Kenteken.tv volgt al vele jaren met veel interesse het onderwerp “Terugroepacties”. Daarmee is het . Of dat echter in 2024 of later nog op dezelfde manier gaat lukken, is nog de vraag. Voor 2023 is in ieder geval te stellen dat er in totaal meer terugroepacties zijn geregistreerd bij RDW, maar wel voor minder teruggeroepen voertuigen.
Veranderde rol voor RDW in 2023
Tot 2022 was onze registratie autoriteit voor voertuigen, namelijk RDW, ook de partij als toezichthouder op terugroepacties binnen Nederland was. Per 1 januari 2023 is deze rol gewijzigd voor RDW en is Inspectie Leefomgeving en Transport (ook wel bekend onder IlenT of ILT) als toetsende partij aangesteld. Om preciezer te benoemen ILT houdt tijdens de marktfase toezicht op voertuigen, terwijl RDW als onafhankelijke goedkeuringsinstantie toezicht op conformiteit van de productie houdt. Zo is geregeld door de overheid dat voertuigen met een typegoedkeuring sprake is van toezicht en handhaving in alle fasen van de voertuigketen.
Oorspronkelijk was het idee overigens om RDW aan te wijzen als markttoezichtautoriteit voor registratieplichtige voertuigen, en ILT voor niet-registratieplichtige voertuigen en componenten. Eind 2022 is echter besloten om alles naar ILT te schuiven.
In praktijk lijkt er qua vastlegging terugroepactie gegevens weinig gebeurd te zijn. Nog dagelijks is er een datastroom vanuit RDW via opendata beschikbaar qua geregistreerde terugroepacties en ook daaraan gekoppelde gekentekende voertuigen (indien van toepassing). Ook kunnen burgers door middel van kentekencheck op de site van RDW of in specifieke terugroepregister gegevens opvragen.
Safety Gate
Vraag is wel hoe dit proces in 2024 en verder vormgegeven blijft. Uit een besluit van Wet Openbaarheid Overheid verzoek (ook wel WOO genaamd) over het terugroepacties van bouwproducten, lijkt het erop dat ILT op haar website geen plek hiervoor gaat inrichten. ILT verwijst namelijk naar een platform van EU, genaamd Safety Gate. Ook voor motor vehicles wordt op Safety Gate door lidstaten ernstige terugroepacties gepubliceerd. Het is echter typisch een EU-site bedoeld voor consumenten, maar juist deze doelgroep zal deze site nauwelijks weten te vinden vermoedelijk.
Focus ILT
In meerjarenplan van ILT staat niet specifiek over voertuigen en de rol van ILT iets benoemd. In algemene zin worden er wel aantal uitspraken gedaan:
De ILT werkt de komende jaren aan het verleggen van de focus van toezicht op individuele producten naar stelseltoezicht. Dat betekent dat het functioneren van de markt en het stelsel van private en publieke partijen meer aandacht krijgt. Dit
vraagt om intensievere Europese samenwerking en informatie-uitwisseling, maar ook om Europees georganiseerde opleidingen, personeelsuitwisselingen, kennisondersteuning en gezamenlijke inspectieplannen en testfaciliteiten. Deze
worden de komende jaren ontwikkeld.Toezicht op producten blijft echter nodig vanwege verificatie en is vaak verplicht vanuit de verordeningen. Het scala aan producten waar de ILT op toeziet is enorm. Bij het kiezen van onderwerpen of producten voor toezicht legt zij
de focus op producten die een directe relatie hebben met urgente thema’s of programma’s, bijvoorbeeld de producteisen van batterijen in het licht van de energietransitie.
Het lijkt er mij dus op dat ILT vooralsnog niet dezelfde rol zal innemen als RDW qua organisatie en controle van terugroepacties voor registratieplichtige voertuigen. Het zou zelfs zo kunnen zijn dat een gedeelte van deze taak uitbesteed wordt aan RDW.
Stand van zaken terugroepacties in 2023
Terug naar het hoofdonderwerp van deze publicatie: hoe hebben de aantallen qua terugroepacties en teruggeroepen voertuigen in 2023 zich ontwikkeld.
