Een populaire dienst van Kenteken.TV is het voorspellen van een uit te geven kentekencombinatie in de nabije toekomst. Met KentekenVoorspeller is het mogelijk voor je nieuwe auto een indicatie te krijgen met welk kenteken deze bolide wordt uitgerust. Op basis van historische gegevens en trendanalyses wordt een inschatting gemaakt. Deze inschatting kent echter één belangrijke invloed waar het niet rekening mee houdt: de efficiëntie van het kentekenregistratieproces door importeur en leverende dealer. Kenteken.TV dook in deze wereld en vond interessante datapunten.
Proces van kentekens registreren van nieuwe auto’s
Het gecontroleerd in omloop brengen van een nieuwe auto in Nederland verloopt via een aantal stappen.
Op het moment dat een auto in Nederland door een koper wordt gekocht, gaat er een logistiek en administratief proces van start. In flink aantal gevallen moet de auto met specifieke opties en kleursamenstelling nog gebouwd worden. Het wachten is dan totdat de boot, trein of vrachtwagen de specifiek bestelde auto aflevert aan de Nederlandse distributeur/importeur.
Na kleine check van de auto wordt de volgende stap in het proces geactiveerd: de auto wordt afgeleverd aan de verkopende dealer. Deze dealer ontvangt de auto en maakt hem gereed voor aflevering. Onderdeel van deze aflevering is de registratie van het voertuig op naam van de koper.
Tussen de fysieke aankomst van het voertuig en de aflevering van de auto aan de koper gebeuren er op de achtergrond verschillende administratieve processen waaronder het aanvragen van een Nederlands kenteken en fabriceren van de juiste kentekenplaten.
Aanvraagproces kentekens
Als de auto fysiek aanwezig is in Nederland dan dient de importeur het kenteken aan te vragen. Dit kan tegenwoordig op 2 manieren. Elke auto bestemd voor de EU markt dient conform een Europese typegoedkeuring gebouwd te worden. Als resultaat van deze fabricage conform typegoedkeuring wordt de auto voorzien van een Certificaat van Overeenstemming, oftewel CvO.
Tot enkele jaren geleden werd deze CvO bij het aanvraagproces niet gebruikt. De fabrikant drukte dit papiertje namelijk niet standaard af en registratie autoriteiten zoals de Nederlandse RDW vereiste niet het tonen van het document bij een kentekenaanvraag. Bij de Nederlandse kentekenaanvragen werd als alternatief een variant gebruikt. Elke importeur leverde digitaal per auto een aantal gegevens aan, waaronder chassisnummer en Europese typegoedkeuringsgegevens. Op basis van deze gegevens werd door RDW een kenteken gegenereerd.
Sinds enkele jaren is dit proces iets gewijzigd. In overleg met andere registratie autoriteiten heeft RDW een systematiek van digitale aanlevering van CvO’s geregeld. Voorafgaand aan de kentekenaanvraag moet het CvO bij de RDW digitaal zijn aangeleverd. Dit gebeurt op basis van het Europees gestandaardiseerde Initial Vehicle Information
(IVI) bericht. Een IVI-bericht bevat naast het chassisnummer (ook wel Vehicle Identification Number of VIN genoemd) ook gegevens uit de Europese typegoedkeuring, maar dan specifiek gemaakt voor het voertuig. Daarna kan een importeur direct een kentekenaanvraag doen via de dienst Versnelde Kenteken Regeling.
Aanvraagproces kentekenplaten
Na het succesvol aanvragen van een kenteken dienen er ook kentekenplaten geregeld worden. Anders kan de koper immers niet op de openbare weg rijden. Veel importeurs hebben hiervoor afspraken met een specifieke kentekenplaatfabrikant. Zodra een kenteken bevestigd is aan een importeur, kan de platenpers aan de gang om 2 of meer platen te fabriceren en af te leveren bij de leverende dealer.
