Waarom is de introductie van een nieuw kenteken omgeven met geheimzinnigheid?

Afgelopen vrijdagavond 12 april hebben de geautomatiseerde systemen van RDW het kenteken ZB-001-B gegenereerd. Dat is in het Nederlandse kentekensysteem de laatste letter voordat overgegaan zal worden op een nieuwe kentekencombinatie. Maar wanneer komt dit nieuwe kenteken? En hoe wordt dat moment bepaald? Kenteken.TV geeft een inzage in het proces rondom dit komende uitgifte.

Kentekens voorspellen

In de uitgebreide set van online diensten van Kenteken.TV zijn er 2 diensten die sinds jaar en dag veel bezoekers trekken. Met de dienst Laatst uitgegeven kenteken wordt meerdere keren per dag aan de bezoeker getoond welke kentekenplaat zojuist is aangevraagd door een importeur.

Dat biedt veel mensen leuk inzicht, maar veel bezoekers willen deze informatie eigenlijk alleen maar hebben voor een ander doel. Zij hebben namelijk een nieuw voertuig aangeschaft die voorzien moet worden van een kenteken. Om deze reden heeft Kenteken.TV de dienst Kenteken voorspeller ontwikkeld waarmee je kan voorspellen welk kenteken hoogstwaarschijnlijk op een toekomstige datum zal worden uitgegeven.

Hoe voorspel je kentekens?

Om toekomstige kentekens te voorspellen maakt de online dienst gebruik van een aantal zaken.

Allereerst is het Nederlandse kentekensysteem gebaseerd op de gedachte dat opeenvolgende kentekencombinaties “berekend” worden. In combinatie met kennis en kunde over welke letters en cijfers wel en niet uitgegeven worden, is op voorhand te definiëren welke kentekens in theorie allemaal uitgegeven zouden kunnen worden. Maar wanneer deze worden uitgegeven, zal je moeten voorspellen door middel van een berekening.

Als startpunt voor deze berekening wordt het laatst uitgegeven kenteken gebruikt. Op basis van jarenlange ervaring met verzameling van data rondom uitgifte van kentekens zijn er patronen herkenbaar in de uitgifte van kentekens. Zo is er een duidelijk patroon in de dagen in de week. Zo worden er op werkdagen veel meer kentekens aangevraagd dan tijdens de weekenddagen. Ook zie je patronen in de aanvragen zodra een maand of kwartaal zijn einde nadert. Afhankelijk van wijzigingen van bijtellingsregels of introductie van nieuwe emissiemeetmethodes zie je soms in aanloop naar 1 januari of zoals vorig jaar in augustus 2018 opvallende stijgingen.

Kortom, genoeg data om een model te voeden met reeksen en logica om een voorspelling te maken.

Wat wordt het nieuwe kenteken?

Nederlandse personenauto’s krijgen sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw een kenteken die in principe de rest van de periode dat deze rondrijdt in Nederland bij de auto zal blijven. Op 3 januari 1951 werd het allereerste kenteken uitgegeven door de directeur van Veilig Verkeer Nederland, dhr. Leijen.

Deze reeks cijfers en letters als kentekencombinatie is ooit sidecode 1 gedoopt. Doordat er steeds meer voertuigen de Nederlandse weg opkwamen waren op een gegeven moment alle mogelijke geldige combinaties van cijfers en letters bij sidecode 1 opgebruikt. In oktober 1965 werd daarom sidecode 2 geïntroduceerd. Dit patroon heeft zich inmiddels enkele malen herhaald. Medio april 2019 zitten we bij personenauto’s inmiddels bij sidecode 9.

Sidecode	Formaat kenteken
1	XX-99-99
2	99-99-XX
3	99-XX-99
4	XX-99-XX
5	XX-XX-99
6	99-XX-XX
7	99-XXX-9
8	9-XXX-99
9	XX-999-X (huidige reeks april 2019)
10	X-999-XX
11	XXX-99-X
12	X-99-XXX
13	9-XX-999
14	999-XX-9

Na sidecode 9 gaan we dus sidecode 10 krijgen. Het eerste kenteken voor personenauto’s zal G-001-BB zijn.

Letter G doordat klinkers A en E niet als beginletters meer worden gebruikt. De letter C wordt sowieso niet gebruikt. Letter B wordt gereserveerd voor zware bedrijfswagens. En de letters D en F worden als beginletters gereserveerd voor voertuigsoort brom- en snorfietsen.

De allereerste cijfercombinatie had eventueel 000 kunnen zijn. 3 nullen op kentekenplaat wordt in deze reeks echter ook overgeslagen. Wat rest zijn de 2 letters op het einde. Deze zullen beginnen met B.

Geheimzinnigheid rondom nieuwe kentekens

Het voorspellen van de uitgifte van een kenteken op een toekomstige datum is dus heel theoretisch te benaderen en uit te rekenen. De wisseling van de kentekencombinatie naar een andere opbouw van kentekencombinatie zou daarmee ook goed te voorspellen moeten zijn. Na kenteken ZZ-999-Z zou toch kenteken G-001-BB moeten komen?

