Analyse oordelen over tellerstanden personenauto’s

Het kentekenregister wordt sinds jaar en dag beheerd door RDW. Officieel heet deze omvangrijke dataset de basisregistratie voertuigen, kortweg BRV. In 2014 kreeg deze basisregistratie een belangrijke uitbreiding. Op 1 januari 2014 startte RDW namelijk met het verzamelen van tellerstanden voor personenauto’s en bedrijfswagens. Als onderdeel van deze nieuwe wettelijke taak werden ook oordelen verstrekt over de geregistreerde reeks tellerstanden. Dik 7 jaar na dato is deze data eindelijk beschikbaar voor nadere analyse. Kenteken.TV dook in deze dataset en bouwde een nieuwe monitor hiervan met interessante nieuwe inzichten. Wist je bijvoorbeeld dat 1,6% van alle personenauto’s met bouwjaar 1990 of nieuwer een onlogische tellerstandenreeks heeft?

Waarom is tellerstanden registratie bij RDW terechtgekomen?

Voordat de cijfers gepresenteerd kunnen worden, is er enige context nodig. Nederland was één van de eerste landen in Europa die op het gebied van fraude met tellerstanden initiatief nam. Niet zozeer door wettelijke maatregelen, maar door een unieke samenwerking van autobedrijven.

Hodometer

De officiële naam voor het mechanisme dat een afgelegde afstand registreert, is hodometer. Hodos is Grieks voor afstand en dat verklaart al een heleboel. Deze oorspronkelijke naam is nog het meest zichtbaar in het Engels. In deze taal wordt een kilometerteller ook wel een odometer genoemd. Al ver voor de eerste automobielen werden voertuigen uitgerust met mechanismes om gereden afstanden te meten. Deze werden veelal gebaseerd op het berekenen van het aantal omwentelingen van een wiel.

De eerste meters in automobielen werden gemonteerd in 1903 door de gebroeders Warner. Ze patenteerden hun uitvinding met de naam Auto-meter. Na hun verkoop van het bedrijf in 1912 werd hun uitvinding steeds meer gemeengoed. In 1925 behoorden de tellers van Stewart-Warner tot de standaarduitrusting van meerderheid van Amerikaanse auto’s.

Klokje rond

Lange tijd had een kilometerteller maar vijf schijfjes; na 99 999 stond de kilometerteller weer op 00 000. Daarom spreekt men nu nog weleens van ’tweemaal de klok rond’ als een auto meer dan 200 000 kilometer heeft gereden. “Klokje rond” is in autoblad Autoweek een bekende rubriek voor testen van auto’s die ettelijke honderdduizenden kilometers hebben gereden.

Belang van juiste tellerstanden

Bij aan- en verkoop van auto’s speelt een tellerstand een bepalende rol. Op basis van de tellerstand in combinatie met de ouderdom van een auto kan een eerste voorlopige oordeel van een auto gemaakt worden. Een auto van 10 jaar oud met slechts 20.000 km zou theoretisch waardevoller moeten zijn dan een auto van hetzelfde merk en model met 120.000 verreden kilometers.

Theoretisch is hierbij het cruciale woord in de vorige zin. Voetbaltrainer Co Adriaanse had het ooit over scorebordjournalistiek. Ook de staat van een auto beoordelen op enkel zijn tellerstand zal elke automotive expert je afraden. Maar niet iedereen is zo’n expert. Daarom is er in de loop van tientallen jaren een schimmige handel ontstaan rondom de kilometerteller in een auto. Terugdraaien van tellerstanden werd hierbij erg lucratief (ook al heb ik ooit ook een voorbeeld gehoord van iemand die juist tellerstand hoger maakte voor eigen gewin).