Afschrijvingsmoment BPM
In Nederland hebben we een specifieke aanschafbelasting, genaamd Belasting van personenauto’s en motorrijwielen beter bekend onder de afkorting BPM. In de wet staat dat het tarief van de BPM bepaald wordt, als de tenaamstelling van het kenteken heeft plaatsgevonden. In praktijk wordt echter het tarief bepaald op moment van toekenning kenteken. Als door wijziging van BPM regels de BPM verschilt van een auto op moment van kentekening en moment van tenaamstelling dan is er vaak een overgangsregeling van toepassing.
Dat moment van kentekening is op dit vlak erg interessant. Sinds 1 januari 2022 wordt dit moment van bepaling van kenteken vastgelegd in het kentekenregister. Het wordt gezien al de datum waarop de RDW het inschrijvingsonderzoek voor het voertuig heeft afgerond. Dit wordt namelijk gezien als de start van het afschrijvingsmoment BPM. Dit is vooral bedoeld voor het registratieproces van gebruikte geïmporteerde voertuigen. De datum wordt sinds 1-1-2022 vastgelegd.
Deze datum ligt dus heel dicht op het moment dat een importeur een kenteken aanvraagt. En datum van eerste tenaamstelling is het einde van het afleverproces door een dealer. En het verschil tussen deze twee data geeft een inkijkje in de logistieke en administratieve efficiëntie van de combinatie importeur en dealer.
Data analyse verschil kentekenaanvraag en eerste tenaamstelling
Sinds enkele maanden is de registratiedatum goedkeuring afschrijvingsmoment BPM ook in RDW opendata beschikbaar. Voor de data analyse heb ik een dataset verzameld die voldeed aan de volgende criteria:
- Enkel voertuigsoort Personenauto’s
- Campers uitsluiten –> puur personenauto’s voor deze analyse
- Datum eerste tenaamstelling ligt op dezelfde datum of later als registratiedatum goedkeuring afschrijvingsmoment BPM –> als een auto later een nieuwe goedkeuring krijgt, dan kan het ook een nieuw afschrijvingsmoment BPM krijgen waardoor deze later dan eerste tenaamstelling kan liggen
- Datum toelating internationaal is gelijk aan datum eerste tenaamstelling (enkel nieuw geleverde auto’s)
Deze dataset is aangemaakt op 25 juni 2023 en bevat 484.557 records. In de verwerking van het bestand is per kenteken het verschil tussen registratiedatum goedkeuring afschrijvingsmoment bpm en datum eerste tenaamstelling in Nederland uitgerekend. En dat geeft allerlei inzichten.
Voorbeelden
Op 22 juni 2023 is voor een Fiat 500E een kenteken aangevraagd. Uiteindelijk kreeg deze kleine elektrische auto het kenteken T-768-JF. Een dag later, op vrijdag 23 juni 2023 is deze Fiat al geregistreerd op naam van een leasemaatschappij om vervolgens snel weer doorgezet te zijn in een bedrijfsvoorraad van een autobedrijf. In dit geval is het verschil in dagen dus 1 dag.
In dezelfde set zie je echter ook auto’s die heel lang hebben moeten wachten op de eerste tenaamstelling. Op 17 december 2021 wordt voor een Audi RS E-TRON GT een kenteken aangevraagd en verleend: N-923-ST. Pas op 1 mei 2023 (?!?) wordt 500 dagen na de kentekenaanvraag de auto voor het eerst tenaamgesteld. Deze auto heeft dus lange tijd ergens stilgestaan.
Bijna 2 weken tussen kentekenaanvraag en eerste tenaamstelling
Op basis van de dataset is het mogelijk om het gemiddelde te zoeken. Het gemiddelde in de gevonden dataset is 13,5 dagen, oftewel het duurt bijna twee weken tussen aanvragen van een kenteken en de eerste tenaamstelling.
Als we deze gemiddelde berekenen op maand niveau (waarvoor datum eerste tenaamstelling voor gebruikt wordt) dan zien we een interessant patroon bij de maanden januari en februari:
De verklaring voor de hogere gemiddelde in januari en februari ligt ‘m in het feit dat veel importeurs ervoor kiezen om in december nog snel voor een aantal voertuigen kentekens aanvragen. Door de eerder genoemde overgangsregelingen hebben ze tot en met februari om deze voertuigen nog te registreren. Hierdoor zit er gemiddeld meer tijd tussen het moment van aanvragen kentekens en moment van eerste tenaamstelling. Dit is ook terug te zien in dit complexere diagram waarbij op de rijen jaar-maand van registratiemoment BPM wordt getoond en in de kolommen jaar-maand van eerste tenaamstelling.