Aantal terugroepacties + 5,7%
In 2022 zijn door RDW 298 terugroepacties met een risicobeoordeling gepubliceerd. In 2023 waren dat er 315. Dat is 5,7 procent meer dan het aantal terugroepacties uit 2022.
Voor terugroepacties zijn er meerdere mogelijke risicobeoordelingen te bepalen. Als een mogelijk defect een beoordeling “Laag” of “Geen” krijgt, dan stopt de verplichting van een fabrikant/distributeur om de autoriteiten actief in te lichten. Vandaar dat deze risicobeoordelingen ondervertegenwoordigd zijn in de cijfers van RDW. Er is ook nog een categorie qua risicobeoordeling “Nog niet bekend”. In 2018 werd door RDW een start gemaakt met het verzamelen van deze mogelijk ernstige terugroepacties uit andere bronnen dan vanuit fabrikanten/distributeurs. Dit proces is echter in 2022 gestopt. En dat is ook in de aantallen te zien. Door beetje uitloop zijn er in 2023 nog maar 3 terugroepacties te vinden met deze beoordeling.
Aantal teruggeroepen voertuigen -15,3 %
Ondanks de stijging in aantal terugroepacties is er wel een flinke daling in aantal teruggeroepen voertuigen in 2023. In 2022 werd ingeschat dat 333.860 producten teruggeroepen te moeten worden. In 2023 waren dat slechts 282.550. Dat is een daling van 15,3%!
Voor de vaste volgers van deze site moet daarbij wel een kleine (data)kanttekening gemaakt worden. Dit jaaroverzicht wordt begin januari gemaakt. Dat gebeurt op een snapshot van de stand van zaken op dat moment. Het gebeurt regelmatig dat een inschatting van de impact van een terugroepacties in Nederland wordt bijgesteld naar boven of naar beneden. Bij de publicatie over 2022 cijfers was de inschatting van teruggeroepen voertuigen nog 317.467 voor jaar 2022. Het aantal over 2022 terugroepacties is op 2 januari 2024 echter al 333.860 voertuigen.
Minder ernstige terugroepacties in 2023
Een ogenschijnlijk mooie ontwikkeling is dat het aantal terugroepacties met risico beoordeling “Ernstig” licht is afgenomen, maar dat vooral het aantal teruggeroepen voertuigen met deze beoordeling flink lager is.
Voor de lagere beoordelingscategorie “Gemiddeld” is het aantal wel gestegen, maar zijn juist het aantal teruggeroepen voertuigen gelijk gebleven rond. Gemiddeld per terugroepactie dus een lager aantal.
Diepgaandere analyse van terugroepacties 2023
Per terugroepacties worden er allerlei gegevens genoteerd. Zo wordt er een categorisering aangebracht per recall. En dit geeft extra inzichten in de verschuivingen qua type terugroepacties:
| # | Categorie | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Motorrijtuigen en aanhangwagens – elektrische installatie | 59 | 67 | 63 | 74 |
| 2 | Motorrijtuigen – carrosserie (beschermingsmiddelen inzittenden) | 93 | 79 | 52 | 59 |
| 3 | Motorrijtuigen – motor inclusief brandstof-, smeer- en koelsysteem | 60 | 61 | 49 | 57 |
| 4 | Motorrijtuigen en aanhangwagens – diversen | 9 | 13 | 27 | 19 |
| 5 | Motorrijtuigen en aanhangwagens – assen, wielen, velgen, banden | 25 | 34 | 21 | 19 |
Top 5 terugroepacties categorieën 2023
Met de komst van elektrificatie in alle voertuigcategorieën (zowel qua systemen als energiebron voor aandrijving van voertuig) is het niet helemaal vreemd dat categorie “Elektrische installaties” steviger op eerste plek staat (23% van alle terugroepacties uit 2023).
Jarenlang stond overigens de categorie Motorrijtuigen en aanhangwagens – reminrichting in de top vijf, maar in 2023 is deze categorie weggezakt naar plek zeven.