Terugdraaien tellerstanden

Bij de mechanische tellers met schijven was het niet heel lastig om 1 of meer schijven een zwieper te geven. Hierdoor stond er in plaats van 58.344 als tellerstand ineens weer 18.344. En in de handel van voertuigen kon zo’n nieuwe stand guldens meer opleveren. Bij 5-cijferige tellers was het verschil wellicht nog klein, maar sinds de introductie van tellers met 6 cijfers werd het terugdraaien van een teller met 100.000 km of meer nog interessanter voor een persoon die graag wilde frauderen.

Tegenwoordig worden geen mechanische tellers met schijven meer gebruikt. In plaats daarvan wordt er op elektronische wijze de tellerstand van een auto bijgehouden. Deze stand wordt vervolgens in diverse systemen in de auto weggeschreven. Hierdoor is het frauderen met tellerstanden lastiger geworden, maar nog steeds niet onmogelijk.

De schade van het terugdraaien van tellerstanden is ooit berekend op gemiddeld €1.500 voor een consument. Merendeel van dit bedrag is gerelateerd aan de hogere aanschafkosten van een auto met een lagere tellerstand. Een auto die meer gelopen heeft, heeft ook meer slijtage. Hierdoor zijn er voor deze auto’s ook hogere kosten te verwachten qua onderhoud en reparatie.

Stichting Nationale Autopas

Fraude is veelal lucratief voor een paar personen, maar de goeden lijden daaronder. Om de goeden een steuntje in de rug te geven werd in 1991 stichting Nationale Autopas (NAP) opgericht.

Deze stichting verzamelde namens hun leden de tellerstanden van voertuigen. Deze leden waren bijna allemaal autobedrijven die graag op deze manier hun steentje bij wilden dragen om de handel in gebruikte voertuigen eerlijker te maken. In de NAP-registratie werden op kentekenniveau zo veel mogelijk tellerstanden geregistreerd. Een oplopende reeks standen zou dan het meest wenselijk zijn. Een registratie van een lagere tellerstand zou deze reeks doorbreken en leidde tot een negatieve oordeel van de stichting over de tellerstandenreeks van zo’n auto.

Om deelnemende autobedrijven te helpen werden er ook afspraken gemaakt om bij het adverteren van auto’s met logische tellerstandenreeks in de showroom of online dit positieve oordeel te tonen. Dit label kreeg uiteindelijk de naam NAP-weblabel voor online advertenties. Anno 2021 is dit nog steeds op alle online platformen voor occasions in Nederland een belangrijk zoekcriteria.

Niet alle autobedrijven zouden uiteindelijk lid worden van deze stichting. Hierdoor bleef een deel van de automarkt mistig over de juiste tellerstandenreeks bij een voertuig.

De stichting ging naast registratie van de standen ook hard aan de slag om bij de rechtelijke en wetgevende macht duidelijk te maken dat fraude met tellerstanden een economisch delict is die bestraft moet worden. Na ettelijke jaren kwam hier verandering in door een wettelijke basis te maken waarbij het terugdraaien van tellerstanden strafbaar werd gesteld. Hierdoor moest er echter ook een verandering worden aangebracht in de wijze van registreren van tellerstanden. In 2014 was dit eindelijk het geval. Via mijn vorige werkgever VWE was ik destijds nauw betrokken bij het opleiden van de autobranche over deze verandering op dit gebied. Tegelijkertijd werd de introductie van kentekencard gelanceerd.

Tellerstanden registratie bij RDW sinds 2014

Sinds 1 januari 2014 heeft de RDW de wettelijke taak gekregen voor het registreren van tellerstanden voor personenauto’s en bedrijfsauto’s. Op 1 juli 2021 komen daar ook motorfietsen bij. Als onderdeel van deze nieuwe registratie is de database van stichting NAP overgenomen (daarover later meer) en als basis gebruikt. Ook is het uitgeven van oordelen over reeksen overgenomen. Ook wordt sinds 2014 een gewijzigde versie van NAP weblabel door RDW beheerd:

RDW vraagt sinds de uitvoering van de wettelijke taak ook geregeld om aandacht voor tellerfraude. Over de campagne van 2016 gaf ik bijvoorbeeld aandacht vanwege het tonen van een kenteken in het reclamemateriaal.

