Meer terugroepacties in 2024 maar lagere impact op verkeersveiligheid

Het jaar 2024 is compleet afgerond. En dan zijn er allerlei analyses te maken hoe het jaar is verlopen. Traditioneel levert Kenteken.TV allerlei inzichten over de groei van bolides met 300kW of meer motorvermogen, of de verdeling van de kleuren in 2024. Allemaal aansprekende analyses die ook in andere media krijgt. Voor een hobbyproject zijn dat soort media uitingen een leuke bijkomstigheid. Een bepaald type analyse krijgt wat dat betreft vreemd genoeg al jarenlang minder aandacht: de impact van mogelijk ondeugdelijke voertuigen op de verkeersveiligheid op de Nederlandse wegen. Je zou zeggen dat heel veel partijen die hier veel interesse in zouden moeten hebben, maar het is al jarenlang een onderwerp in het verdomhoekje. Of de analyse over de ontwikkeling van terugroepacties in 2024 daar veel verandering in gaat aanbrengen…

Context organisatie terugroepacties in Nederland

In Nederland wordt al een aantal jaar op centrale wijze de administratie van terugroepacties van fabrikanten van gekentekende voertuigen en aanverwante zaken bijgehouden.

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ziet er in Nederland erop toe dat er geen verkeersproducten te koop worden aangeboden die niet door de Europese Unie zijn goedgekeurd, voor zover ze over zo’n goedkeuring moeten beschikken. Onder de terminlogie verkeersproducten valt volgens ILT de volgende zaken: voertuigverlichting , radarapparatuur, nieuwe voertuigen (personenauto’s, vrachtauto’s, motoren, bromfietsen, bussen, aanhangwagens en tractoren) en nieuwe onderdelen en technische eenheden van voertuigen. Met een goedkeuring voldoen die producten aan bepaalde veiligheids- en milieuvoorschriften. Geen goedkeuring, geen toestemming om deze producten te mogen verkopen.

Tweedehands goederen vallen niet onder deze term, tenzij het product door tweedehands verkoop voor het eerst op de Nederlandse markt komt.

ILT heeft op het gebied van goedkeuringen een toetsende rol in de vorm van markttoezichtautoriteit. In Nederland heeft RDW echter ook een belangrijke rol als partij die goedkeuringen afgeeft. RDW is echter ook beheerder van de belangrijke basisregistratie Voertuigen, beter bekend onder de noemer kentekenregister.

Vanuit de rol van RDW coördineert al jarenlang de uitvoering van terugroepacties. RDW levert deze informatie ook al jaren als open data, de bron voor de jaaroverzichten van Kenteken.TV.

In nauwe samenwerking met de officiële distributeur van een voertuig worden voertuig teruggeroepen en dezelfde distributeurs aangespoord om terugkoppeling aan te leveren of een bepaalde terugroepactie is uitgevoerd. RDW heeft echter beperkte dwangmiddelen om distributeurs op dit gebied volledig te laten meewerken.

Met de benoeming van ILT als markttoezichtautoriteit was/is de bedoeling dat dit proces strakker zou worden. In 2024 is daar echter nog weinig zichtbaar van geworden en het is nog steeds onduidelijk hoe de werkverdeling op dit gebied tussen RDW en ILT is.

Aantal terugroepacties + 7,9%

In 2023 zijn door RDW 315 terugroepacties met een risicobeoordeling gepubliceerd. In 2024 is dat aantal licht gestegen naar 340 terugroepacties. Dat is 7,9 procent meer dan het aantal terugroepacties uit 2023.

Aantal terugroepacties per publicatiejaar

Voor terugroepacties zijn er meerdere mogelijke risicobeoordelingen te bepalen. Als een mogelijk defect een beoordeling “Laag” of “Geen” krijgt, dan stopt de verplichting van een fabrikant/distributeur om de autoriteiten actief in te lichten. Vandaar dat deze risicobeoordelingen ondervertegenwoordigd zijn in de cijfers van RDW.

Aantal teruggeroepen voertuigen +7,6%

De stijging in aantal terugroepacties heeft gezorgd voor stijging van aantal teruggeroepen voertuigen in 2024. In 2023 werd ingeschat dat 282.550 producten teruggeroepen moesten worden. In 2024 waren dat 304.104 teruggeroepen voertuigen. Oftewel +7,6%.

