Kenteken.tv heeft een aantal jaar geleden een leuke tool gebouwd om snel op te zoeken hoeveel gekentekende voertuigen van een bepaald merk of model geregistreerd zijn in Nederland. De tool “Hoeveel zijn er nog?” wordt frequent gebruikt om snel een dwarsdoorsnede in het Nederlands kentekenregister te maken.
Deze tool heeft al vele mensen waaronder mijzelf geholpen om snel inzichten te geven. Met de tool is het mogelijk om redelijk grof te zoeken in het kentekenregister. Soms is dat echter niet voldoende. In deze blogposting heb ik een handleiding geschreven met diverse tips en trucs om je zoekacties verder te verfijnen.
Stappenplan opvragen aantallen in kentekenregister
Voor elke zoekactie hanteer ik het volgende stappenplan om de juiste selectie in het kentekenregister te maken:
- Gegevens referentievoertuig opvragen
- Breed selecteren gegevens
- Verfijnen selectie in Excel
Stap 3 is soms essentieel. Wanneer je deze nodig is echter afhankelijk van een aantal zaken die verderop in dit artikel worden toegelicht.
Gegevens referentievoertuig opvragen
De basis van Hoeveel zijn er nog? zijn de gegevens die RDW via open data ter beschikking stelt. De eerste stap bij elke zoekactie is daarom dat je moet snappen hoe jouw gezochte voertuigen in het kentekenregister opgenomen zijn.
Het simpelste om dit te weten te komen, is het kenteken in te voeren in een online dienst. Hiervoor zijn een aantal mogelijkheden. Zoals vaak is de bron hierbij het meest aan te bevelen, oftewel direct bij RDW opvragen met de dienst RDW OVI. Er zijn echter ook alternatieve mogelijkheden die (net zo) handig zijn, zoals KentekenScore van Kenteken.TV. Je kan ook als startpunt je eigen kentekencard pakken, want ook hierop staan vaak de gegevens waarmee je zoekacties kan starten. Weet je geen kenteken? Een Google zoekactie van het merk-model in combinatie met term “kenteken” levert vaak al eerste hints op.
Afhankelijk van je zoekvraag zijn een aantal velden interessant om aandacht voor te hebben
- Merk
- Handelsbenaming
- Voertuigsoort
- Datum eerste toelating
Afhankelijk van te zoeken voertuig zijn een aantal andere velden later in het proces ook interessant om aandacht voor te hebben, zoals:
- Inrichting
- Typegoedkeuringsgegevens zoals Typegoedkeuringsnummer, Type, Variant en Uitvoering
- Cilinderinhoud
- Massa ledig voertuig
- Kleur (bij personenauto’s)
Breed selecteren gegevens
In het Nederlands kentekenregister staan meer dan 15 miljoen objecten geregistreerd. Het identificeren van een groep voertuigen die vergelijkbaar met je referentievoertuig is, is in de kern een filterprobleem. Je moet namelijk proberen met zo weinig mogelijk stappen bij de juiste ruwe dataset te komen.
Met de gegevens van één referentievoertuig ben je klaar voor je eerste zoekactie. Hierbij moet je een ander belangrijk aandachtspunt voor je zoekzocht snappen: zoals altijd met databases zijn de gegevens niet in alle 100% van de gevallen correct, of kennen allerlei eigenaardigheden.
Deze eigenaardigheden komen door een aantal zaken:
- Namen geregistreerde merken/fabrikanten zijn soms anders over de jaren heen
- Sommige velden zijn pas op later moment in gebruik genomen
- Type- en/of overnamefouten
Hoeveel impact deze eigenaardigheden op je zoekactie hebben, is niet altijd op voorhand te voorspellen. Voor een grove zoekactie zoals “Hoeveel Porsches personenauto’s uit de periode 1990-1998 zijn er in Nederland?” gaat het minder om het exacte aantal dan om de grootheid (antwoord: ~ 4.100 auto’s). Als je echter wilt weten hoeveel Fords Escort XR3i Cabriolet nog geregistreerd staan in Nederland, wil je een preciezer antwoord voor je vraag krijgen. In het laatste geval moet je volledig bewust zijn van de datakwaliteit van het Nederlandse kentekenregister.