Sinds 2014 zijn op de site van RDW allerlei diensten beschikbaar voor zowel autobedrijven als consumenten om tellerstanden in te zien, aan te leveren of te corrigeren. De reeks tellerstanden op kentekenniveau is hierbij enkel en alleen voor de eigenaar van een voertuig te bekijken. De hoeveelheid kilometers die iemand jaarlijks maakt, is privacygevoelig bestempeld. Toegang tot deze gegevens is daarom voorbehouden tot zeer beperkt aantal partijen. En zo’n toegang levert soms commotie op.

Oordeel tellerstanden

In de RDW dienst OVI wordt echter wel op kentekenniveau het laatst bekende oordeel over de reeks tellerstanden getoond.

De tellerstand zelf waarbij dit oordeel is gegeven, is niet te zien. Het kan echter zijn dat de laatst aangeleverde stand van enkele jaren geleden is. Om te controleren of de huidig afgelezen stand de oplopende reeks niet doorbreekt, is het mogelijk om een Tellerstandcontrole uit te voeren. Deze online dienst kent overigens een aantal beperkingen. Zo is het niet mogelijk om meerdere standen per dag voor hetzelfde kenteken te controleren. Dit is ooit zo bedacht om mogelijke fraudeurs niet te veel speelruimte te geven om precies de juiste tellerstand te achterhalen die ze als basis voor terugdraai acties kunnen gebruiken.

Tellerfraude voorbij?

Door de drempel van registratie van tellerstanden door RDW erkenninghouders zo laag mogelijk te leggen, is het anno 2021 lastiger geworden om tellerfraude te plegen. Lastiger betekent echter niet onmogelijk. Volgens verhalen schijnen er nog steeds mensen te zijn die hun auto de tellerstand terug laten draaien. Wellicht niet eens voor de meeropbrengst van de verkoop van de auto zelf, maar bijvoorbeeld na afloop van de vakantie met de lease-auto in Italië om de eigen bijdrage voor privé kilometers van de werkgever te ontlopen.

Vrijgave tellerstandoordelen in opendata RDW

De RDW publiceert al enkele jaren zogenaamde niet-gevoelige gegevens als opendata via https://opendata.rdw.nl . Deze bron is voor Kenteken.TV de basis van vele tools en analyses. Elke uitbreiding van de dataset is aanleiding om de machinerie op te starten om de nieuwe gegevens te bekijken.

Eind april 2021 kwam een nieuwe uitbreiding online. In deze uitbreiding zat zoals verwacht een nieuw veld waarmee gecheckt kan worden of de tenaamstelling van een gekentekend voertuig kan gebeuren (wellicht een andere keer een analyse van dit veld). Verrassend genoeg zaten er echter ook drie andere velden in. Velden waar ik eerlijk gezegd al langer op zat te hopen. De drie velden zijn:

• Jaar laatste registratie tellerstand
• Tellerstandoordeel
• Code toelichting tellerstandoordeel

Velden waarmee ik eindelijk een aantal vragen kan beantwoorden. Vragen die direct aanleiding waren voor het bouwen van een nieuwe online tool.

Tellerstandoordelen en toelichting

Er zijn in de registratie van RDW vier verschillende oordelen qua tellerstanden op kentekenniveau:

• Logisch
• Niet logisch
• Geen oordeel
• Niet geregistreerd

Elk oordeel heeft zijn eigen toelichting.

Logisch

Het oordeel “Logisch” betekent dat de nieuwere geregistreerde tellerstand telkens hoger is dan de daarvoor geregistreerde tellerstand. De RDW oordeelt dan dat de reeks van tellerstanden logisch verklaarbaar is. Als je de reeks standen zou zien, dan zou het bijvoorbeeld als volgt kunnen uitzien:

Onlogisch

Het oordeel “Onlogisch” is natuurlijk het tegenovergestelde van “Logisch”. Ergens zit er in de reeks van geregistreerde tellerstanden een lagere stand dan de voorgaande geregistreerde stand. Dit leidt tot een dip in de reeks standen.

