Kenteken.TV houdt sinds de start van de subsidie aanvragen voor elektrische auto’s actief de ontwikkelingen van de aanvragen bij. Hierbij werd vooral ontwikkeling van leegraken jaarbudgetten in de gaten gehouden. Door een recente publicatie van meer gegevens is het echter nu mogelijk om een diepgaande data analyse van de SEPP aanvragen te maken.
SEPP aanvragen
Sinds 2020 zijn er in Nederland mogelijkheden voor particulieren om subsidie te krijgen bij de aanschaf van een nieuwe of gebruikte elektrische voertuig. Dit betreft niet alleen koop van voertuigen, maar is ook van toepassing op het (private) leasen van elektrische voertuigen.
Deze subsidie heet compleet Subsidie Elektrische Personenauto’s Particulieren, kortweg aangeduid met de afkorting SEPP. De uitvoerder van deze subsidie is de Rijkdienst voor Ondernemend Nederland, oftewel RVO.
Sinds 2020 zijn er twee jaarbudgetten gedefinieerd. Eentje voor nieuwe elektrische voertuigen en eentje voor gebruikte elektrische voertuigen. Zolang de jaarbudgetten van deze twee jaarbudgetten niet op zijn, publiceert RVO geregeld updates van de ontwikkelingen op haar website.
De beschikbare bedragen zijn verschillend per budgetjaar:
| Budgetjaar | Aanschaf of lease van een nieuwe elektrische personenauto | Aanschaf of lease van een gebruikte elektrische personenauto |
|---|---|---|
| 2020 | € 4.000 | € 2.000 |
| 2021 | € 4.000 | € 2.000 |
| 2022 | € 3.350 | € 2.000 |
| 2023 | € 2.950 | € 2.000 |
| 2024 | € 2.550 | € 2.000 |
Bepalend voor de hoogte van de subsidie is de datum waarop de overeenkomst tot lease of de koopovereenkomst is ondertekend.
Per jaar zijn er andere budgetten gedefinieerd. Dit zijn de officiële getallen:
| Budgetjaar | Aanschaf of lease van een nieuwe elektrische personenauto | Aanschaf of lease van een gebruikte elektrische personenauto |
|---|---|---|
| 2020 | € 10.000.000 | € 7.200.000 |
| 2021 | € 14.400.000 | € 13.500.000 |
| 2022 | € 71.000.000 | € 20.400.000 |
| 2023 | € 67.000.000 | € 32.400.000 |
| 2024 | € 58.000.000 | € 29.400.000 |
SEPP monitoring door Kenteken.TV
Voor Kenteken.TV was de wekelijkse updates van RVO aanleiding weg te schrijven in een dataverzameling. En dat levert interessante inzichten op over de ontwikkelingen van deze jaarbudgetten. Dit is uit te drukken in geld, aantal auto’s of percentages in grafiekvorm. Extraatje voor de 2023 versie van deze grafieken is de vergelijking met de ontwikkelingen van hetzelfde budget in 2022. Dit is de stand per 13 maart 2023 uitgedrukt in auto’s:
Als je dezelfde gegevens uitdrukt in percentages wordt duidelijk zichtbaar dat het aantal aanvragen voor subsidie in 2023 duidelijk langzamer gaat dan in 2022. Duurdere elektrische auto’s en energieprijzen in combinatie met de algehele economische situatie in Nederland zijn daarvan de grootste verklaringen.
Naast geregeld updates van SEPP ontwikkelingen publiceren op Twitter of LinkedIN is er ook een speciale SEPP monitor gebouwd en beschikbaar op Kenteken.TV: https://www.kenteken.tv/rvo-sepp-monitor.php
Woo-verzoek aanvragen SEPP
De wekelijkse updates van RVO op haar site zijn natuurlijk leuk, maar geeft enkel hoogover gevoel over de ontwikkelingen. Er waren geen inzichten bekend voor welke merken of regio’s vooral SEPP aanvragen werden gedaan.
