7 opvallende feiten over kentekens die je nog niet wist

Elke dag zie je als je buiten komt honderden malen vol in je beeld of in je ooghoeken een opvallende kleur geel. In hetzelfde beeld zie je ook zwarte letters die opvallend goed leesbaar zijn. Ziedaar het simpele doel van de Nederlandse kentekenplaten: snel een object uniek identificeren. Oorspronkelijk bedacht voor de hermandad om snelheidsduivels te voorzien van de juiste boetes, maar tegenwoordig voor meer toepassingen bruikbaar, waaronder het opvragen van talloze voertuiggegevens via apps.

In deze blogposting 7 opvallende feiten over kentekens die je nog niet (allemaal) wist.

Fietsen hadden eerder nummerplaten dan automobielen

De historie van kentekens op automobielen gaat helemaal terug naar 1896. In dat jaar worden de eerste zogenaamde rijvergunningen uitgegeven door Ministerie van Waterstaat, Handel en Nijverheid.

rijvergunningen

Zo’n rijvergunning kende wel een nommer der vergunning maar dit nummer hoefde niet zichtbaar gemaakt te worden op het voertuig. In dezelfde tijd bestond echter al wel het begrip Nummerplaat. Deze werden uitgegeven voor voertuigen met slechts 2 wielen, oftewel de fietsen of velocipedes. Gezien het geringe aantal van de automobielen waren de fietsen een grotere plaag.

In 1901 werd in Frankrijk de eerste nummerplaten voor Automobielen uitgegeven. Elk voertuig dat grootere snelheid kon hebben, diende aan de voor- en achterkant voorzien te worden van een nummerplaat. Deze maatregel was met name bedoeld voor de snelheidsmaniaken die er ook destijds al waren.

Nederland volgde pas in 1906 met de introductie van kentekenplaten. Warm pleitbezorger was Baron van Wijnbergen, die in november 1904 een warm en lang pleidooi hield voor het scheiden van de rijvergunning in een rijbewijs en nummerbewijs:

standaard-19041119

NOOT: Lees vooral ook de laatste alineas over de leeftijdsgrenzen voor jonge bestuurders.

In de zogenaamde Motor en rijwielwet 1905 die op 1 januari 1906 inging werd uiteindelijk het pad geëffend voor de introductie van de (provinciale) kentekenplaten. En van daaruit ontwikkelde het systeem zich.

Streepjes in kenteken heeft weinig functie

Al in 1902 werden nummerplaten bedacht die bestonden uit 1 letter en reeks cijfers. Omwille van de leesbaarheid en onthoudbaarheid werd destijds besloten om bij de overgang van letters naar cijfers een liggend streepje te plaatsen. Deze regel is nog steeds geldig, maar heeft 1 extra logicaregel gekregen: als er achtereenvolgens 4 letters of 4 cijfers in het kenteken staan, wordt er een streepje in het midden van deze groep geplaatst.

Aangezien het streepje enkel voor de leesbaarheid is bedacht, wordt in bijna alle digitale systemen het kenteken zonder streepje opgeslagen Door middel van logica wordt bij de presentatie van het kenteken het streepje op de juiste plek geplaatst.

Beste shortcode van Nederland

Kentekens zijn bedoeld voor het uniek identificeren van het object. In veel andere landen is deze code gelinkt aan de eigenaar/berijder, zodat de boete naar het juiste adres gestuurd kan worden. In Nederland is echter ooit besloten om het kenteken aan het voertuig te plakken en dit blijft in principe bij het voertuig zolang hij rond blijft rijden in Nederland. Natuurlijk zijn er altijd wel een paar uitzonderingen op deze regel, zo wisselt het voertuig van kenteken als het omgebouwd wordt van personenauto naar bedrijfswagen.

In Nederland rijden momenteel bijna 13 miljoen gekentekende voertuigen rond. Van auto’s tot bromfietsen, van caravans tot vrachtwagens. Binnen een paar jaar komen daar landbouwvoertuigen bij.

Om al deze objecten een uniek nummer te geven is een vernuftig systeem bedacht die slechts uit 6 karakters bestaat, een verzameling van letters en cijfers. Omwille van de leesbaarheid worden daar streepjes aan toegevoegd, maar daarover is al genoeg verteld.

