Meldcode – de bijzondere controlesleutel bij een kenteken

Elke Nederlander die wel eens een voertuig heeft verzekerd, is er wel eens tegenaan gelopen. Om een verzekering geaccepteerd te krijgen, moet een zogenaamde meldcode worden aangeleverd. Vele mensen nemen dit veld klakkeloos over van zijn of haar kentekenbewijs. Achter deze code van 4 karakters zit echter een interessante wereld die in deze blogposting nader wordt toegelicht.

Wat is een meldcode?

Eigenlijk bestaan er in Nederland verschillende type meldcodes. Zelfs meerdere bij de Nederlandse overheid. Als je bijvoorbeeld naar de website www.meldcode.nl zou gaan, dan kom je al snel echter de eerste toepassing van het woord meldcode, nl. meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling. Ook als je op de term meldcode in Google zou zoeken, dan kom je eerst allerlei zoekresultaten tegen over deze specifieke meldcode. Deze meldocde is een stappenplan die sinds 2013 wettelijk is vastgelegd waarmee bijvoorbeeld een huisarts, kinderopvangmedewerker, leerkracht of hulpverlener moet omgaan met het signaleren en melden van (vermoedens van) huiselijk geweld en kindermishandeling. Een meldcode dus die, helaas, nog steeds nodig is.

Chassisnummers

De meldcode voor Nederlands gekentekende voertuigen heeft een ander nut. Deze code van 4 karakters staat op elk Nederlands kentekenbewijs. Bewust zeg ik hierbij karakters. Normaliter bestaat uit deze meldcode namelijk uit de laatste 4 cijfers van het unieke serienummer van een voertuig, het chassisnummer.

Alle geproduceerde voertuigen krijgen over de hele wereld een unieke gecodeerd chassisnummer, internationaal ook wel Vehicle Identification Number genoemd oftewel VIN. Het VIN is Het VIN is een wettelijk voorschrift en wordt wereldwijd door fabrikanten van voertuigen als identificatie aangebracht. Sinds 1980 wordt het VIN opgebouwd uit 17 tekens. Deze 17 tekens zijn door ISO gestandaardiseerd in een norm: ISO-3779. In deze norm is vastgelegd dat een chassisnummer uit 3 delen bestaat:

• WMI – World Manufacturer Identification – 3 posities
• VDS – Vehicle Description Section – 6 posities
• VIS – Vehicle Indicator Section – 8 posities

Op basis van WMI code zou je de fabrikant en lokatie van de fabriek moeten kunnen achterhalen. Wellicht eens leuk om daar verder eens in te duiken een andere keer. Wil je echter nu al weten wat de WMI code van jouw chassisnummer betekent? Gebruik dan deze speciale Kenteken.TV opzoekdienst.

Voor dit artikel concentreren we ons op het laatste gedeelte, de VIS. In dit gedeelte codeert een fabrikant met unieke reeks karakters. Volgens de ISO-3779 standaard moeten de laatste 4 karakters numeriek zijn.

Meldcode uit laatste 4 karakters chassisnummer

Een Nederlandse meldcode bestaat precies uit deze laatste 4 karakters van een chassisnummer. Aangezien de ISO standaard vrij duidelijk is over de type karakters van deze laatste 4 posities, zou je dus bijna gaan denken dat alle meldcodes van Nederland bestaan uit 4 cijfers. Dat is echter niet het geval.

Voor de implementatie van ISO-3779 waren er geen strakke regels voor chassisnummers. Zo kon je als fabrikant je eerste productieauto, bromfiets of vrachtwagen voorzien van chassisnummer 1. Je zou dan wellicht verwachten dat de meldcode van dit chassisnummer ook gewoon 1 is. Omwille van standaardisering is er ooit iets anders besloten door RDW. Bij een chassisnummer korter dan 4 karakters moet je voorafgaand aan het chassisnummer X-jes zetten. Of zoals RDW het zelf uitlegt:

Een meldcode kan dus in theorie bestaan uit de volgende varianten:

1. 9999
2. X999
3. XX99
4. XXX9

Programmeurs kunnen deze 4 varianten met een zogenaamde regular expression op de volgende manier valideren

\d{4}|[xX]{1}\d{3}|[xX]{2}\d{2}|[xX]{3}\d

Meldcode uit voertuigcode

Bij kentekenbewijzen delen I van voor 16-07-1991 werd de meldcode uit een zogenaamde voertuigcode gehaald in plaats van uit chassisnummer. De voertuigcode kan bestaan uit 15 posities (personenvoertuig) of meer dan 15 posities (bedrijfsvoertuig).