In grafiekvorm ziet dat er als volgt uit:

Teruggeroepen voertuigen per publicatiejaar

Een oplettende kijker van de grafiek ziet bij de jaren 2023 en 2024 twee opvallende zaken. Bij 2024 staat een geel blokje van “nog niet bekend” met iets meer dan 45.000 voertuigen. Deze is niet meegeteld in de berekening van het jaartotaal teruggeroepen voertuigen.

Dan valt er iets anders op. Begin 2024 werd door Kenteken.TV gerapporteerd dat in 2023 282.550 producten zijn teruggeroepen. Dat is gebaseerd op het aantal terugroepacties die in 2023 door RDW zijn aangemaakt. In de loop van 2024 zijn van deze terugroepacties echter nog updates verwerkt. Dat heeft er toe geleid dat op moment van schrijven van de 2024 analyse voor het jaar 2023 een ander getal gerapporteerd wordt: 309.776.

Verdere daling ernstige terugroepacties in 2024

RDW maakt voor elke terugroepactie een risicobeoordeling. Vanwege de rol van RDW en ILT wordt enkel informatie verwerkt van terugroepacties die risico Ernstig of Gemiddeld krijgen.

Risicobeoordeling ernstig

Sinds 2021 is er een dalende trend qua terugroepacties met een risicobeoordeling “Ernstig”. In 2024 werden 138 terugroepacties met die beoordeling aangemaakt:

Ontwikkeling aantal terugroepacties met risicobeoordeling “Ernstig”

De daling qua aantal recalls met deze beoordeling leidt ook tot lager aantal teruggeroepen voertuigen. In 2024 werden slechts 62.507 voertuigen teruggeroepen.

Ontwikkeling aantal teruggeroepen voertuigen met risicobeoordeling “Ernstig”

Risicobeoordeling gemiddeld

Eén niveau lager dan ernstig is de risicobeoordeling “Gemiddeld”. Al jarenlang stijgt het aantal terugroepacties met deze classificatie. In 2024 werd zelfs de magische grens van 200 terugroepacties met deze beoordeling doorbroken.

Ontwikkeling aantal terugroepacties met risicobeoordeling “Gemiddeld”

Ook qua aantal teruggeroepen voertuigen is de stijging duidelijk te zien:

Ontwikkeling aantal teruggeroepen voertuigen met risicobeoordeling “Gemiddeld”

Diepgaandere analyse van terugroepacties 2024

Per terugroepacties worden er allerlei gegevens genoteerd. Zo wordt er een categorisering aangebracht per recall. En dit geeft extra inzichten in de verschuivingen qua type terugroepacties:

#Categorie20202021202220232024
1Motorrijtuigen en aanhangwagens – elektrische installatie5557577474
2Motorrijtuigen – carrosserie (beschermingsmiddelen inzittenden)6961465960
3Motorrijtuigen – motor inclusief brandstof-, smeer- en koelsysteem4446465650
4Motorrijtuigen en aanhangwagens – reminrichting5441241337
5Motorrijtuigen en aanhangwagens – diversen812261927

Top 5 terugroepacties categorieën 2024

Sinds 2022 is de categorie “Elektrische installaties” de koploper qua terugroepacties. In 2024 was deze categorie verantwoordelijk voor 21,8% van alle terugroepacties. Nummer twee werd wederom “carrosserie (beschermingsmiddelen inzittenden)” (17,8% van totaal).

BMW Nederland B.V. koploper aantal teruggeroepen voertuigen en terugroepacties in 2024

In 2023 was Stellantis de koploper qua aantal terugroepacties. Dat was op zich niet vreemd gezien het grote aantal merken dat deze fabrikantengroep vertegenwoordigd in Nederland. Des te verrassender is het dat er in 2024 een andere nummer één boven kwam drijven: BMW Nederland B.V.

Op derde plek komen twee distributeurs: de officiele vertegenwoordiger van Volkswagen groep merken, namelijk Pon’s Automobielhandel B.V.. Dat is natuurlijk ook een hele rits merken. De andere nummer drie is echter veel kleiner: Jaguar Land Rover Nederland B.V.. Deze distributeur had jarenlang beperkt aantal terugroepacties per jaar, maar in 2024 hadden ze maar liefst 30 stuks.

Een andere opvallende wijziging in de top tien is Mercedes-Benz. Deze fabrikant heeft 3 verschillende namen qua distributeurs: 1 voor cars, 1 voor vans en 1 voor trucks. Tezamen zou deze fabrikant op gedeelde derde plek.