Namen geregistreerde merken/fabrikanten zijn soms anders over de jaren heen
Het Nederlands kentekenregister is een hulpmiddel om voertuigen op de openbare weg goed te kunnen identificeren. Een belangrijk veld hierbij is het merk van het desbetreffende voertuig. Dit veld is daarom ook verplicht bij elk geregistreerd. Zelfs met deze verplichting zijn er overigens momenteel zestien gekentekende voertuigen zonder merk gevuld in het kentekenregister. Wederom een bewijs van eerder punt dat databases niet 100% zijn.
Vanwege het belang van registratie van een merk is de lijst van verschillende merken relatief beperkt (~10.750 momenteel) en bevat in principe geen type- of invoerfouten. Daarmee is het selecteren op basis van merk niet per se appeltje eitje.
Zo zijn de eerste reeks Tesla’s roadsters geregistreerd met merk TESLA. Daarna kwamen de eerste Model S en Model X. Deze werden met merk TESLA MOTORS geregistreerd, terwijl de huidige Tesla’s weer met merk TESLA worden geregistreerd. Als je dus alle Nederlandse Tesla’s in het kentekenregister wilt weten dan moet je op beide mogelijke merknamen zoeken. De oorsprong hiervan ligt in de manier waarop merken worden geregistreerd in het Europese typegoedkeuringssysteem. En soms wordt bij de registratie van een geïmporteerde Tesla weer gewoon TESLA gepakt als merk. Dan krijg je dus dus soort rare verdelingen qua merknaam in de registraties van het kentekenregister:
Er zijn ook andere grotere merken die met verschillende merken in het kentekenregister staan. Een paar voorbeelden:
Bij de selectie van merk in tool Hoeveel zijn er nog? wordt een handig lijstje getoond terwijl je aan het invoeren bent. De verschillende mogelijke merken is ook de reden dat je in de tool ook een tweede merk kan opgeven.
Sommige velden zijn pas op later moment in gebruik genomen
Bij het verfijnd zoeken van voertuigen is gebleken dat een aantal velden erg handig zijn. Zo kan je met het veld cilinderinhoud makkelijk filteren op de motorisering van een auto met een brandstofmotor (of juist door ontbreken van dit veld op elektrische voertuigen). RDW registreert echter dit veld pas sinds eind jaren tachtig van de vorige eeuw. Sindsdien wordt het veld gevuld bij nieuw geregistreerde auto’s, maar ook bij importvoertuigen.
Ondanks het gemak van dit veld bij sommige zoekacties, is het dus niet alle gevallen bruikbaar. Je moet dat maar net even weten.
Type- en/of overnamefouten
Het grootste struikelblok bij samenstellen van de juiste filters en verfijnen van de zoekresultaten is de mogelijke type- en/of overnamefouten vrije tekstvelden in het kentekenregister. Deze fouten kunnen al in het buitenland gebeurd zijn, waardoor bij overname van de kentekendocumenten uit het buitenland niet anders kan gebeuren dan 1-op-1 overnemen (zie daarvoor voorbeeld case Lynk & Co), maar kunnen ook de beambte gebeurd zijn die bij import de gegevens in moet voeren in het RDW systeem.
Ouderdom van de gezochte voertuigen speelt hierbij ook een grote rol. Vooral bij het filteren van veld Handelsbenaming moet je voorbereid zijn op allerlei variaties en problemen. Stelregel hierbij is dat hoe ouder de gezochte voertuigen, hoe groter de kans dat er op creatieve wijze variaties in veld handelsbenaming voorkomen.
Tig manieren om AMG versies te beschrijven
Ook voertuigen die veel geïmporteerd worden, hebben een grotere kans op variaties qua registraties. Zo maakt Kenteken.TV aan het einde van het kalenderjaar een jaaroverzicht van alle geregistreerde auto’s met 300kW of meer aan motorvermogen.