Voorbeelden:

OOSEAPA10612029 de meldcode is: 2029

OOPEUV-18156556B04080043 de meldcode is: 6556  

Deze specifieke voertuigcodes worden echter sinds de jaren negentig niet meer gebruikt. Sinds 1 januari 1995 werden ze in ieder geval niet meer opgenomen op het kentekenbewijs.

Waar kan ik mijn meldcode vinden?

Nu het al duidelijk is dat meldcode voornamelijk bestaat uit laatste gedeelte van een chassisnummer, zijn er verschillende manieren om zo’n meldcode te achterhalen.

Kentekenbewijs of kentekencard

Sinds 2014 kennen we in Nederland kentekenbewijzen op creditcardformaat. Op deze zogenaamde kentekencard staat op de voorkant direct onder het kenteken de meldcode benoemd:

Op de achterkant van de kentekencard staat het voertuigidentificatienummer benoemd. Met de eerder opgedane kennis kan je ook hier de meldcode eruit vissen.

Op de kentekencard staat ook een chip. Op deze chip staat de digitale versie van de leesbare gegevens. Met speciale kaartlezer kan je deze gegevens uitlezen van een kentekencard. Op deze manier is ook de meldcode op te vragen.

Chassisnummer

Het chassisnummer is natuurlijk ook terug te vinden op het voertuig. In een eerdere analyse van Kenteken.TV heb ik al eens de populairste lokatie van dit voertuigidentificatienummer op het chassis duidelijk gemaakt:

Om voor je eigen voertuig (niet alleen auto’s) de precieze lokatie te achterhalen, kan je deze handige dienst van Kenteken.TV gebruiken: PlaatsChassisnummer

Dealer

Als je echter een nieuwe auto besteld, dan heb je nog geen kentekencard in huis of weet je nog geen chassisnummer. Je zal dan bij de leverende dealer moeten navragen wat je meldcode wordt.

Wat is de oorsprong van meldcode?

Een scherpe kijker van het Nederlandse kentekenbewijs ziet dat er naast diverse velden een code staat. Bij kenteken staat A, en bij datum eerste toelating staat B. Deze codes zijn in Europees verband afgestemd. Hiermee zijn kentekenbewijzen namelijk internationaal leesbaar te maken. Bij 2 velden staat er geen code:

• Meldcode
• Datum eerste inschrijving in Nederland

Voor meldcode heeft dit ook te maken met de oorsprong van het veld. Het is namelijk een Nederlandse uitvinding die enkel en alleen voor Nederlands geregistreerde voertuigen van toepassing is.

CRWAM

Voor de oorsprong van dit veld moeten we een flink aantal jaar terug. In 1984 werd door een nieuwe versie van de Centrale Register Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekeringen voor Motorvoertuigen ingevoerd. Dit register, kortweg CRWAM genoemd, kwam sindsdien in beheer bij RDW in Veendam.

In dit register moet elke motorvoertuigbezitter zijn verzekering registreren voor aansprakelijkheid. Onverzekerd rondrijden kan heel lang goed gaan, totdat er een ongeluk wordt veroorzaakt. Als dan blijkt dat de veroorzaker geen verzekering heeft, dan zit de benadeelde met de gebakken peren of ander leed.

Met centralisatie van het register met verzekeringen bij het kentekenregister in Veendam werd het voor RDW makkelijker om beide bestanden naast elkaar te leggen. Op basis van deze vergelijkingen konden onverzekerde eigenaren van voertuigen worden aangeschreven.

