RDW introduceert nieuwe versie kentekencard en demo uitleessoftware

Op 1 januari 2014 werd in Nederland het kentekenbewijs op creditcardformaat geïntroduceerd, ook wel kentekencard genaamd. In deze 10 jaar heeft het kentekenbewijs op plastic niet of nauwelijks veranderingen ondergaan. Eind april kondigde RDW echter wijzigingen aan die per half juni wordt uitgegeven. Als onderdeel van deze nieuwe kentekencard heeft RDW ook de demo applicatie voor uitlezen van de chip op een kentekencard bijgewerkt van versie 1.0 naar versie 2.0. En deze software bevat een mooi overzicht van verschillen tussen oud en nieuw type kentekencard.

update 22 mei 2024: Naar aanleiding van artikel zijn er aantal vragen aan RDW voorgelegd. De antwoorden op de vragen zijn verwerkt in het artikel.

Oude kentekencard

Over de eerste, maar inmiddels dus verouderde kentekencard is op deze blog vele artikelen verschenen. Bij de introductie van de kaart in de aanloopfase verschenen diverse artikelen.

Destijds heb ik zelfs een virtueel laagje over de kentekencard proberen te leggen met de augmented reality app Layar.

Zowel in 2014 als later in 2020 schreef ik artikelen over wat mij betreft het interessantste gedeelte van de kentekencard: de contactchip.

Deze chip werd in aanloop van de introductie van de kentekencard op voorspraak van de voertuigbranche op de kentekencard geplaatst. Op de chip wordt namelijk alle voertuiggegevens van het gekentekend voertuig weggeschreven en zelfs ook nog de digitale CvO gegevens (indien beschikbaar).

Kentekencard versie 2014

Super handig als je snel meerdere gegevens moet overnemen in je voertuigdossier als startpunt van een bepaald (administratief) proces in de werkplaats, showroom of op kantoor. Het probleem in Nederland is echter dat dezelfde informatie behalve NAW gegevens op basis van enkel een kenteken ook grotendeels beschikbaar is, en misschien zelfs nog actueler dan de gegevens op de chip van de kentekencard. En voor registratie van NAW zijn er andere beperkingen zoals GDPR waardoor overname niet zomaar klakkeloos mag.

Begin 2024 vroeg ik daarom uit interesse onder mijn LinkedIN publiek of de chip in de voertuigbranche gebruikt wordt. Dit waren de resultaten op basis van slechts 16 stemmen niet helemaal onverwachts:

Waarom nieuw type kentekencard?

De huidige kentekencard bestaat al meer dan 10 jaar. De productie ervan startte op 1 januari 2014. Meer dan 10 jaar na dato blijken de onderliggende contracten voor de halffabrikaten van de kentekencard vernieuwd te moeten worden.

In oktober 2022 schreef RDW daarom een aanbesteding uit voor zowel kentekencards als rijbewijzen op creditcardformaat. In de beschreven gunningscriteria stonden vooral criteria waarmee de beveiliging van de creditcard op een nog hoger niveau gebracht kon/moest worden.

Uit drie inschrijvingen koos RDW uiteindelijk voor het bedrijf Thales DIS Finland OY. Toevalligerwijs heeft hetzelfde bedrijf ook de opdracht voor rijbewijskaarten in de wacht gesleept.

In de afgelopen maanden hebben RDW en Thales hard samengewerkt om vernieuwde kentekencard te maken. Of zoals Gert Jan Holland, divisiemanager Registratie & Informatie bij RDW, het heeft verwoordt:

‘Het vorige contract voor de productie van het kentekenbewijs stopte na 10 jaar. Er moest daarom een nieuwe aanbesteding komen. Dit moment hebben we ook aangegrepen om het kentekenbewijs te vernieuwen. De zichtbaarste veranderingen zijn het nieuwe uiterlijk, de contactchip en de aangepaste veiligheidskenmerken. Al zijn deze veiligheidskenmerken niet allemaal met het blote oog te zien of te voelen. Je hebt bijvoorbeeld een uv-lamp nodig’

Naast veiligheidskenmerken heeft RDW vernieuwde kentekencard aangegrepen om de inhoud op de kentekencards en de contactchip te veranderen. Ter verduidelijking: de nieuwe chip is nog steeds enkel uitleesbaar door middel van contact en niet via NFC of iets dergelijks. Dat is extra bevestigd door RDW na navraag door Kenteken.tv.