Een lagere tellerstand in de reeks hoeft nog niet per se te betekenen dat er tellerfraude heeft plaatsgevonden. Er kan ook sprake van een invoerfout zijn geweest. Na het invoeren van een onlogische tellerstand ontvangt zowel de invoerder als eigenaar van voertuig een melding. Door middel van een correctiemelding kan een foutief ingevoerde tellerstand worden gecorrigeerd. Als dit echter niet snel genoeg gebeurt, dan zal de stand voor definitief worden opgenomen in de reeks standen voor desbetreffende voertuig.

Geen oordeel

Het oordeel “Geen oordeel” is een speciale. Er zijn diverse aanleidingen waardoor RDW geen oordeel kan vellen over de reeks standen. In de opendata worden deze aanleidingen nader gecodeerd door middel van de kolom Code toelichting tellerstandoordeel.

Zo zijn er vijf verschillende mogelijkheden waarom een tellerstand geen oordeel krijgt:

Geen oordeel – 5-cijferige teller	Dit voertuig heeft een teller die niet tot 999.999 telt of de teller heeft de maximale tellerstand bereikt en is daarna weer teruggesprongen naar nul. Hierdoor komt de tellerstand op de teller mogelijk niet overeen met het aantal kilometers/mijlen dat het voertuig daadwerkelijk gereden heeft. Om die reden geeft de RDW geen oordeel over de reeks tellerstanden van dit voertuig.
Geen oordeel – Teller vervangen	In dit voertuig is de teller vervangen of gerepareerd. In dit geval is het niet duidelijk hoeveel het voertuig precies heeft gereden. Om die reden geeft de RDW ‘geen oordeel’ over de reeks tellerstanden van dit voertuig.
Geen oordeel – Te weinig standen	Voor dit voertuig zijn minder dan twee standen geregistreerd. De RDW kan alleen een oordeel geven over een reeks van tellerstanden. Om die reden geeft de RDW ‘geen oordeel’ over de tellerstand. NOOT: Dit oordeel lijkt niet meer in gebruik te zijn. Alternatief is waarschijnlijk “Niet geregistreerd”.
Geen oordeel – Import/wijziging kenteken	De RDW geeft geen oordeel over de reeks tellerstanden van dit voertuig. Dit kan twee oorzaken hebben: dit voertuig is buiten Nederland geregistreerd geweest, of aan dit voertuig is iets gewijzigd waardoor het een ander kenteken heeft gekregen.
Geen oordeel – NAP onlogisch	De tellerstand van dit voertuig heeft van de Stichting NAP het oordeel ‘onlogisch’ gekregen. Het kan zijn dat de teller is teruggedraaid. De RDW mag het oordeel ‘onlogisch’ alleen geven bij metingen na 1 januari 2014 en geeft daarom ‘geen oordeel’ over de betrouwbaarheid van de gehele reeks tellerstanden van dit voertuig.

Overigens worden bij deze voertuigen nog steeds actief standen geregistreerd. Zo kan een eigenaar/houder van een voertuig door middel van een RDW Voertuigrapport de reeks geregistreerde standen opvragen.

Niet geregistreerd

De laatste mogelijke oordeel is “Niet geregistreerd”. Het kan zijn dat RDW helemaal geen of te weinig standen heeft verkregen om een oordeel te vellen. Dit kan zijn bij zeer oude voertuigen die niet of nauwelijks in het reguliere onderhoudscircuit voorbijkomen (bijvoorbeeld doordat ze geschorst zijn). Of juist gloednieuwe voertuigen die nog helemaal geen onderhoudscyclus of bandenwissel hebben gehad.

Tellerstandmonitor van Kenteken.TV

Met de nieuwste Kenteken.TV applicatie “Tellerstandmonitor” is het mogelijk om de actuele stand te zien qua oordelen over tellerstanden geregistreerd door RDW. De eerste versie toont deze oordelen in geaggregeerde vorm voor alle personenauto’s, maar biedt ook mogelijkheden om voor een specifiek merk en/of bouwjaar reeks gegevens te bekijken.