Bij alle andere voertuigsoorten zou deze redenatie kloppen. De kentekenreeksen voor lichte bedrijfswagens, caravans of brom- en snorfietsen worden bijvoorbeeld alle mogelijke kentekencombinaties van een “sidecode” verbruikt voordat overgegaan wordt naar een nieuwe kentekencombinatie. Bij personenauto’s wordt dit einde echter nooit bereikt. Hoe komt dat?

“Nieuw kenteken leidt tot koperstop”

In de jaren zeventig van de vorige eeuw was er qua kentekenplaten relatief veel nieuws. Allereerst werd in september 1973 sidecode 3 uitgegeven. De aankondiging van de komst van deze sidecode werd ruimschoots vantevoren bekendgemaakt. In de Telegraaf van 20 juni 1972 werd bijvoorbeeld de komst van deze nieuwe sidecode en de beschikbaarheid van gele kentekens vooraankondigd.

Deze reeks van kentekencombinaties ging blijkbaar erg hard, want op 25 september 1978 werd sidecode 4 uitgegeven. Ook deze uitgifte was ruim voor deze datum al vooraangekondigd in allerlei nieuwsuitingen.

In de tussentijd was de verplichting gekomen om nieuwe voertuigen enkel en alleen met gele kentekenplaten uit te rusten. De verklaring waarom deze gele kleur beter was dan de blauwe heeft Kenteken.TV al eens uitgediept.

Deze vooraankondigingen schijnen 1 nadelig effect te hebben. Voor een groep mensen (onduidelijk hoe groot echt) is het hebben van een nieuwer type kenteken een ware must. Een kentekencombinatie uit de vorige reeks zou afbreuk doen op de waardering (zowel financieel als emotioneel) van de nieuwe bolide door andere mensen. Volgens overlevering zouden daarom mensen de aankoop of aflevering van een nieuwe auto uitstellen totdat de nieuwe kentekencombinatie is geïntroduceerd.

Begin jaren negentig was dit wederom aan de hand. Na de moeizame jaren tachtig qua economische groei en daarmee autoverkoop ging het langzaamaan beter in Nederland. De kentekenreeks met 2 letters, 2 cijfers en 2 letters naderde zijn einde. In maart 1991 liet plaatsvervangend directeur Hans van der Bruggen van RDW al weten “We vertellen niet wanneer de oude serie stopt (…) De autoverkoop zou dan tijdelijk instorten. Mensen willen nu eenmaal met het nieuwste nummer rondrijden”.

In juli 1991 werd in een uitgebreider artikel over dit “fenomeen” ook door de voertuigbranche waaronder branche-organisatie BOVAG gereageerd:

Tot op de dag van vandaag wordt dezelfde strategie gevolgd bij de uitgifte van nieuwe kentekens. RDW houdt de introductiedatum tot het allerlaatste moment geheim en stuurt pas enkele uren voor het moment U de persuitnodigingen.

Het is in ieder geval zeker dat ZZ-999-Z nooit het levenslicht zal zien dit jaar.

Wanneer komt nieuwe kenteken volgens Kenteken.TV?

Met de introductie van kenteken ZB-001-B vorige week gaat sidecode 9 de laatste fase in. Als echte kentekenvoorspeller zal Kenteken.TV ook een duit in het zakje om de datum te voorspellen wanneer sidecode 10 geïntroduceerd wordt.

Als de reeks normaal afgemaakt wordt, is pas in november/december de reeks vol.

De introductie van nieuw kenteken gaat echter ook gepaard met publiciteit waarbij idealiter de Minister aanwezig zal zijn voor de montage van eerste kentekenplaat. Bekijk daarvoor maar alle foto’s in de Kentekenhistorie tijdlijn. Aangezien normaliter de Minister met zomerreces gaat en tijdens deze komkommerperiode publiciteit maken lastig is, zal de uitgifte voor of na zomerreces plaatsvinden.

Mijn inschatting is dat het na het zomerreces zal zijn, maar voor Prinsjesdag. De juiste periode zal daarom eind augustus-begin september zijn. Deze voeding is ook aan het voorspelmodel achter Kentekenvoorspeller gegeven. Op basis van de laatste ontwikkelingen qua kentekenaanvragen zou de datum dan woensdag 28 augustus 2019 zijn. Dit is echter een lastige datum doordat aan het einde van de maand de hoeveelheid kentekenaanvragen hoger zal zijn. Daarom zou het ook zomaar een paar dagen later kunnen zijn. Begin september zijn het aantal kentekenaanvragen flink lager.

Er is echter een mogelijk andere reden om op een totaal andere datum uit te komen. De huidige nieuwverkoop personenauto’s loopt in de eerste maanden van 2019 niet soepeltjes. Als de nieuwverkopen personenauto’s nog meer achterblijven dan ingeschat zal RDW hoogstwaarschijnlijk uit voorzorg na de Europese verkiezingen eind mei en voor de zomervakantie een persmoment prikken, oftewel ergens in juni.

Komende maanden zullen we zien in hoeverre de voorspellingen in de buurt zitten. We zullen er als Kenteken.TV kort op zitten!