Kentekencard versie 2024

Zo wordt met name de achterkant van het kentekencard dynamischer. Dat wil zeggen dat per voertuigcategorie andere belangrijke voertuiggegevens op de card gedrukt worden. Hierdoor vervalt volgens RDW ook de noodzaak om bij lichte bedrijfsauto’s conformiteitsbewijzen meer af te geven na de invoering van het nieuwe kentekenbewijs. De gewichten en trekgegevens van het voertuig komen op het kentekenbewijs te staan. Het conformiteitsbewijs voor aanhangwagens en opleggers van meer dan 3500 kg en van zware bedrijfsauto’s en bussen blijft wel bestaan.

In de documentatie wordt overigens gesproken dat de 2024 versie alweer de derde generatie van het registratiedocument is.

Hoe krijg ik een nieuwe kentekencard?

De nieuwe versie van de kentekencard verschijnt medio juni. Vermoedelijk zal het moment van introductie van nieuwe personenauto kenteken hierbij ook onbedoeld een rol kunnen spelen. Deze verwacht Kenteken.tv namelijk ook medio juni.

Vanaf introductie zullen als gevolg van tenaamstellingen van nieuwe of gebruikte voertuigen op de deurmat de vernieuwde kentekencard in envelop vallen. Of je moet je kentekenbewijs verliezen en dan via online procedure en betaling van € 37,90 een vervangend kentekenbewijs aanvragen.

Onduidelijk is of RDW speciaal voor berijders van lichte bedrijfsauto’s een speciaal en tijdelijk introductietarief gaan organiseren.

Zijn er nog voertuigen met papieren kentekenbewijzen?

Sinds de introductie van de kentekencard in 2014 is er vanuit RDW geen verplichting geweest om de oude papieren kentekenbewijzen om te wisselen voor kentekencards.

Volgens eigen informatie van RDW hebben bijna 1,7 miljoen voertuigen nog een papieren kentekenbewijs (1.682.257 om precies te zijn volgens RDW, oftewel ongeveer 10,9% van alle gekentekende voertuigen anno mei 2024).

Bij elke nieuwe tenaamstelling/registratie of verlies van kentekenbewijzen zou de voertuigeigenaar worden voorzien van een kentekencard. Het is ook mogelijk om als voertuigeigenaar zelfstandig de papieren kentekenbewijzen bij betaling van € 12,10 om te ruilen.

Er werd in 2014 gesteld dat ergens in de toekomst wellicht een massale omwisselactie op poten gezet zou gaan worden.

Tien jaar na de introductie is op dit gebied nog geen actie ondernomen. Deze papieren kentekenbewijzen zijn en blijven nog steeds geldig. In het kader van duurzaamheid wordt dit door middel van natuurlijk verloop omgewisseld, aldus RDW. Op het moment dat een voertuig verkocht wordt, er een gegeven wijzigt die op de kentekencard staat of iemand een nieuw kentekenbewijs aanvraagt, wordt het papieren kentekenbewijs ongeldig door de afgifte van een nieuw kentekenbewijs (kentekencard).

Nieuwe demo uitleessoftware RDW biedt meer inzichten

Bij de introductie van de kentekencard leverde RDW direct een voorbeeld applicatie aan waarmee je op basis van een kaartlezer via USB en de applicatie de gegevens van de chip kon lezen en presenteren op scherm.

Deze voorbeeldapplicatie was puur bedoeld ter inspiratie voor ontwikkelaars hoe de gegevens van de beveiligde chip gelezen kan worden.

In 2020 schreef ik nog welke toeren uitgevoerd moest worden om deze software uit 2014 aantal jaar later werkend te krijgen.

RDW heeft vooruitlopend op de nieuwe kentekencard ook de software applicatie herschreven en als versie 2.0 als download beschikbaar gemaakt.

