Symmetrische kentekenplaatmissers

Als je veel op de weg zit dan zie je op een dag talloze auto’s voorbijflitsen. Je kan dan kijken naar merk, model, inzittende. Je kan echter ook naar kentekenplaten koekeloeren om bijvoorbeeld nieuwe kentekens te spotten. Soms valt een kentekenplaat echter ook op doordat er iets in de compositie van de plaat met zijn letters niet klopt. Een trend die vooral opvalt bij de nieuwste generaties kentekenplaten. Hoe komt dat?

Kentekenplaten symmetrie

Bij de introductie van de centraal uitgegeven kentekens in 1951 werd een systeem van kentekencombinaties geintroduceerd. Als alle combinaties op waren, dan werd overgegaan naar een combinatie van cijfers en letters. Deze combinaties worden ook wel sidecodes genoemd.

De eerste zes sidecodes waren op zichzelf behoorlijk symmetrisch. Een kenteken bestond in deze combinaties uit 3 blokken van karakters onderbroken door een liggend streepje. Dit streepje had en heeft als enkel doel om een kentekenplaat makkelijker leesbaar te maken en daarmee ook makkelijker te onthouden. Mede door deze 2 streepjes hadden de kentekens symmetrisch uiterlijk, bijvoorbeeld:

Vooral sidecode 3 en 4 waren qua symmetrie de fraaiste reeksen. In deze reeksen was het ook mogelijk om kentekencombinaties uit te geven die leken op palindromen. Kenteken.TV zocht in 2015 uit hoeveel palindroomkentekens toen nog bestonden.

Symmetrie weg sinds 2008

Op 19 mei 2008 werd de kentekencombinatie 01-GBB-1 geintroduceerd. Interessant extra feitje over dit kenteken is dat anno oktober 2019 dit kenteken nog steeds bij dezelfde eerste eigenaar toebehoort. Tezamen met het nieuwste eerste uitgereikte kenteken G-001-BB zijn deze 2 kentekens de enige kentekens die nog bij de eerste eigenaar zijn. Alle andere eerste uitgereikte bestaan niet meer, of zijn inmiddels van eigendom gewisseld.

Van diverse mensen heb ik afgelopen jaren gehoord dat kentekens bestaande uit 3 blokken met verschillend aantal karakters, zoals 2 cijfers-3 letters-1 cijfer lastiger te onthouden lijkt te zijn dan de good old meer symmetrische kentekencombinaties. Sommige mensen vinden vooral de nieuwste kentekens met de 3 cijfers in het midden maar vreemd uitzien.

Ze hebben dan echter nog niet sidecode 11 tot en met 14 gezien die in 2014 werden aangekondigd.

En voor sommige is de symmetrie überhaupt verdwenen als een kentekenplaat voorzien is van een duplicaatcode.

Symmetrische plaatsing letters

Deze blogposting gaat echter niet over de symmetrie van de letters en cijfers qua combinatie. Er is namelijk ook een ander symmetrie verhaal met de kentekenplaten. Sinds de introductie van de zogenaamde GAIK kentekenplaten in 2000 zijn de Nederlandse kentekenplaten voorzien van blauwe Europese vignet aan linkerkant met daaronder onze landcode NL.

De onderliggende bepaling voor de juiste kentekenplaten zijn vastgelegd in Regeling eisen goedkeuring kentekenplaten 2000. In deze regeling zijn diverse bepalingen opgenomen over de juiste letters, ronding van de platen, toegestane materiaalsoorten of mate van retroflectie. In deze regeling staat echter ook benoemd hoe de letters en cijfers ten opzichte van de kentekenplaat geperst of gedrukt moeten worden.

In artikel 12 punt 5 staat het volgende hierover beschreven:

Oftewel, de letters en cijfers dienen symmetrisch van het gele vlak geplaatst te worden en niet ten opzichte van de gehele kentekenplaat.

Deze regel gaat echter niet altijd goed in de praktijk.

Symmetrische kentekenplaatmissers in het echie

Al langer spotte ik zo nu en dan op de wegen vreemd opgemaakte kentekenplaten. Zo’n kenteken op de gevoelige smartphonechip vastleggen, is het nog best een opgave. Verrassend genoeg zag ik na afloop van een zakelijke afspraak vandaag echter een mooi voorbeeld op het parkeerdek staan:

Als je van deze plaat de symmetrielijnen van de plaat zelf of van het gele vlak inzichtelijk maakt, zie je wat er waarschijnlijk is gebeurt:

Ervanuitgaande dat je ongeveer 3 karakers en 1 streepje aan de linkerkant van de symmetrielijn moet plaatsen en hetzelfde aantal aan de rechterkant, dan is te zien de verkeerde symmetrielijn is gepakt in dit geval.

Met een beetje photoshop huisvlijt is het verschil tussen juist gecentreerd en verkeerd gecentreerd beter inzichtelijk te maken in een animatie

Bij welke kentekens komt zo’n misser vaker voor?