Stellantis koploper aantal teruggeroepen voertuigen en terugroepacties in 2023
De moederorganisatie van veel merken (oa Peugeot, Opel, Jeep, Fiat, Citroen en nog meer), Stellantis BV, staat bovenaan. Als je echter de drie verschillende entiteiten van Mercedes-Benz (cars,vans en trucks) bij elkaar optelt dan nadert het de groep Stellantis nog aardig (50 terugroepacties)
| # | Categorie | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Stellantis BV | 67 | 52 | 64 | 55 |
| 2 | Mercedes-Benz Nederland B.V. (Cars) | 46 | 56 | 58 | 40 |
| 3 | BMW Nederland B.V. | 25 | 18 | 11 | 36 |
| 4 | Pon’s Automobielhandel B.V. | 56 | 44 | 27 | 31 |
| 5 | Ford Nederland B.V. | 18 | 23 | ||
| 6 | Louwman & Parqui B.V. | 25 | 14 | 20 | 14 |
| 7 | FCA Netherlands B.V. | 22 | 29 | 17 | 11 |
| 8 | Pon’s Automobielhandel B.V. (Luxury Cars) | 10 | 20 | 8 | 10 |
| 9 | Hyundai Motor Netherlands b.v. | 7 | 11 | 11 | 10 |
| 10 | Mercedes-Benz Nederland B.V. (Vans) | 26 | 33 | 22 | 9 |
Als we soortgelijke analyse op distributeursniveau maken maar dan op aantal teruggeroepen voertuigen aflopend sorteert dan komt ook Stellantis duidelijk bovenaan met meer dan 73.000 voertuigen. Op plek 2 komt BMW Nederland B.V. met 40.745 voertuigen.
| # | Categorie | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Stellantis BV | 67.884 | 8.993 | 62.838 | 73.497 |
| 2 | BMW Nederland B.V. | 3.248 | 5.103 | 540 | 40.745 |
| 3 | Mercedes-Benz Nederland B.V. (Vans) | 20.312 | 31.012 | 77.538 | 34.826 |
| 4 | Nissan Nederland | 242 | 1.874 | 19 | 24.998 |
| 5 | Kia Nederland B.V. | 7.276 | 8.638 | 4.358 | 19.981 |
| 6 | Louwman & Parqui B.V. | 20.441 | 16.092 | 40.468 | 14.670 |
| 7 | Mercedes-Benz Nederland B.V. (Cars) | 14.885 | 43.147 | 35.677 | 14.287 |
| 8 | Renault Nederland N.V. | 1.133 | 6.928 | 1.238 | 12.036 |
| 9 | Ford Nederland B.V. | 10.653 | 11.194 | ||
| 10 | Jaguar Land Rover Nederland B.V. | 156 | 985 | 178 | 6.755 |
De recall trackrecord van nummer vier Nissan is beperkt. In 2023 noteerde de organisatie maar 4 terugroepacties. 2 daarvan betroffen echter wel grote getallen (1 voor Nissan Leaf en 1 voor Nissan Micra), waardoor de distributeur hoog eindigt.
Dan brengt ons bij het laatste lijstje, namelijk top 5 van terugroepacties met hoogste aantal teruggeroepen voertuigen:
Top 5 grootste terugroepacties 2023
De vijf grootste terugroepacties van 2023 zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor 29,1% van alle teruggeroepen voertuigen.
| # | Referentiecode RDW | Distributeur | Totaal |
|---|---|---|---|
| 1 | MGP230278 | Stellantis BV | 27.189 |
| 2 | MGP230501 | Stellantis BV | 16.523 |
| 3 | MGP230170 | Mercedes-Benz Nederland B.V. (Vans) | 13.522 |
| 4 | MGP230137 | Nissan Nederland | 12.961 |
| 5 | MGP230190 | Renault Nederland N.V. | 12.013 |
De grootste terugroepactie met referentiecode MGP230278 werd georganiseerd door Stellantis BV voor een hele rits merk en modelcombinaties, zoals Citroen Berlingo, Citroen C3, DS 3, Opel Corsa, Fiat Doblo, Opel Mokka, Peugeot 208 en nog andere combinaties. Het gevonden gebrek is dat de motor spontaan kan uitvallen tijdens het rijden door een storing in de communicatie tussen de elektrische regeleenheid en de aircocompressor. Met als gevolg dat de motor na spontaan afslaan niet meer aangaat. In totaal zou deze recall voor 27.189 voertuigen moeten gelden.