Eerste ervaringen versie 2.0

Met dezelfde USB kaartlezer uit 2020 (zie voor bestellinks blogposting uit 2020) en na installatie van nieuwe versie .NET framework leek in eerste instantie de software helemaal niets te doen. Ik herinnerde me echter dat dit bij de vorige versie ook zo was.

Allereerst moet je namelijk de USB kaartlezer in je apparaat steken. Als je daarna de applicatie start dan wordt de applicatie wel getoond. Als je vervolgens een kentekencard in de lezer steekt dan wordt in een handomdraai gegevens vertoond op het scherm:

Deze kentekencard is overigens van een oude leaseauto van mij. Destijds kreeg ik tijdens de leaseperiode een nieuwe kentekencard, omdat de leasemaatschappij door overname van naam was veranderd. De oude kentekencard heb ik destijds bewaard en is nog steeds bruikbaar voor dit soort doeleinden.

Dit geeft ook direct de zwakte aan van het kentekencard systeem. Je moet namelijk op basis van documentnummer controle uitvoeren of een kentekencard nog geldig is. Wellicht moet RDW zo’n controle eens inbouwen in de volgende versie van de uitleessoftware.

CVO gegevens anders gepresenteerd

In de oude uitleesapplicatie werd ook al een tabblad met CVO getoond als op de chip van de kentekencard een digitale CvO was opgeslagen. Dezelfde functionaliteit zit ook in versie 2.0. Alleen de presentatie van de gegevens op dit tabblad hebben ze anders aangepakt.

Op de chip wordt de digitale CvO als een XML objects opgeslagen. In de oude applicatie werd deze XML in lijst vorm getoond, waardoor je niet duidelijk de datastructuur meer kon zien. In versie 2.0 is dit probleem opgelost, door in de tabblad de CvO gegevens als XML weer te geven:

Helaas ontbreekt nog steeds standaard een “Opslaan als” functionaliteit om deze gegevens weg te schrijven, maar op basis van de sourcecode kan een beetje .NET ontwikkelaar dit makkelijk toevoegen.

Overzicht voertuiggegevens achterkant nieuwe kentekencard

Op basis van de bestanden in het ZIP bestand van de uitleessoftware ben ik iets anders op het spoor gekomen. RDW heeft aangekondigd dat kentekencard versie 2024 per voertuigcategorie andere gegevens op de achterkant zal gaan tonen.

Bij de applicatie worden twee bestanden geleverd genaamd CardFrontPrintedData.json en CardBackPrintedData.json die meer inzicht hierover geeft. En voor het gemak schrijf ik de informatie hier uit.

Vanwege backwards compatability worden er op de nieuwe kentekencard geen nieuwe velden getoond. Alle velden staan in principe ook op de chip namelijk. Wel zijn er slimmere keuzes gemaakt per voertuigcategorie van velden die relevant zijn. Bijvoorbeeld het veld “Kleur” is enkel relevant voor personenauto’s (M1). Door dit veld enkel bij deze categorie te tonen is er ruimte vrijgekomen voor een ander veld bij andere voertuigcategorieën.

Gegevens voorkant

Op de voorkant van de kentekencard, oud of nieuw, worden dezelfde gegevens gedrukt:

PositieItemVoorbeeld
AKenteken1-AB-123
Meldcode1234
BDatum eerste toelating01-01-2016
Datum eerste inschrijving in Nederland01-01-2016
IDatum tenaamstelling04-03-2020
C.1.1Naam/bedrijfsnaamVerweij
C.1.2VoorletterJ
C.1.3Straat + huisnummerstraatnaam 12
Postcode + plaats1234 AA Veendam
Documentnummer012345678

Gegevens achterkant kentekencard 2014

Op versie 2014 was de achterkant gelijk voor alle voertuigcategorieën :