#Distributeur20202021202220232024
1BMW Nederland B.V.2418113646
2Stellantis Nederland B.V.8981816643
3Pon’s Automobielhandel B.V.5644273130
3Jaguar Land Rover Nederland B.V.4133230
5Ford Nederland B.V.2215202328
6Mercedes-Benz Nederland B.V. (Cars)4656584024
7Pon’s Automobielhandel B.V. (Luxury Cars)112081018
8Louwman & Parqui B.V.2514201416
9Hyundai Motor Netherlands b.v.711111014
10Kia Nederland B.V.627810
Top 10 aantal terugroepacties per distributeur

De top 10 kan ook op een andere manier worden samengesteld, gebaseerd op totaal aantal teruggeroepen voertuigen. Ook dan blijft BMW Nederland B.V. de koploper, maar de rest van de top tien is volledig anders ingedeeld:

#Distributeur20202021202220232024
1BMW Nederland B.V.1.5246.3051.19340.745138.621
2Kia Nederland B.V.7.2768.6384.35819.98185.938
3Stellantis Nederland B.V.72.94012.96662.97079.26878.065
4Louwman & Parqui B.V.20.44116.09240.46814.67028.902
5Hyundai Motor Netherlands b.v.46.22725.7887.9583.28013.902
6Pon’s Automobielhandel B.V. (Luxury Cars)3.4631.1102.4499099.119
7Ford Nederland B.V.14.3315.28813.28811.1947.446
8Mercedes-Benz Nederland B.V. (Vans)20.31231.01277.53834.8266.191
9Mercedes-Benz Nederland B.V. (Cars)14.88543.14735.67714.2875.022
10Volvo Cars Nederland B.V.183.25214.8856.6146.0964.757
Top 10 aantal teruggeroepen voertuigen per distributeur

Top 5 grootste terugroepacties 2024

De vijf grootste terugroepacties van 2024 zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor 56,9% van alle teruggeroepen voertuigen!

#Referentiecode RDWDistributeurTotaal
1MGP240221BMW Nederland B.V.87.520
2MGP240445Stellantis Nederland B.V.45.745
3MGP240369Kia Nederland B.V.45.406
4MGP240171Kia Nederland B.V.38.306
5MGP230483Louwman & Parqui B.V.16.012
Top 5 grootste terugroepacties 2024

MGP240221 – BMW Nederland BV

De grootste terugroepactie van BMW Nederland B.V. is voor meerdere modelseries zoals E8x, E9x en Fx. Deze BMW’s hebben vermoedelijk een probleem met het gas in de gasgenerator van de bestuurdersairbag. Dit gas kan verouderen en als gevolg kan bij activeren van de airbag een te hoge druk ontstaan. En dat kan weer hogere kans op een ongeval geven. Deze recall van BMW zou wereldwijd op 6,5 miljoen voertuigen betrekking hebben. Bij recente update van de gegevens blijkt dat de terugroepactie van start is gegaan. Momenteel zijn er 69.916 voertuigen in Nederland geidentificeerd waarvoor deze terugroepactie betrekking heeft. Dat is dus lager dan de initiële inschatting. 8,3 % van deze voertuigen heeft inmiddels al een herstelactie gehad, blijkt uit de gegevens van begin januari 2025.

MGP240445 – Stellantis Nederland BV

Net aan op plek twee komt de terugroepactie van Stellantis voor Citroen C3 en DS 3. Ook deze recall is nog van start gegaan en ook deze recall is gerelateerd aan een mogelijk defect bij een airbag. In dit geval kan bij het activeren van de airbag voor de bestuurder en de passagier ten gevolge van een te hoge druk van het opblaassysteem de behuizing van het opblaassysteem barsten.

MGP240369 & MGP240171 – Kia Nederland BV

De terugroepacties van Kia zijn twee bijzondere gevallen. Degene op plek drie is een terugroepactie voor een mogelijke kortsluiting die kan optreden in de hydraulische elektronische regeleenheid (HECU). Deze regeleenheid wordt in talloze Kia modellen gebruikt, waardoor de grootte van de terugroepactie behoorlijk is.

De andere terugroepactie is een mooi voorbeeld dat het gehele proces mensenwerk is. Bij het aanmaken van de terugroepactie in de systemen van RDW wordt een indicatie genoteerd van de mogelijke aantallen in Nederland en in de wereld.