Op plek 2 staat een andere terugroepactie voor slechts 1 merk model combinatie. Eind december 2023 werd een terugroepactie geregistreerd die ongeveer moet gaan gelden voor 16.523 Chevrolet Sparks. In 2024 zal de recall hiervoor plaats moeten vinden. Extra interessant hierbij is het feit dat de distributeur niet meer beschikt over een reparatienetwerk van erkende Chevrolet reparateurs door het vertrek van het merk jaren geleden uit Nederland. Vermoedelijk zal echter het bestaande Stellantis dealernetwerk worden ingezet.
Op derde plek staat ook een interessante terugroepactie. Dit betreft namelijk een recall voor meer dan 13.500 Mercedes Sprinters. Deze modelvariant is echter ook ingezet door tal van camper fabrikanten. In de specifieke terugroepactie worden daarom ook Buerstners, Carthago’s, Frankia’s, Hymers en andere campers teruggeroepen voor een montageprobleem met de zekeringhouder van de interieurventilator.
Oplospercentage terugroepacties
Het fenomeen terugroepacties trekt persoonlijk al jaren mijn aandacht. Het is een feit dat het bouwen van een voertuig een complex proces is dat uit talloze componenten bestaat. Ondanks vele testen door de fabrikant is het dus niet helemaal vreemd dat er soms gedurende de inzet van voertuigen nieuwe problemen ontstaan. En als deze problemen de verkeersveiligheid kunnen beïnvloeden, is het niet meer dan terecht dat er procedures rondom terugroepacties door distributeurs met assistentie van een registratie autoriteit als RDW worden georganiseerd.
Het informeren van de voertuigeigenaar is daarbij een belangrijke eerste stap. Distributeurs verkrijgen daarvoor voor eenmalig gebruik adresgegevens van voertuig eigenaar/houder om aan te schrijven.
Helaas is het zo dat voertuigeigenaren 0,0 verplichtingen hebben om gehoor te geven aan deze oproepen. En is het proces van terugkoppeling van herstellingen door dealers richting distributeurs en/of distributeurs naar RDW niet waterdicht.
Dat wordt duidelijk als we de gereedpercentage per publicatiejaar tonen. In de dataset van RDW terugroepacties is ook terug te vinden hoeveel gekentekende voertuigen zijn teruggeroepen en wat hun status qua terugroepactie is.
| Publicatie jaar | Aantal totaal | Aantal gereed | Percentage gereed |
|---|---|---|---|
| 2019 | 616.012 | 502.301 | 81,5 % |
| 2020 | 465.410 | 392.796 | 84,4 % |
| 2021 | 260.161 | 202.985 | 78,0 % |
| 2022 | 386.548 | 216.270 | 55,9 % |
| 2023 | 277.869 | 111.470 | 40,1 % |
28,9% (oftewel 580.178 in absolute zin) van alle terugroepacties van gekentekende voertuigen die afgelopen 5 jaar teruggeroepen zijn, zouden nog een openstaande terugroepactie hebben volgens de laatste administratieve stand bij RDW. Weet wel dat 1 gekentekend voertuig meerdere terugroepacties kan hebben (gehad).
De gegevens zijn ook op een andere manier inzichtelijk te maken, namelijk ten opzichte van het totaal aantal gekentekende voertuigen die momenteel in Nederland geregistreerd staan. Voor de vier grootste voertuigsoorten zijn dit de aantallen en percentages:
| Voertuigsoort | Aantal voertuigen met 1 of meer openstaande terugroepacties | Totaal | Percentage openstaand |
|---|---|---|---|
| Personenauto | 478.060 | 9.697.889 | 4,93 % |
| Bromfiets | 4.116 | 1.413.375 | 0,29 % |
| Bedrijfsauto | 111.483 | 1.323.851 | 8,42 % |
| Motorfiets | 20.358 | 809.579 | 2,51 % |
Oftewel, gemiddeld 1 op de 20 auto’s in je straat zou volgens de administratie bij RDW nog rondrijden met een openstaande terugroepactie waarbij risicobeoordeling gemiddeld of ernstig is. En niet alle voertuigeigenaren, maar ook bijvoorbeeld verzekeringsmaatschappijen zijn zich daarvan bewust.