Zeker bij de snellere versies van BMW, Audi of Mercedes-Benz kom je allerlei mogelijke notaties tegen. Die ook nog soms met verschillende merken worden geregistreerd. Zomaar wat voorbeelden van een Mercedes-Benz AMG C63:
- MERCEDES-AMG C63 AMG
- MERCEDES-BENZ AMG C 63 S
- MERCEDES-AMG AMG C 63 S
- MERCEDES-BENZ C63 AMG
- MERCEDES-BENZ AMG C63
In het beste geval zou je moeten teruggrijpen op het geregistreerde chassisnummers bij deze auto’s. Deze gegevens worden echter niet openbaar gepubliceerd, want ze zijn geclassificeerd als Gevoelig Gegeven. Jaren geleden had ik voor analysedoeleinden wel toegang tot dit gegevens binnen een besloten omgeving waarmee ik elke in Nederland geregistreerde Ford Mustang qua chassisnummers ging uitpluizen. En zelfs toen moest ik constateren dat er ook type- of overnamefouten in chassisnummers bestaan, terwijl dit de echte basis van een voertuigidentificatie is. Dit is niet exclusief voor Fords Mustand, want iets soortgelijks heb ik ook gemerkt met uitzoeken van alle Porsche 911 chassisnummers jaren geleden.
Hoeveel zijn er nog? selecties invoeren
De basiskennis is nu aanwezig om een brede selectie te maken. Voor de brede selectie gebruiken we Hoeveel zijn er nog? van Kenteken.tv. Het makkelijkste is om gewoon met merk of de combinatie merk en model/handelsbenaming te beginnen. Bij merken waarvan je weet dat er alternatieve merknamen zijn kan je ook een tweede merk opgeven.
Filteren op Merk zoekt enkel en alleen in het merkveld. Extra filter is bedoeld om in meerdere velden tegelijk te zoeken. Voornamelijk wordt gezocht in Handelsbenaming, maar deze zoekactie kijkt ook in merk, Europese typegoedkeuring (ETG) velden Type, Variant en Uitvoering. Zo is ETG Type code van BMW i3 als volgt: BMWI-1 en dat kan deze resultaten opleveren.
Om de brede selectie te verfijnen is het ook mogelijk om hier al voertuigsoort, inrichting, bouwjaar vanaf of bouwjaar tot en met in te voeren. Vooral de bouwjaren kan handig zijn. Bijvoorbeeld als je in een vervolgproces moet grasduinen in alle Opels geregistreerd voor 1970. Dan heb je gewoon niets aan de nieuwere Opels in je gegevensset.
Ook wordt in resultatenpagina extra inzichten gegeven, zoals bij welke voertuigsoorten deze Opels van voor 1970 zijn geregistreerd:
Hoeveel zijn er al?
De dienst Hoeveel zijn er nog? heeft overigens ook een kleine variatie. Als je zoekt naar zeer recente auto’s, zoals bij de zoekvraag “Hoeveel Lucids zijn er sinds 2022 geregistreerd?” dan wordt niet alleen de grafiek van registraties op jaarniveau getoond, maar op maandniveau. Daarnaast is bij recente auto’s de titel “Hoeveel zijn er nog?” een beetje vreemd. Daarom wordt de titel in deze gevallen gewijzigd naar “Hoeveel zijn er al?”.
Verfijnen selectie in Excel
Voor het verder verfijnen van de selectie in het kentekenregister is er een ander werktuig nodig: Microsoft Excel (of andere alternatieven zoals Google Sheets).
Elke zoekactie op Hoeveel zijn er nog? levert de mogelijkheid om tot 250.000 kentekens te downloaden in CSV-formaat. Hiervoor zijn twee varianten: een beknoptere versie qua aantal kolommen en een versie met alle kolommen die RDW in tabel gekentekende voertuigen op hun Opendata platform plaatst. Het CSV bestand wordt direct bij RDW opendata omgeving gedownload overigens.