Met deze 6 karakters zijn miljoenen objecten uniek te identificeren en het end is nog lang niet in zicht. Hiermee is het kentekensysteem qua lengte nummer 1 in Nederland.

Kadastrale nummers, burgerservicenummers, telefoonnummers of bankrekeningnummers (zelfs voor het IBAN tijdperk) zijn stuk voor stuk langer dan 6 karakters. Het Nederlandse kentekensysteem kent niet zoiets als een elfproef of een variant daarvan.

Unieke nummers kentekenplaten

Sinds 2000 hebben we in Nederland de gele kentekenplaten met aan de linker kant een blauwe balk met de Europese sterren en NL eronder. Grappenmakers willen dit stukje nog wel beplakken met andere stickers, maar officieel is dit verboden. Wat rest is de digitale variant.

Tegelijkertijd met de introductie van deze nieuwe platen werden enkele maatregelen genomen om fraude met valse kentekenplaten te beperken. Een belangrijke bijdrage daarvoor is het gecontroleerd afgeven en innemen van kentekenplaten door kentekenplaatfabrikanten. Dit systeem wordt kortweg GAIK genoemd, oftewel Gecontroleerd Afgifte en Inname Kentekenplaten.

Belangrijk onderdeel van het systeem zijn de zogenaamde lamineercodes, door sommige ook wel GAIK-nummers genoemd. Deze lamineercodes zijn uniek per kentekenplaat. Oftewel je kentekeplaat aan de voorkant heeft een andere lamineercode dan de plaat achterop.

Deze unieke code staat linksonder in het gele gedeelte:

94ced452-33e0-452d-bee5-3fa57ab59410

Uit de eerste 3 cijfers schijnt de kentekenplaatfabrikant te destilleren te zijn, maar ik heb me daarin nooit verder in verdiept. Er zijn in Nederland in ieder geval tientallen officieel aangestelde kentekenplaatfabrikanten.

De lamineercodes ontbreken trouwens op de blauwe oldtimerplaten.

UPDATE 27 november 2015: In de officiele GAIK-procedure staat de opbouw van een lamineercode uitgelegd:

De lamineercode bestaat uit tien cijfers. Het eerste cijfer is het identificatienummer van de lamineerder. Het tweede en derde cijfer zijn de laatste twee cijfers van de jaaraanduiding. De laatste zeven cijfers is het volgnummer van de blancokentekenplaat.

Kentekenhapjes zijn bedoeld met een reden

Paar weken geleden mocht Kenteken.TV een luisteraarsvraag in het programma Bureau Kijk in de Vegte beantwoorden. De luisteraar wilde namelijk weten waarom in de letters P, H en O hapjes uit zijn gehaald:

De korte verklaring is dat flitscamera’s en trajectcontroles de letters P en R goed moet onderscheiden, maar ook de letter O (voor opleggers) en het cijfer 0. Voor de langere verklaring en meer, luister het fragment terug.

Niet zo simpele officiële kleuren

Wat is de RGB of Pantone kleure van de Nederlandse kentekenplaat? Makkelijke vraag, maar in praktijk lastig uit te leggen. Doordat de ondergrond van de plaat (geel, wit, groen, donkerblauw, lichtblauw) moet reflecteren, gelden voor de juiste bepaling van de kleuren specifieke afspraken, vastgelegd in Regeling eisen goedkeuring kentekenplaten 2000, artikel 3:

artikel3-kleur-kentekenplaten

In de genoemde bijlage 2 staan de definities van de kleuren volgens een bepaalde testopstelling:

kentekenplaat-kleuren

Kortom, de officiële kleuren zijn niet makkelijk te vangen in een kleurcode…

Ken Teken

Bizar maar waar, er schijnen mensen op deze wereld rond te lopen die als voornaam Ken hebben en als achternaam Teken:

Facebook

 

 

 

 

 

Eén antwoord op “7 opvallende feiten over kentekens die je nog niet wist”

  1. De historie van kentekens op automobielen gaat helemaal terug naar 1898. In deze tekst wordt 1896 genoemd met als bewijs een krantenbericht uit 1898.

Reacties zijn gesloten.