Op basis van deze monitor is het mogelijk om in een handomdraai allerlei interessante, actuele wetenswaardigheden over oordelen tellerstanden te achterhalen. Zo zijn dit de getallen van 24 mei 2021 voor alle personenauto’s met een bouwjaar 1990 of jonger:

• 77,5% van alle geregistreerde personenauto’s heeft een logische reeks van tellerstanden
• 1,6% heeft een tellerstandoordeel Onlogisch. Dat zijn 146.974 voertuigen.
• Maar liefst 20,5% heeft een tellerstandoordeel “Geen oordeel”.
• Merendeel van “Geen oordeel” is vanwege import of vervangend kenteken (18,2% van alle personenauto’s of 88,5% van alle “Geen oordeel” oordelen)
• 1,9% van totale aantal personenauto’s heeft nog onlogische tellerstandoordelen afkomstig uit de administratie van stichting NAP. Dat zijn 170.646 voertuigen. Deze voertuigen zijn met tellerstandoordeel “Geen oordeel” gecodeerd in de registratie.
• Voor 0,3% zijn niet genoeg standen verzamelden om een oordeel te vellen

Per bevraagde set van gegevens worden ook 2 interactieve grafieken gemaakt. In de ene grafiek zie je de verhoudingen qua percentages. De tweede grafieken toont in absolute aantallen dezelfde gegevens:

Detailanalyses tellerstanden

De tellerstandmonitor biedt een aantal standaard inzichten. We kunnen met behulp van wat creatieve bevragingen echter ook een tandje dieper gaan. Zo heb ik gekeken naar de top 5 merken qua tellerstand oordelen Logisch, Onlogisch en Geen oordelen.

Top 10 merken Logisch

De top 10 merken met hoogste percentage tellerstand oordeel ‘Logisch’ is als volgt:

#	Merk	Percentage
1	LYNK&CO	99,3%
2	POLESTAR	98,2%
3	TESLA	97,7%
4	ALPINE	93,8%
5	IAV	92,3%
6	KIA	90,9%
7	BMW I	90,8%
8	DACIA	90,2%
9	FORD-CNG-TECHNIK	89,3%
10	AIWAYS	89,3%

Bij de analyse zijn alle personenauto’s vanaf bouwjaar 1990 geanalyseerd. Het zijn echter vooral de merken die jonger dan 1990 zijn die hoog in de lijstjes eindigen. De hoge score van volumemerken Kia en Dacia is hierbij extra opvallend.

Top 10 merken Onlogisch

Met dezelfde filtercriteria, maar andere sortering is ook een top 10 merken met hoogste percentage Onlogisch te maken.

#	Merk	Percentage
1	G.M.C.	22,6%
2	DAX	21,4%
3	VAUXHALL	21,1%
4	TRABANT	20,2%
5	WESTFIELD	19,1%
6	HUMMER	15,2%
7	PILGRIM	14,7%
8	LINCOLN	14,0%
9	INFINITI	11,0%
10	TVR	10,9%

In deze top 10 staan een aantal merken die met een mijlenteller in plaats van kilometerteller zijn uitgerust. 1 keer een verkeerde stand op die manier doorgeven en je zorgt voor een Onlogische tellerstand. Extra bijzonder is het merk Trabant. Geen enkele Trabant heeft een tellerstand Logisch momenteel. Op zich is dat weer niet zo vreemd, want de Trabant is in Nederland niet als nieuw geleverd. Eigenlijk had ik daarom 100% “Geen oordeel” verwacht.