Afgelopen week kwam er echter een verrassende notificatie binnen van een nieuwe publicatie op rijksoverheid.nl. Er bleek namelijk door een partij een Woo verzoek gedaan te zijn bij RVO. Woo is de opvolger van Wet openbaarheid van bestuur die ook wel bekend was als WOB. Wet open overheid is hiervan per 1 mei 2022 de vervanger.
Voor de Subsidieregeling Elektrische Personenauto’s Particulieren is dus in februari 2023 een Woo verzoek gedaan. Binnen de gestelde wettelijke termijnen is hierover een besluit gevallen. En grotendeels is het verzoek compleet ingewilligd.
Dat betekent dat alle aanvragen van 1 januari 2020 tot en met begin februari 2023 op detailniveau beschikbaar zijn. Bij de besluitvorming zijn per budgetjaar alle aanvragen inzichtelijk gemaakt met daarin de volgende velden:
- Datum aanvraag
- Datum goedkeuring aanvraag
- Datum afwijzing aanvraag
- Merk auto
- Type auto
- Cataloguswaarde auto
- Staat auto (gebruikt of nieuw)
- Eigendom (Koop of lease)
- Datum registratie bij RDW
- Toegekend subsidiebedrag
- Geslacht aanvrager
- (Woon)plaats aanvrager
In de aanvraag werd ook verzocht om kentekens van de voertuigen waarvoor aanvragen werden gedaan. Vanwege artikel 5.1 van de Woo is echter besloten om dit gegeven niet aan te leveren in de bestanden. De verklaring hiervoor is het volgende:
Nationale identificatienummers (5.1.1.e)
Citaat uit Woo besluit SEPP aanvragen
Op grond van artikel 5.1, eerste lid, aanhef en onder e, van de Woo mag ik geen
informatie openbaar maken als dit een nationaal identificatienummer betreft,
zoals het BSN-nummer of het kenteken van een voertuig. In de documenten 1 tot
en met 4 staan nationale identificatienummers betreffende kentekens. Ik zal deze kentekens daarom niet openbaar maken.
Analyse SEPP aanvragen door Kenteken.TV
Bij het Woo-besluit zit een ZIP-bestand met vijf bestanden. Voor elk budgetjaar (2020, 2021, 2022 en 2023) is een excelsheet met detailgegevens. Daarnaast is er een bestand met geslacht van de aanvrager van de subsidie. In dit bestand zit hetzelfde referentienummer als in de andere bestanden, waardoor deze gegevens gekoppeld kunnen worden.
Om de gegevens te analyseren heb ik alle bestanden in één grote excelsheet gepropt. Dat gaf nog wat problemen. RVO schrijft namelijk Merk, Model (Handelsbenaming in kentekenregister) en Type uit kentekenregister van RDW weg. Type is een specifiek veld uit Europese typegoedkeuring. In de bestanden van 2021 wordt er echter gehusseld met handelsbenaming en type. Sinds 2022 wordt Type niet meer gevuld in de bestanden.
Informatie over aanvraagvelden
Het duurde even voordat duidelijk werd hoe de data gestructureerd was. Elke aanvraag krijgt een uniek referentienummer.
Naast voertuiggegevens zijn er de volgende gegevens die iets zeggen over de subsidie en status:
| Veldnaam | Waardes | Verklaring |
|---|---|---|
| Deelprogrammacode | NIEUW-KOOP NIEUW-LEASE GEBRUIKT-KOOP GEBRUIKT-LEASE | Codering van type aanvraag. Voor nieuwe voertuigen gelden andere subsidies dan voor gebruikte elektrische voertuigen |
| Datum aanvraag | Datumveld | Datum van aanvragen/indienen subsidie |
| Verleningsdatum | Datumveld | Datum van verlening subsidie |
| Totaal_gecommiteerd | Bedrag van 0 tot 4000 | Totaalbedrag toegekende subsidie. |
| Budgetjaar | 2020, 2021, 2022 of 2023 | Jaar waarvoor subsidie aangevraagd wordt |
| Koopauto | J = Auto is gekocht N = Auto is niet gekocht, maar geleased | |
| Nieuwe_auto | J = Auto is nieuw N = Auto is gebruikt |
Verdeling per type SEPP aanvraag
Je zou verwachten dat nieuwe auto’s bij deelprogrammacode NIEUW-KOOP en NIEUW-LEASE boven komen drijven. Er komen echter ook nieuwe auto’s voor bij GEBRUIKT-KOOP en GEBRUIKT-LEASE.