En bij deze specifieke terugroepactie is dat fout gegaan. Het is namelijk een terugroepactie voor Kia Stinger. In heel Nederland zijn van dit gehele model 72 exemplaren nog geregistreerd. 38.306 is dus dan een vreemd getal. Dat is dus de eigenlijk de waarde voor het veld “Totaal terugroepactie wereldwijd” en niet voor “Indicatie terugroepactie Nederland”. Dat zouden er volgens de gegevens namelijk 38 exemplaren vermoedelijk zijn (en uiteindelijk zijn er 32 daadwerkelijk teruggeroepen).

Dit is niet de eerste keer dat dit overigens gebeurd. Daarom wordt op de pagina van terugroepactie op Kenteken.tv de waardes omgedraaid als dit correcter is. Op de site van RDW zelf worden deze aantallen overigens niet getoond. RDW opendata vertoond dus meer gegevens dan RDW zelf op haar normaal toegankelijke kanaal toont.

MGP230483 – Louwman & Parqui BV

De officiele distributeur van Toyota in Nederland is niet een fabrieksvestiging, maar een importeur in prive eigendom, namelijk Louwman & Parqui BV. De onderliggende terugroepactie is van toepassing op een specifiek Toyota busje model: Proace City.

Deze terugroepactie is er eentje van het bijzondere soort. Er blijkt namelijk een fout in de software van de motor ECU te zitten. En daardoor kan het motorstoringslampje niet gaan branden wanneer het verbruik van Urea lager is dan bedoeld. Urea is beter bekend onder de noemer AdBlue. En dit spul zorgt onder meer voor lagere uitstoten van een diesel voertuig.

Deze terugroepactie heeft dus niet direct betrekking op een verkeersonveilige situatie voor inzittenden of andere verkeersdeelnemers, maar kan dus wel belasting hebben op het milieu.

Oplospercentage terugroepacties

Voertuigen worden steeds meer gezien als computers op wielen. En deze computers bestaan uit talloze hardwarematige en steeds meer softwarematige componenten. Tezamen moeten deze duizenden componenten onder diverse omstandigheden een samenspel vormen zonder problemen.

Elke fabrikant heeft diverse testcycli voordat een voertuig goedgekeurd krijgen voor de Europese wegen. Maar met testen kan je nooit alles voorkomen. Het is dus niet helemaal vreemd dat gedurende de levenscyclus van een voertuig nieuwe problemen worden ontdekt die aandacht vereisen. In de ICT ontwikkeling wordt al jarenlang gesproken over continuous improvement, continuous delivery (CICD) als werkwijze om constant verbeteringen toe te voegen. Zo kan het even vervelend zijn voor bezoekers van deze blog, als door een nieuwe combinatie van factoren tijdelijk geen artikelen gelezen kan worden.

Bij rijdende voertuigen kan echter tijdelijke onbeschikbaarheid van een systeem of component desastreuze gevolgen hebben. De verkeersveiligheid van inzittenden of andere verkeersdeelnemers kan door zo’n onbeschikbaarheid tot gewonden en meer leiden.

Het is dus niet meer dan terecht dat er procedures rondom terugroepacties door distributeurs met assistentie van een registratie autoriteit als RDW worden georganiseerd.

Het informeren van de voertuigeigenaar is daarbij een belangrijke eerste stap. Distributeurs verkrijgen daarvoor voor eenmalig gebruik adresgegevens van voertuig eigenaar/houder om aan te schrijven. Helaas is het nog steeds zo ondanks eerdere inspanningen dat voertuigeigenaren 0,0 verplichtingen hebben om gehoor te geven aan deze oproepen. En is het proces van terugkoppeling van herstellingen door dealers richting distributeurs en/of distributeurs naar RDW ook niet waterdicht.

Dat wordt wederom (net zoals voorgaande jaren) duidelijk als we de gereedpercentage per publicatiejaar tonen. In de dataset van RDW terugroepacties is ook terug te vinden hoeveel gekentekende voertuigen zijn teruggeroepen en wat hun status qua terugroepactie is.