De afgelopen weken heb ik veel op dit soort kentekenplaatmissers gelet. Voor mijn gevoel kom je zo’n “verkeerde” plaat bij goed opletten 1 a 2 keer per autorit tegen. Als je zo’n plaat spot, dan is het bijna altijd een kenteken uit de 2 meest recente sidecodereeksen. Zo spotte ik deze plaat vandaag ook nog de volgende recente geproduceerde kentekenplaat:

De symmetrische afwijking bij deze kentekenplaat is kleiner dan bij het andere voorbeeld. Op basis van de slechtere fotokwaliteit is het ook lastiger te zien. Ik vermoed dat de maker van deze plaat vooral een bepaalde marge aan de linkerkant wilde aanhouden en daar vervolgens de andere letters en cijfers aan toe heeft gevoegd. Bij veel kentekenplaten zal dit goed gaan, maar bij kentekens waar cijfer 1 of letter J in voorkomt. Deze letter en cijfer zijn namelijk de smalste letters op de kentekenplaten die bovendien ook nog redelijk vaak voorkomt.

Mijn vermoeden is dat toepassen van de verkeerde symmetrie op de kentekenplaten bij andere cijfer- en lettercombinaties ook voorkomt. Als je een kentekencombinatie met veel brede karakters gebruikt, dan zal na productie van zo’n plaat snel opvallen dat er iets niet juist is gegaan. In dat soort gevallen zal de meest linker karakter dicht tegen het EU-vignet aanzitten. Deze miskleunen worden echter direct na het produceren van zo’n plaat ontdekt en worden direct gecorrigeerd door een nieuwe plaat te maken.

Hoe erg is zo’n misser?

Conform de officiële specificaties is deze kentekenplaat niet correct. De kans dat dit echter wordt opgemerkt en wordt aangepakt, is mijn inziens uiterst klein. Ik verwacht ook zelf niet dat geautomatiseerde kentekenplaatherkenning systemen van de overheid of parkeerplaatsen moeite zullen hebben met deze kentekenplaten.

In de officiële APK-regelgeving wordt hier ook niet speciaal rekening gehouden. Wat rest is een mogelijk ijverige wetdienaar die de voertuigeigenaar een berisping geeft, omdat zijn kentekenplaat niet conform wettelijke specificaties is uitgevoerd. In zo’n geval zou ik als eigenaar/houder van het voertuig beklag doen bij de oorspronkelijke maker van de kentekenplaat. Deze heeft namelijk beetje zitten slapen toen hij de persmachine instelde voor het produceren van zo’n plaat.

Mea culpa

Een scherpe lezer maar vooral kijker zal ook commentaar kunnen hebben op de digitale kentekenmaker van Kenteken.TV. Zoals in eerder getoonde digitale voorbeelden van de verschillende sidecodes is te zien, gaat de juiste toepassing van de symmetrie in deze tool ook niet altijd helemaal lekker. Dit staat genoteerd en zal bij een volgende release verbeterd worden.

Andere vreemde kentekenplaatmisser

Na het maken van de foto op de parkeerplaats zag ik op een ander voertuig een andere zeldzame kentekenplaatmisser. Laten we eerst naar de foto kijken:

Bij de eerste blik dacht ik dat deze nog niet eens zo oude auto een touché had gehad met een voorligger of ander obstakel. Net boven de Z ontbreekt namelijk een stukje van de zwarte rand van een kentekenplaat. Bij nadere kijk wordt echter beter duidelijk wat er aan de hand is. De kenteken en letters zijn namelijk scheef op het kenteken gemonteerd. De ruimte onder de letter Z is ruimer dan onder letter H. Een zeer curieuze kentekenplaat.

Gezichtsbedrog luxe kentekenplaten?

Bij het wachten voor een stoplicht kijk je door de voorruit naar de wereld. Als je niet vooraan staat dan kijk je tegen het achterwerk van je voorligger aan. Al langer is mij iets speciaals opgevallen in het donker bij voornamelijk luxe kentekenplaten oftewel de platen met opgelegde kunststof letters.

Het lijkt er namelijk soms op dat de ene letter of cijfer hoger is dan de andere. Is dit echt of is er sprake van gezichtsbedrog? Helaas heb ik nog geen goede foto kunnen maken van dit effect.

Alle cijfers en letters op een kentekenplaat worden op dezelfde onderlijn gezet en vervolgens geperst. Ik dacht daarbij altijd dat alle letters en cijfers dezelfde hoogte hebben. Bij nadere schouwing de specificaties in de Regeling eisen goedkeuring kentekenplaten 2000 heb ik pas recentelijk ontdekt dat er een miniem verschil tussen letters/cijfers met een ronding aan de boven- of onderkant, zoals 0, S of G en andere overige letters. Deze afgeronde karakters dienen een officiële hoogte van 51 mm te hebben, terwijl de andere karakters een hoogte van 50 mm hebben.

Dit kleine verschil van 1 mm kan echter nog niet helemaal verklaren dat je soms op verschillende hoogtes van de letters en cijfers lijkt waar te nemen.

Bij nadere schouwing van dit effect valt iets anders op. De verschillende groottes lijken zich vooral direct onder het lampje van de kentekenplaatverplichting voor te doen. Mijn hypothese is nu vooral dat er sprake is van gezichtsbedrog. De combinatie van weerkaatsing licht op de letters en cijfers, schuinte van de kentekenplaat op achterkant auto en kijkafstand geeft volgens mij de illusie van de verschillende hoogtes, terwijl in praktijk deze verschillen er niet of nauwelijks zijn.

Als iemand anders hier meer inzichten in heeft verkregen na het staren van talloze kentekens bij het stoplicht, dan hou ik me warm aanbevolen.