Omzetten in kolommen in Excel
Het CSV bestandsformaat is een tekstbestand waarbij per rij alle kolommen door middel van een komma worden gescheiden (CSV = Comma Separated Values). Zo’n bestand wordt standaard geopend in Excel en kan in een handomdraai worden omgezet tot een bruikbaar bestand om verder te filteren. Hiervoor zijn de volgende stappen nodig:
- Downloaden bestand en openen in Excel
- Omzetten in kolommen
- Activeren filtering kolommen
Na het downloaden staat in je download map een bestand met naam als “m9d7-ebf2.csv”. Deze kan je vervolgens openen door dubbel te klikken. In het algemeen worden CSV bestanden waarbij de kolommen door een komma worden gescheiden als volgt geopend in Excel:
Met een ingebouwde functie in Excel kan je deze gegevens omzetten in de juiste kolommen in Excel. Hierbij is extra aandacht voor de datumvelden benodigd. In de download staan deze genoteerd als jaar-maand-dag, oftewel YMD. Bij de omzetting kan je Excel instrueren dat deze kolom een datum bevat. Dat levert bij verdere filtering en analyses wellicht plezier op.
In bijgaande animatie wordt in de Engelstalige versie van Excel alles gedaan. De Nederlandse naam van deze functie heet overigens “Tekst naar kolommen“. Na splitsen van de rijen in kolommen wordt voor de kolomnamen ook nog filtering aangezet. Dat is handig voor de volgende stap.
Filtering op resultaten
Door de geactiveerde filtering is het mogelijk om snel inzicht te krijgen in de verschillende manieren waarop bepaalde modellen zijn geregistreerd:
Elke kolom met een filter kan je op deze manier gebruiken om je resultaten verder te filteren. En voor de Excel specialisten onder ons is het natuurlijk ook mogelijk om je resultaten met behulp van een draaitabel (in Engels pivot table) samen te vatten.
Als er allerlei variaties in spelwijzen zijn en je wilt graag tellen welke wel tot je eindresultaat behoort en welke niet, dan adviseer ik je om een extra kolom toe te voegen in je excelbestand. In deze nieuwe kolom vul je een waarde in wanneer je een match hebt. Je kan deze aanpak ook juist omdraaien en de rijen met voertuigen die niet matchen van een waarde voorzien. Net wat je handiger vindt.
Uiteindelijk kan je weer op deze nieuwe kolom filteren om je eindresultaat te zien.
Hoeveel zijn er nog? voorbeelden
Nu de basis bekend is van het opzoeken van aantallen in het Nederlands kentekenregister, heb ik nog een paar voorbeelden om te illustreren hoe bovenstaande in praktijk werkt.
Voorbeeld 1 – Aston Martin Valkyrie
In 2022 werden de eerste hypercar van Aston Martin in Nederland geregistreerd. Maar hoeveel zouden er anno juli 2023 in Nederland geregistreerd staan?
Deze superauto zal vast niet in grote aantallen in het kentekenregister voorkomen. Daarnaast is de kans op parallele import van deze auto nog gering. Daarom start de zoekactie voor deze hypercar bij het startscherm van Hoeveel zijn er nog?
Je zou wellicht verwachten dat de naam Valkyrie redelijk uniek is. Zoeken op enkel deze naam zou daarom wellicht al de juiste Astons opleveren. Dat bleekt echter niet zo te zijn.
Dan blijkt er ook nog een Honda Motorfiets te zijn met deze naam. In het resultaat is echter al wel zichtbaar dat er maar één kenteken met voertuigsoort Personenauto is. Zou dat dan al het antwoord zijn?
Om zeker te zijn dat dit het is, verfijnen we de grove zoekactie door Aston Martin toe te voegen aan de zoekactie:
Bij de extra filter suggestie worden overigens alleen maar handelsbenamingen getoond die 10 keer of meer in het kentekenregister voorkomen. En die grenswaarde wordt niet behaald met Valkyrie.
Deze zoekactie levert namelijk 1 maal Aston Martin Valkyrie op volgens de laatste informatie van 6 juli 2023. Deze groene versie is van meerdere kanten op de gevoelige plaat gezet en dat is terug te vinden op Topgear Nederland.