Toch moeten we het gemiddelde niet direct 1 op 1 overnemen als de waarheid. Als we namelijk naar de spreiding van het verschil in dagen kijken, dan is duidelijk dat er een piek van de aantallen voor 15 dagen ligt. Om precies te zijn 73,7% van alle verschillen zit voor deze periode:
Als de standaarddeviatie wordt berekend dan is de waarde 15,4, oftewel 90% van de waardes zitten van 0 tot 30 dagen.
Prestaties per merk
Als extra verdieping in de data analyse is er een opdeling per merk gemaakt. Dit zijn de top20 merken qua totaal aantal registraties:
| Merk | Gemiddelde | Minimale waarde | Maximale waarden | Aantal |
|---|---|---|---|---|
| KIA | 14 | 0 | 112 | 45.489 |
| VOLKSWAGEN | 14,7 | 0 | 263 | 42.278 |
| TOYOTA | 17,4 | 0 | 384 | 34.996 |
| PEUGEOT | 16 | 0 | 277 | 31.680 |
| HYUNDAI | 22,9 | 0 | 496 | 26.774 |
| RENAULT | 11 | 0 | 410 | 26.641 |
| BMW | 10 | 0 | 204 | 26.062 |
| SKODA | 15,1 | 0 | 203 | 24.079 |
| VOLVO | 9,5 | 0 | 278 | 22.003 |
| OPEL | 8,9 | 0 | 305 | 20.966 |
| AUDI | 13,7 | 0 | 500 | 20.261 |
| FORD | 11,8 | 0 | 377 | 20.067 |
| MERCEDES-BENZ | 12,1 | 0 | 301 | 17.649 |
| TESLA | 11,2 | 0 | 220 | 12.737 |
| NISSAN | 8,7 | 0 | 232 | 11.751 |
| CITROEN | 13,2 | 0 | 457 | 11.182 |
| LYNK&CO | 12,1 | 0 | 356 | 10.649 |
| MAZDA | 12,7 | 0 | 213 | 9.867 |
| SEAT | 15,7 | 0 | 243 | 8.773 |
| DACIA | 10,2 | 0 | 189 | 8.718 |
| MINI | 10,1 | 1 | 350 | 8.120 |
| SUZUKI | 12,9 | 0 | 276 | 7.774 |
| FIAT | 5,8 | 0 | 177 | 7.702 |
| MITSUBISHI | 19,5 | 0 | 287 | 3.971 |
| PORSCHE | 10,6 | 1 | 156 | 3.597 |
| Totaal | 13,5 | 0 | 500 | 463.786 |
Persoonlijk had ik verwacht dat juist merken als Tesla en Lynk & Co een laag gemiddelde zouden scoren. Verrassend genoeg is juist Fiat degene die met grotere aantallen een laag gemiddelde scoort: 5,8 dagen. Op tweede plaats in deze top20 staat Nissan (8,7 dagen). Op de voet gevolgd door BMW/MINI (10,1 dagen), Dacia (10,2 dagen) en Porsche (10,6 dagen).
Aan de andere kant van het spectrum staat Hyundai met 22,9 dagen en Mitsubishi met 19,5 dagen. Het samenspel van importeur en dealers lijkt bij deze merken minder geolied te zijn dan bij andere volumemerken.
Alle merken laten echter ook zien dat het retesnel kan. Bij 19 van de top 20 merken is het mogelijk om alles in 1 dag te regelen. Dat is vooral knap gegeven het feit dat bij zo’n tenaamstelling ook nog set kentekenplaten geregeld moeten worden. Of zouden deze afleveringen enkel administratief zijn en wordt de daadwerkelijke aflevering aan de koper daags erna gedaan?