Een mogelijke verklaring had kunnen zijn dat eigenaren na opraken van subsidiepot voor nieuwe voertuigen eieren voor hun geld hadden gekozen en als alternatief subsidieaanvraag voor gebruikte auto gebruikt voor hun nieuwe auto. Uit de aanvraag- en verleningsdata komt dit echter niet naar boven. Een echte verklaring heb ik hiervoor daarom (nog) niet.
De verdeling tussen lease en koop geeft ook interessante inzages. Occasionlease is nog niet ingeburgerd in Nederland. Dat is ook duidelijk te zien in de verdeling van lease versus koop bij gebruikte auto’s. Bij nieuwe elektrische voertuigen is de verdeling meer gebalanceerd:
Verdeling per merk
Een andere dwarsdoorsnede is te maken door de gegevens per merk te verdelen. In de top vijftien voor nieuwe EV’s staat Peugeot op plek 1. Kia en MG staat op gedeelde tweede plek.
Bij gebruikte elektrische voertuigen is de top 5 anders ingedeeld. Bij de verdere verdieping op modelniveau wordt duidelijk waardoor dit komt:
Verdeling per merk-model
De toppositie voor Kia en Peugeot bij nieuwe EV’s komen voor rekening van aantal modellen. Bij Peugeot is dat vooral door de volledig elektrische varianten van Peugeot 208 en 2008. Bij Kia wordt de toppositie vooral door de Niro veroorzaakt en in veel mindere mate Kia Soul.
Bij gebruikte EV’s staat de kleine elektrische EV van Renault dik bovenaan. De Zoe is door zijn lagere aanschafbedrag en beschikbaarheid op de occasionmarkt een gewild model. Ook de e-Golf telt op dit gebied aardig mee:
Verdeling per catalogusprijs
De SEPP subsidie kent een aantal beperkingen. Zo moet de oorspronkelijke nieuwprijs van het elektrische voertuig minimaal € 12.000 zijn en maximaal € 45.000.
Nieuwe auto’s zijn duur, maar elektrische voertuigen zijn vaak nog een slag duurder. Dat is ook één van de hoofdredenen voor de invoering van SEPP subsidie. Daarom zie je de piek van de grafiek ook meer richting de bovengrens van € 45.000 dan de ondergrens. De eerste hobbel in 2022 komt voor rekening van Dacia Spring.
Bij de gebruikte elektrische voertuigen zie je een iets ander patroon.
Vooral de goedkopere Renault Zoe qua nieuwprijs zie je zichtbaar in de eerste grote piek.
Verdeling per geslacht
Redelijk uniek in deze verstrekking is de aanlevering van geslacht van voertuigeigenaar. Dat wordt normaliter als een Gevoelig Gegeven gezien en daardoor niet uitgeleverd.
Op voorhand had ik een verschil verwacht tussen geslachtsverdeling bij nieuwe en gebruikte voertuigen en tussen koop en lease. Dat blijkt echter niet heel duidelijk uit de data.
Verdeling per gemeente
In de top 20 gemeentes voor nieuwe elektrische voertuigen staat onze hoofdstad. Daar is op zich niet vreemd gezien inwonersaantal. Daarom is nummer drie des te opvallender, maar ook nummer 7 Zoetermeer.
Ook bij gebruikte auto’s staat Almere hoog genoteerd. Ditmaal zelfs op de tweede plek. Zoetermeer staat in deze lijst lager.
Beslistermijn analyse
De beschikking op een SEPP aanvraag wordt gegeven binnen 13 weken na de datum van ontvangst van de aanvraag. Als we aantal dagen tussen datum verlening en aanvraagdatum uitrekenen en deze aggregeren dan komen de volgende zaken aan het licht:
- 94,7% van de aanvragen wordt binnen 13 weken afgehandeld
- 66,6% van alle aanvragen wordt binnen 2 weken afgehandeld
- 45,1% wordt zelf binnen 7 werkdagen afgehandeld