PositieItemVoorbeeld
EVoertuigidentificatienummerW0LBE8EG3G1234567
D.1MerkOPEL
JVoertuigcategorieM1/AC
D.2TypeB-K DBO1233 BK2H3J
D.3HandelsbenamingASTRA SPORTS TOURER+
RKleurGroen
KTypegoedkeuringsnummere4*2007/46*0996*04
V.9Milieuklasse EG-goedkeuring715/2007*136/2014W (Euro 6)
F.1Technische max. massa1950 kg
F.2Toegestane max. massa1950 kg
F.3Toegestane max. massa combinatie2350 kg
P.1Cilinderinhoud1598 cm3
P.2Vermogen100,00 kW
P.3BrandstofD
QVermogen/massan.v.t.
O.1Technische max. massa aanhanger (geremd)1500 kg
O.2Technische max. massa aanhanger (ongeremd)680 kg
GMassa rijklaar1393 kg
TMax. snelheid45 km/u
S.1Zitplaatsen5
S.2Staanplaatsenn.v.t.

Gegevens achterkant kentekencard 2024 M1

Voor voertuigcategorie M1 (oftewel personenauto’s) zijn de gegevens vrijwel identiek op de achterkant in vergelijking met oude versie kentekencard. Velden die bij M1 niet gebruikt worden, zijn weggelaten. Hierdoor was er ook meer ruimte om bijvoorbeeld Type, Variant en Uitvoering van typegoedkeuring eigen rijen te geven.

Wel staat er een nieuw veld tussen, namelijk “Inschrijving geldig tot”. Dit datumveld behoefte nader onderzoek om de exacte betekenis te achterhalen. En dan kan je het beste direct bij RDW vragen. Zij kwamen met het volgende antwoord:

Als een kenteken een beperkte geldigheid heeft, moet dit gegeven verplicht – vanuit de Europese richtlijn 999/37/EG over de kentekenbewijzen van motorvoertuigen – op het
kentekenbewijs zijn opgenomen. In alle andere gevallen (bijna altijd dus) zal deze regel niet op de kentekencard worden afgedrukt.

Door dynamische velden is ontwerp achterkant nieuwe kentekencard nogal leeg

Er zijn ook wel verschuivingen van velden zodat het geheel logischer is verdeeld:

PositieItemVoorbeeld
EVoertuigidentificatienummerW0LBE8EG3G1234567
JVoertuigcategorieM1/AC
D.1MerkOPEL
D.2TypeB-K
D.2VariantDBO1233
D.2UitvoeringBK2H3J
D.3HandelsbenamingASTRA SPORTS TOURER+
RKleurGroen
KTypegoedkeuringsnummere4*2007/46*0996*04
V.9Milieuklasse EG-goedkeuring715/2007*136/2014W
Milieuklasse EGEuro 6
F.1Technische max. massa1950 kg
F.2Toegestane max. massa1950 kg
P.1Cilinderinhoud1598 cm3
P.2Vermogen100,00 kW
P.3BrandstofD
O.1Technische max. massa aanhanger (geremd)1500 kg
O.2Technische max. massa aanhanger (ongeremd)680 kg
HInschrijving geldig tot01-01-2025
GMassa rijklaar1393 kg
TMax. snelheid
S.1Zitplaatsen5

Gegevens achterkant kentekencard 2024 M2 – M3

Voor de voertuigcategorieën M2 en M3 (oftewel Bussen) worden de volgende gegevens op nieuwe kentekencard gezet. Opvallend dat in deze voertuigcategorie Brandstof geen veld is.

PositieItemVoorbeeld
EVoertuigidentificatienummerW0LBE8EG3G1234567
JVoertuigcategorieM2
D.1MerkMERCEDES-BENZ
D.2TypeKA-NF-M2
D.2VariantC35AB
D.2UitvoeringLF3I0111101A3
D.3HandelsbenamingSPRINTER CITY 35
KTypegoedkeuringsnummere13*2007/46*1296*03
V.9Milieuklasse EG-goedkeuring595/2009*64/2012A
Milieuklasse EGEuro 6
F.1Technische max. massa1950 kg
F.2Toegestane max. massa5000 kg
F.3Toegestane max. massa combinatie
P.1Cilinderinhoud2143 cm3
P.2Vermogen95,00 kW
HInschrijving geldig tot01-01-2025
GMassa rijklaar3470 kg
TMax. snelheid
S.1Zitplaatsen11
S.2Staanplaatsen0