Geen oordeel top 10

Voor het top 10 lijstje merken “Geen oordeel” heb ik iets aan de criteria moeten tweaken. Bij de vorige twee lijstjes werden enkel merken meegenomen met minimaal 50 voertuigen op de weg. Voor dit lijstje hebben we de aantallen opgehoogd naar 1.000. “Geen oordeel” wordt namelijk voornamelijk uitgedeeld aan voertuigen die geïmporteerd worden. En bij import worden soms vreemde merken geregistreerd. Ondanks het nieuwe minum is dat bij nummer 1 ook duidelijk te zien. Bijna alle Volkswagens worden als VOLKSWAGEN in het kentekenregister ingeschreven. Er zijn echter ook 1.526 exemplaren met merk VW. En dat zijn bijna allemaal importvoertuigen.

#	Merk	Percentage
1	VW	96,6%
2	JAGUAR LAND ROVER	95,3%
3	MERCEDES-AMG	75,6%
4	QUATTRO	72,4%
5	FERRARI	71,0%
6	POESSL	70,8%
7	MASERATI	63,0%
8	BUERSTNER	62,0%
9	KNAUS	59,0%
10	ADRIA MOBIL	58,1%

Het hoge importgehalte zie je ook bij 2 andere soorten voertuigen. Veel snelle bolides met meer dan 300 kW worden vanwege de BPM niet nieuw gekocht, maar na een paar jaar geïmporteerd. En dat zie je dan ook terug bij de tellerstand oordelen. Ook (huur)campers worden veelal geïmporteerd om aan de binnenlandse vraag te voldoen. Ook dat is terug te zien in deze top 10 op plekken acht, negen en tien.

We kunnen ook nog verder inzoomen op de verschillende coderingen bij tellerstand oordeel “Geen oordeel”. Zo staat bij de vijfcijferige tellers het merk ROVER op de eerste plek met maar liefst 16,6% (886 van 5.331 Rovers). Van nummer twee Subaru heeft slechts 4,9% een teller die maar vijf cijfers aangeeft.

Ook de top 5 van onlogische tellerstanden volgens de oude stichting NAP is interessant. Onlogische tellerstandenreeksen van deze stichting zijn door RDW wel overgenomen, maar konden wettelijk gezien niet als “Onlogisch” worden gewaarmerkt. Als alternatief is daarom gekozen om deze voertuigen “Geen oordeel” te geven met extra codering.

#	Merk	Percentage
1	AUTO UNION	17,4%
2	MICRO COMPACT CAR SMART	9,3%
3	ROVER	8,5%
4	CHRYSLER	5,2%
5	JAGUAR CARS	5,0%

Qua merken zijn de nummer één en twee opvallend. Auto Union is een merk uit lang vervlogen tijden. In 1965 werd dit merk onderdeel van het nieuwe merk Audi. Er zijn echter in de jaren tachtig en negentig nog honderden Audi’s met het merk AUTO UNION in het kentekenregister ingeschreven. Anno 2021 zijn er 3.086 exemplaren met bouwjaar 1990 of nieuwer. Ook bij het merk Smart is in eerste instantie een ander merk gebruikt op. Van 1999 tot en met 2003 werd bij de kentekeninschrijving het merk “MICRO COMPACT CAR SMART” gebruikt. Pas sinds 2003 verschijnt er merk SMART op je kentekenbewijs.

Voor alle merken geldt dus eigenlijk hetzelfde. Het zijn merken die in de jaren negentig zijn geleverd, maar later zijn verdwenen. Hier is dus eigenlijk sprake van van het tegenovergestelde effect als met de nieuwe merken met hoog percentage bij oordeel Logisch.

Verversing tellerstanden in registratie

Om goede oordelen te geven over een reeks tellerstanden is het essentieel dat er zo veel mogelijk standen worden geregistreerd voor elk voertuig. De nieuwe uitbreiding geeft hierin een mooi inzicht over hoe dit gaat.

Bij elk oordeel wordt namelijk het jaar genoemd waarop het meest recente oordeel is gebaseerd. Idealiter wil je natuurlijk dat 100% van de voertuigen een oordeel heeft gehad in de afgelopen periode.