Publicatie
jaar
Aantal totaalAantal gereedPercentage
gereed
2020460.379396.82386,2 %
2021271.991219.00180,5 %
2022419.761295.26370,3 %
2023328.999227.30069,1 %
2024224.26770.25631,3 %
Gereed status terugroepacties laatste 5 jaar dd 6 januari 2025

29,1% (oftewel 496.754 in absolute zin) van alle terugroepacties van gekentekende voertuigen die afgelopen 5 jaar teruggeroepen zijn, zouden nog een openstaande terugroepactie hebben volgens de laatste administratieve stand bij RDW. Weet wel dat 1 gekentekend voertuig meerdere terugroepacties kan hebben (gehad).

Openstaand aandeel per voertuigsoort

De gegevens zijn ook op een andere manier inzichtelijk te maken, namelijk ten opzichte van het totaal aantal gekentekende voertuigen die momenteel in Nederland geregistreerd staan. Voor de vier grootste voertuigsoorten zijn dit de aantallen en percentages:

VoertuigsoortAantal voertuigen
met 1 of meer openstaande
terugroepacties
TotaalPercentage
openstaand
Personenauto524.5689.903.3165,3 %
Bedrijfsauto103.1851.393.6657,4 %
Bromfiets4.2331.376.8450,31 %
Motorfiets22.190830.2682,67 %
Aantal voertuigen met openstaande terugroepactie per voertuigsoort dd 8 januari 2025

Oftewel, gemiddeld 1 op de 20 auto’s in je straat zou volgens de administratie bij RDW nog rondrijden met een openstaande terugroepactie waarbij risicobeoordeling gemiddeld of ernstig is. En niet alle voertuigeigenaren, maar ook bijvoorbeeld verzekeringsmaatschappijen zijn zich daarvan bewust.

Rondrijdende Tesla Cybertruck in Nederland leidt tot kamervragen

Recent kreeg ene rapper heel veel aandacht van allerlei media. Het was hem namelijk gelukt om een Tesla Cybertruck te kopen en deze voorzien van een kenteken. Niet een Nederlandse, maar een kenteken uit Albanië. Met deze gekentekende voertuig werd vervolgens teruggereden en onder andere de ringweg van Eindhoven aangedaan.

Deze actie leidde uiteindelijk tot meerdere kamervragen van kamerleden Vedder en Boswijk aan het adres van minister van Infrastructuur en Waterstaat en minister van Veiligheid en Justitie. In deze kamervragen komt ook het aspect verkeersveiligheid en de verantwoordelijkheden van verschillende stakeholders:

Zou u per categorie willen omschrijven welke verantwoordelijkheid eigenaars, gebruikers, producenten, leveranciers, importeurs, garages, de RDW, politie en handhaving, de regering en de samenleving in den brede, dragen om het gebruik van de Tesla Cybertruck op de Nederlandse wegen, met alle risico’s en verkeersonveiligheid voor anderen tot gevolg, tegen te gaan en regels niet te (laten) omzeilen?

De beantwoording van deze vraag kan nog wel eens interessant zijn voor het terugroepactie dossier. De Tesla Cybertruck wordt namelijk officieel niet door Tesla in Nederland gevoerd. Als het product een ondeugdelijkheid bevat waarvoor een recall nodig is dan zal RDW echter wel degelijk de vertegenwoordiger van het merk in Nederland aanschrijven om zijn verantwoordelijkheid voor het herstel te nemen. En welke afdwingbare verantwoordelijkheid kan bij een voertuigeigenaar worden neergelegd als zijn voertuig niet voldoet aan de technische eisen? Rubberen stripjes (zoals op een Tsjechische gekentekende Cybertruck) lijkt me in ieder geval niet afdoende voor de voetgangersveiligheid.

Terugroepacties systematiek voor (land)bouwvoertuigen

Lager op de lijst van terugroepacties staan de verschillende categorieën voor (land)bouwvoertuigen. In de recente evaluatie van registratie kentekening van deze voertuigsoorten is ook een specifiek gedeelte gewijd aan het voordeel van kentekening heeft op gebied van terugroepacties. Op pagina 53 staat het volgende:

Hoewel er dus vanwege het ontbreken van terugroepacties geen sprake lijkt van gebreken bij (land)bouwvoertuigen met een (hoog) veiligheidsrisico heeft de nieuwe wetgeving wel een veiligheidsvoordeel opgeleverd. Vluchtvoertuigen konden immers zonder kentekenregister bij terugroepacties niet teruggeroepen worden terwijl het geconstateerde gebrek ook voor dat voertuig geldt. Het kentekenregister levert daarmee een bijdrage aan de verkeersveiligheid op het Nederlandse wegennet