Gegevens achterkant kentekencard 2024 N1

Voor voertuigcategorie N1 (Lichte bedrijfsauto) worden de volgende gegevens op kentekencard gedrukt:

PositieItemVoorbeeld
EVoertuigidentificatienummerW0LBE8EG3G1234567
JVoertuigcategorieN1
D.1MerkFORD
D.2TypePU2
D.2VariantZ2GA1BEX
D.2UitvoeringE3BBBSAADA8MJ
D.3HandelsbenamingTRANSIT CONNECT
KTypegoedkeuringsnummere1*2007/46*0272*29
V.9Milieuklasse EG-goedkeuring715/2007*2018/1832AQ
Milieuklasse EGEURO 6 AQ
S.1Zitplaatsen3
F.1Technische max. massa2290 kg
F.2Toegestane max. massa2290 kg
GMassa rijklaar1648 kg
O.2Technische max. massa aanhanger (ongeremd)750 kg
Toegestane max. massa middenas1390 kg
Toegestane max. massa autonoom
Toegestane max. massa oplegger
HInschrijving geldig tot01-01-2025
P.1Cilinderinhoud1499 cm3
P.2Vermogen73,30 kW
P.3BrandstofD
TMax. snelheid

Gegevens achterkant kentekencard 2024 N2 en N3

Voor zwaardere bedrijfswagens (N2 en N3) worden de volgende gegevens op kentekencard gedrukt:

PositieItemVoorbeeld
EVoertuigidentificatienummerW0LBE8EG3G1234567
JVoertuigcategorieN3/BA
D.1MerkRENAULT
D.2TypeB-K
D.2VariantPRC3C
D.2Uitvoering
D.3HandelsbenamingD WIDE
KTypegoedkeuringsnummer
V.9Milieuklasse EG-goedkeuring595/2009*2022/2383E
Milieuklasse EGEURO VI E
F.1Technische max. massa27000 kg
F.2Toegestane max. massa27000 kg
F.3Toegestane max. massa combinatie50000 kg
P.1Cilinderinhoud10837 cm3
P.2Vermogen285,00 kW
P.3BrandstofD
HInschrijving geldig tot01-01-2025
GMassa rijklaar13098 kg
TMax. snelheid
S.1Zitplaatsen2

Gegevens achterkant kentekencard 2024 L1, L2, L5, L6 en L7

Voor Lichte twee- of driewielers (L1, L2 en L6), symmetrische driewielige voertuigen (L5), lichte vierwielers (L6 en L7) worden beperkt aantal velden gedrukt op kentekencard:

PositieItemVoorbeeld
EVoertuigidentificatienummerW0LBE8EG3G1234567
JVoertuigcategorieL1e-B
D.1MerkPIAGGIO
D.2TypeCD0
D.2Variant1
D.2Uitvoering01
D.3HandelsbenamingVESPA SPRINT 50
KTypegoedkeuringsnummere1*168/2013*00265*02
F.1Technische max. massa
GMassa rijklaar115 kg
P.1Cilinderinhoud49 cm3
P.2Vermogen2.30 kW
P.3BrandstofB
TMax. snelheid45 km/u
S.1Zitplaatsen2
HInschrijving geldig tot01-01-2025

Gegevens achterkant kentekencard 2024 L3 en L4

Ten opzichte van de vorige voertuigcategorie hebben voertuigcategorieën L3 (tweewielige voertuigen met een cilinderinhoud van meer dan 50cc of een maximumsnelheid van meer dan 45 km/h) en L4 (asymmetrische driewielige voertuigen met een cilinderinhoud van meer dan 50 cc of een maximumsnelheid van meer dan 45 km / u) 1 ander veld, maar vooral paar velden minder:

PositieItemVoorbeeld
EVoertuigidentificatienummerW0LBE8EG3G1234567
JVoertuigcategorieL3e
D.1MerkKTM
D.2TypeKTM ADVENTURE
D.2VariantB2
D.2UitvoeringN/A
D.3HandelsbenamingKTM 1190 ADVENTURE R (110 KW)
KTypegoedkeuringsnummere1*2002/24*0596*02
P.1Cilinderinhoud1195 cm3
P.2Vermogen110,00 kW
P.3BrandstofB
QVermogen/massa0.47 kW/kg
GMassa rijklaar235 kg
TMax. snelheid
S.1Zitplaatsen2
HInschrijving geldig tot01-01-2025

Gegevens achterkant kentekencard 2024 O1, O2, O3 en O4

Opleggers hebben een aantal velden die belangrijk zijn voor het trekkend voertuig om paraat te hebben. Daarom staat op achterkant een paar belangrijke velden. Wel beetje vreemd dat bij deze voertuigcategorie ook brandstof, vermogen en cilinderinhoud worden getoond. Het zijn namelijk opleggers zonder motoren. Ook zitplaatsen enigszins vreemd veld voor deze categorie.

Er is echter een logische verklaring voor opname van deze velden op de kentekencard voor opleggers. Deze gegevens moeten namelijk verplicht op het kentekenbewijs staan vanuit de eerder genoemde Europese richtlijn. Daarin is geen uitzondering opgenomen voor aanhangwagens en opleggers.

PositieItemVoorbeeld
EVoertuigidentificatienummerW0LBE8EG3G1234567
JVoertuigcategorieO4/DA
D.1MerkFRUEHAUF
D.2TypeFSRMD4
D.2VariantCNP03
D.2UitvoeringGEBC226SM0100CCC5
D.3HandelsbenamingN/A
KTypegoedkeuringsnummere2*2007/46*0163*13
F.1Technische max. massa30000 kg
F.2Toegestane max. massa30000 kg
GMassa rijklaar8060 kg
P.1Cilinderinhoud
P.2Vermogen
P.3Brandstof
TMax. snelheid
S.1Zitplaatsen
HInschrijving geldig tot01-01-2025

Gegevens achterkant kentekencard 2024 R, S, T, C, U en Z

De laatste voertuigcategorieën waarvoor een selectie velden vastgelegd zijn, zijn voor de volgende soorten:

  • R = Aanhangwagen voor land-of bosbouw
  • S = Verwisselbare getrokken machine
  • T = Land- of bosbouwtrekker op wielen
  • C = Land- of bosbouwtrekker op rupsbanden
  • U = Mobiele machine
  • Z = Motorrijtuigen met beperkte snelheid
PositieItemVoorbeeld
EVoertuigidentificatienummerW0LBE8EG3G1234567
JVoertuigcategorieR2a
D.1MerkBAUER
D.2Type E500 4WB
D.2VariantNiet geregistreerd
D.2UitvoeringNiet geregistreerd
D.3HandelsbenamingE500
KTypegoedkeuringsnummerNiet geregistreerd
F.1Technische max. massa10300 kg
GMassa rijklaar7520 kg
P.1CilinderinhoudNiet geregistreerd
P.2VermogenNiet geregistreerd
P.3BrandstofNiet geregistreerd
TMax. snelheid
S.1ZitplaatsenNiet geregistreerd
HInschrijving geldig tot01-01-2025

Verklaring positionering van enkele velden

Een scherp lezer ziet in de verschillende tabellen veel overeenkomsten qua velden. Een aantal velden lijken echter per voertuigcategorie hoger of lager op de achterkant van een kentekencard gedrukt te worden. In de lijsten hierboven genoemd wordt echter geen rekening gehouden wat aan de linkerkant op de kentekencard wordt geplaatst en wat in de tweede kolom/rechterkant van de kentekencard.

Zo staat Massa rijklaar bij M1, N2 en N3 op de fysieke kentekencard in een rijtje gegevens aan de rechterkant van de kaart. Daarmee staat het naast de overige massa’s. In de andere gevallen staat massa rijklaar onder of tussen andere massa’s. RDW heeft geprobeerd gegevens die met elkaar te maken hebben zo veel mogelijk bij elkaar te plaatsen. Daar waar dat niet onder elkaar lukte, staan ze naast elkaar.

Kwestie van creatief puzzelen met velden op de beperkte ruimte dus.