Bij deze vergelijkingen bleek dat begin jaren negentig 98% correct geregistreerd was:

Bij nadere analyse van de 2 procent bleek echter vaak iets anders aan de hand. Vaak werd gewoonweg het verkeerde kenteken geregistreerd in CRWAM. Als je bij invoeren van een kenteken van 6 karakters (zonder de streepjes) 1 cijfer of letter anders invoert, dan kom je natuurlijk op een heel ander kenteken uit.

De verklaring lag in de vele schakels tussen verzekerde en CRWAM:

De oplossing was echter al even voor handen. Sinds april 1992 werd namelijk de meldcode op deel II van het (papieren) kentekenbewijs vermeld. De combinatie van kenteken en meldcode levert (in theorie) een uniek paartje op. Hierdoor kon op een makkelijke manier mogelijke invoerfouten worden gedetecteerd.

Overigens kan het in theorie best dat je een foutief ingevoerd kenteken met correct meldcode, toch tot een geldige combinatie kan leiden. Een geldig kenteken met foutief ingevoerde meldcode kan natuurlijk niet leiden tot een geldige combinatie 😉

Kenteken + meldcode gebruiken

Bij de introductie van de digitale snelwegen zoals internet zijn wellicht het aantal schakels tussen verzekerde en CRWAM flink verkleind, maar toch heeft het controlepaartje kenteken + meldcode nog steeds actuele waarde.

Zo wordt bij het afmelden van een APK ook eerst gevraagd om de kenteken en meldcode. Je wilt namelijk niet dat door een invoerfout een ander voertuig dan bedoeld wordt goedgekeurd of juist afgekeurd.

Ook bij het tenaamstellen werd voorheen gebruik gemaakt van de combinatie kenteken en meldcode als startpunt. Tegenwoordig wordt dit echter met documentnummer en tenaamstellingscode opgelost.

Ook in het verzekeringsproces wordt nog steeds gebruik gemaakt van de meldcodecheck op basis van kenteken. Deze meldcodecheck is voor veel marketeers een gruwel. Het is namelijk gebleken uit veel online conversie optimalisaties dat de meldcodecheck een echte conversiekiller is. Mensen weten namelijk hun meldcode van hun voertuig niet uit hun hoofd, maar hebben ook niet altijd hun kentekencard bij de hand. Hierdoor haken mensen af in het afsluitproces. Bij mijn voormalige werkgever VWE heb ik diverse malen de vraag gehad of we geen meldcode op kenteken konden uitleveren om juiste deze stap over te slaan. Een begrijpelijke vraag, maar volgens mij verhoog je dan weer de kans op verkeerd geregistreerde voertuigen.

Meldcode, een gevoelig gegeven

Er is echter een andere reden waarom meldcode niet uitgeleverd mocht worden. Dit veld is namelijk geoormerkt als een zogenaamd Gevoelig gegeven. Oftewel dit mag niet uitgeleverd worden naar jan en alleman. Zoals eerder al verteld, kan je namelijk met de combinatie kenteken en meldcode allerlei registratieprocessen uitvoeren.

De beperkte beschikbaarheid van het gegeven meldcode is maar goed ook. Je hebt echter niet altijd een kentekencard nodig om een meldcode te achterhalen. Zo zijn er (buitenlandse) criminelen die zich bij Nederlandse autobedrijven melden met een verzoek. Zij willen de auto uit Nederland exporteren, maar willen graag op voorhand alvast chassisnummer aangeleverd krijgen om wat controles uit te voeren. Op basis van de digitale advertentie (foto’s en gegevens) en het chassisnummer hebben ze alle info in handen om zelf advertenties aan te maken op allerlei Nederlandse advertentieportalen (die vaak kenteken en meldcode als controlegegeven vragen). Hiermee hebben ze de basis voor hun scamactiviteiten.

Soms hoeven ze echter niet zo veel moeite te doen. Er zijn diverse autobedrijven die de meldcode gewoon in de advertentie melden…