Voorbeeld 2- Daihatsu Gran Move
Freelance autojournalist Marc Klaver twitterde recentelijk een foto van een auto die iets minder aansprekend is dan een Valkyrie, namelijk een Daihatsu Gran Move.
Maar hoeveel zouden hiervan nog rondrijden in Nederland? Daihatsu leverde destijds twee modellen uit met in de naamgeving Move. Van de kleinere Move werden volgens Autoweek iets meer dan 4.000 exemplaren nieuw geregistreerd. Van de Gran move verrassend genoeg nog zelfs iets meer dan 5.200 exemplaren in de periode 1997 tot en met 2004.
Anno juli 2023 zijn er daar nog maar een paar over. Met zoekactie gefilterd op DAIHATSU en extra filter GRAN MOVE wordt de eigen nieuwsgierigheid beantwoord. Er zijn nog 675 Gran Moves in Nederland geregistreerd!
Voorbeeld 3- Fiat/Abarth 124 Spider
Sommige modellen worden door meerdere merken op de weg gezet. Vaak hebben deze merken een sterke onderlinge relatie. Abarth is bijvoorbeeld het performance merk van Fiat. Voor beide merken werd een aantal jaar geleden een leuke roadster geleverd, namelijk 124 spider. Dit model was als normale variant bij Fiat beschikbaar met dezelfde naam als de ietwat gekietelde versie bij Abarth. Overigens is dit model met ander koetswerk ook beschikbaar als Mazda MX-5.
De 124 Spider kan dus bij twee merken voorbijkomen, maar hoeveel zijn er in totaal nog in Nederland?
Modelnaam 124 Spider is echter niet zomaar door Fiat gekozen. Het is namelijk een directe verwijzing naar een model dat op de markt werd gebracht sinds 1966. En dat zie je ook terug in de verdeling van dit autotype over de bouwjaren heen:
Als je dan enkel de moderne 124 Spider wilt weten, dan kan je dat verkrijgen door een minimum bouwjaar in te voeren, zoals bijvoorbeeld 2000. Dan krijg je de volgende zoekquery:
Hoeveel Abarths 124 Spider zijn er?
Op het moment van schrijven van dit artikel blijken er 489 exemplaren te zijn in Nederland. Maar hoeveel zijn er daarvan een Abarth? Daarvoor moeten we, helaas, de details downloaden.
Het verschil tussen de Fiat 124 Spider en Abarth 124 Spider zit ‘m vooral in de hoeveelheid motorvermogen dat uit de 1.4 motor wordt gehaald. Volgens Autoweek carbase heeft de Abarth versie 170 pk, terwijl de normale Fiat 140 pk heeft.
Om een idee te krijgen van aantal Abarths, heb ik het CSV bestand in Excel geladen en een draaitabel gemaakt. Als het veld merk wordt uitgezet ten opzichte van handelsbenaming wordt direct duidelijk dat de Abarth versie van deze 124 spider zowel bij merk ABARTH worden geregistreerd als bij FIAT:
125 van de 489 exemplaren van de 124 Spider lijken dus een Abarth te zijn. Helemaal 100% is dit niet te krijgen op basis van deze openbare RDW gegevens, want vooral als je verder kijkt naar de details van enkele geïmporteerde 124 Spiders mis je enkele gegevens om een definitief oordeel te vellen.
Voorbeeld 3 – Lynk & Co
Een populaire auto in de afgelopen jaren is het eerste model van Lynk & Co, namelijk de 01. Dit merk levert zijn auto’s voornamelijk via een abonnementsmodel in Nederland.
Met één merk en één model zou je zeggen dat het opzoeken van de aantallen een makkelijke opgave is. Je selecteert gewoon Lynk & Co als merk en klaar ben je. Als je eroverheen stapt dat Lynk & Co in het kentekenregister zonder spaties wordt geschreven dan zou dit het juiste resultaat moeten opleveren:
https://www.kenteken.tv/hoeveelzijnernog.php?merk=LYNK%26CO&merk2=&filter=&bjmin=&bjmax=
Op moment van schrijven levert dat 14.919 exemplaren op. Via een andere zoekmethode blijken er echter 6 meer exemplaren te zijn. Hoe zit dit nu weer?