Op basis van een extra analyse op de actuele gegevens van het kentekenregister gepubliceerd op 24 mei 2021 komen interessant getallen. 44,2% van alle personenauto’s in deze database heeft een tellerstand geregistreerd gekregen in 2021. Persoonlijk vind ik dat geen beroerde score (op 24 mei is pas 39% van een jaar verstreken). 45,72% van alle personenauto’s heeft het laatste oordeel tellerstanden in 2020 gekregen. 5,91% heeft een laatste oordeel in 2019 gekregen.

Oude tellerstandregistraties?

Zoals eerder besproken zijn er twee jaartallen in de registratie van tellerstanden belangrijk. In 1991 begon stichting NAP en in 2014 de RDW. Opvallend is hierbij dan er volgens de registratie ook voertuigen zijn die een registratiejaar tellerstand van voor 1991 hebben. De oudste zou uit 1961 komen. Bij nadere analyse van de bouwjaren lijkt het ogenschijnlijk dat deze voertuigen een tellerstandregistratie hebben gehad direct in het eerste jaar van inschrijving van het kentekenregister (in de volksmond bouwjaar genoemd).

Bouwjaar versus registratiejaar analyse

De oude jaren was ook aanleiding om een kruistabel te maken met aan de ene kant de bouwjaren (als rijen) en registratiejaren (als kolommen).

Opvallend is hierbij direct dat er auto’s zijn die een jaar eerder dan hun eigen bouwjaar hun meest recente tellerstand registratie hebben gekregen. Dat is qua datakwaliteit vreemd.

Bij bouwjaar 2016 en 2017 zie je een ander specifiek fenomeen. In Nederland kennen we verschillende APK-regimes. Onderdeel van een APK-beurt is de registratie van de tellerstand in de databank van RDW. Benzine auto’s hebben een APK-regime van 4-2-2-1, oftewel de eerst APK-keuring is na 4 jaar en daarna om twee keer om de twee jaar en dan vervolgens jaarlijks.

Bij 2017 is te zien dat aardig aantal auto’s geen recente tellerstandregistratie hebben gekregen. Deze aantallen zullen waarschijnlijk vanwege de verplichte APK dit jaar voor deze auto’s rap minder worden. Dit effect zie je namelijk voor bouwjaar 2016.

Toekomst van tellerstandregistraties

In 2014 is RDW de toegewezen overheidsorgaan geworden voor het vastleggen van tellerstanden. De stichting NAP is op hetzelfde moment gewijzigd qua organisatie. De oorspronkelijke doelstellingen van de stichting waren namelijk veranderd en er moest geen verwarring blijven bestaan met de naam en het logo. Daarom werd de stichting VAT opgericht, oftewel stichting Verenigde Aanpak Tellerfraude. Dit is een samenwerkingscollectief van BOVAG, RAI Vereniging, ANWB, KNMV en VNA.

De KNMV is de vereniging voor motorrijders en niet voor niets onderdeel van stichting VAT. Ook bij motorfietsen vindt namelijk terugdraaien van tellerstanden plaats en daarom is een kilometerregistratie belangrijk. Deze voertuigsoort zal daarom per 1 juli 2021 worden toegevoegd aan de tellerstandenregistratie van RDW.

Plannen RDW

Er zijn echter nog meer plannen om de registratie van tellerstanden te verbeteren. In het wettelijk jaarverslag 2021 schreef RDW hierover het volgende:

De RDW heeft sinds 2014 de wettelijke taak om tellerstanden te registreren. Een goede registratie kan tellerfraude tegengaan. Tellerfraude heeft grote maatschappelijke gevolgen. Denk aan consumenten die te veel betalen voor een tweedehands auto, oneerlijke concurrentie tussen garagebedrijven, en onveilige situaties door onjuist onderhoud. De RDW werkt in de bestrijding van tellerfraude samen met de Vereniging Aanpak Tellerfraude (VAT).