Een downloadbestand geeft meer inzicht. Als we deze namelijk openen en filteren op merk zien we ineens 2 andere merken met Lynk & Co 01 modellen opduiken:
Dit zijn ook gelijk de zes oudste Lynk & Co’s van Nederland. 1 exemplaar is geregistreerd met merk GEELY, oftewel de moedermaatschappij van Lynk & Co. Vijf andere exemplaren staan geregistreerd op het merk OVRIGA.
Op dit merk staan meerdere kentekens geregistreerd. Een tijd lang heb ik hier geen verklaring voor kunnen vinden, totdat iemand me vertelde dat OVRIGA een Zweeds woord voor ‘overige’ is. Oftewel, deze voertuigen zijn eerst in Zweden geregistreerd op een merk die niet bestaat. En bij import van deze voertuigen in Nederland moest onze RDW de gegevens van het Zweedse kentekenbewijs overnemen.
Voorbeeld 4 – Ford Escort XR3i cabriolet
Als laatste voorbeeld pakken we een vraag op die via Kenteken.TV Facebook pagina binnenkwam. De vraagsteller wilde graag weten hoeveel soortgelijke auto’s zijn van zijn eigen trotse bezit: Ford Escort XR3i cabriolet uit 1992 met 1.8 motor die 130 pk levert.
Als basis voor deze vraag heb ik alle kentekens gepakt waarbij merk is FORD en ergens op het kentekenbewijs ESCORT voorkomt. Dit levert natuurlijk veel te veel records op, maar dat geeft meeste mogelijkheden om verder te filteren in Excel. Deze zoekquery levert momenteel 4.826 rijen op die verder gefilterd moeten worden.
Na het openen van het bestand en het maken van draaitabel met filtering op veld inrichting=cabriolet en velden handelsbenaming en cilinderinhoud tegen elkaar uitgezet wordt al snel iets duidelijk:
De geel gearceerde van in totaal 57 exemplaren zijn zeer waarschijnlijk de juiste 1.8 Cabriolets. Maar er zijn nog meer mogelijke exemplaren.
Nog verder uitdiepen
Bij de groen gearceerde is het veld cilinderinhoud niet ingevuld en staat in veld handelsbenaming een andere motorisatie genoemd dan 1.8. Deze zouden dus alsnog ook tot de telling toegevoegd kunnen worden. Daarvoor moeten we echter een tandje dieper graven in de gegevens.
Bij controle van deze 37 groen gearceerde bleken 34 exemplaren Europese typegoedkeuringsgegevens ingevuld te hebben. En laat Kenteken.TV daarvoor een paar handige opzoektoold voor gemaakt hebben! Op basis van het typegoedkeuringsnummer, variant en uitvoering werd echter nog niet duidelijk of dit typegoedkeuring voor cabriolet versie met 1.6 of 1.8 motor betrof. In deze typegoedkeuringsgegevens staat echter wel een motorcode L1H genoemd. Als we vervolgens daarop zoeken, dan is het zeer waarschijnlijk dat deze motorcode bedoeld is voor 1.6 motoren met cilinderinhoud van 1.597 cc.
Er blijven dus nog vier exemplaren over om nader te onderzoeken. Eén exemplaar heeft datum toelating internationaal uit juni 1988. Volgens Autoweek Carbase is de 1.8 XR3i cabriolet echter pas vanaf maart 1992 beschikbaar. Ook heeft dit exemplaar een kleinere wielbasis geregistreerd bij RDW, dus met zekerheid kunnen we deze wegstrepen.
Bij beperkt aantal kentekens is echte handwerk nog te doen. Alledrie de kentekens heb ik op RDW OVI, Finnik en Autoweek kentekencheck bevraagd. En uiteindelijk vallen ook deze drie kentekens af voor dit onderzoek.
Uiteindelijk lijkt het er dus op dat er 57 exemplaren Ford Escort Cabriolet 1.8 XR3 in Nederland zijn op moment van schrijven van dit artikel.