Ook in 2020 hebben we samen met VAT stappen gezet om de kwaliteit van de registratie te verbeteren en het aantal geregistreerde tellerstanden te verhogen. Uit onze analyse bleek bijvoorbeeld dat de software die garagehouders gebruiken om tellerstanden door te geven niet altijd optimaal werkt. In 2021 ondernemen de RDW en VAT actie om dit te verbeteren, samen met softwareleveranciers.

In opdracht van het ministerie van IenW heeft de RDW in 2020 een uitvoeringstoets Tellerstanden uitgevoerd. Hierin keken we onder andere naar het verhogen van het aantal tellerregistraties door nieuwe bronnen aan Jaarverslag RDW 2020 te spreken, naast de erkenninghouders en de RDW.

Onderdeel van deze uitvoeringstoets was het structureel implementeren van de werkwijze die we hanteerden in de pilot tellerstandenuitwisseling tussen België en Nederland. Inclusief opname van de Belgische tellerstanden in ons register. We verwachten in 2021 te starten met de implementatie van deze werkwijze.

In 2020 is daarnaast het Tellerrapport geactualiseerd, en van naam veranderd. Het rapport heet nu het RDW-Voertuigrapport. Dat dekt de lading beter, omdat in het rapport uitgebreide voertuiginformatie staat.

Nieuwe maatregelen per 1 juli 2021

Kern van de initiatieven van RDW is dus om vooral meer tellerstanden te registreren voor een sluitende en actuele stand van zaken. Op 1 juli 2021 zullen hiervoor nieuwe wettelijke afspraken in werking treden. De afspraken luiden als volgt:

• Verbod van houden en verkopen van zogenaamde tellerblokkade-apparatuur. Met dit apparaat kan je het oplopen van tellerstand tijdens het rijden blokkeren.
• Start aanpak tellerfraude voor motorfietsen
• Vervallen ondergrens voor aanleveren tellerstanden. Momenteel wordt nog een reparatiekostengrens van € 150 aangehouden. Doel is om vooral meer standen voor bij jonge voertuigen te krijgen. Deze zijn nog niet APK-plichtig en komen ook weinig in de garages voor reparaties of onderhoudsbeurten
• Afschaffen verplichte registratie tellerstand bij demontage

Daarnaast zullen er komende jaren meer initiatieven op Europees niveau gaan plaatsvinden. Tellerfraude is namelijk niet exclusief voorbehouden aan Nederlandse auto’s. In de afgelopen jaren zijn er al diverse studies over “odometer tampering” verschenen. In 2014 werd door de samenwerkende registratie autoriteiten (waaronder RDW) een rapport over dit fenomeen geschreven. Maar ook de Nederlanders Michel van Roon en Rob Henneveld werkten in 2010 al mee aan een rapport over bestrijding tellerfraude voor Car-pass, de Belgische implementatie van een tellerstanderegistratie .

Rekeningrijden

Ook komt de registratie tellerstanden in een andere discussie nog wel eens voorbij. Al jarenlang wordt gesproken over het “anders betalen voor mobiliteit” oftewel rekeningrijden. Bij deze betaling van autokosten op basis van gebruik speelt de gereden jaarlijkse afstand een belangrijke rol. Zo nu en dan wordt hierbij de registratie van tellerstanden via bijvoorbeeld de APK-keuring aangehaald als mogelijke voeding voor de berekening van de kosten.

Vermoedelijk zal dit hoogstens als extra check van gegevens worden gebruikt. Als “betalen naar gebruik” ooit wordt geïmplementeerd, zal dit op basis van zogenaamde On-Board Units in de auto’s gaan plaatsvinden en niet via een administratief proces als onderdeel van een APK-keuring.

Toelichting analyse BNR Autoshow

Over de nieuwe tool en over deze uitgebreide analyse heb ik op vrijdag 28 mei bij BNR Autoshow een uitgebreide toelichting mogen geven.

Deze uitzending is online als podcast terug te luisteren via de bekende podcast apps, of via https://www.bnr.nl/podcast/de-nationale-autoshow/10442595/de-nederlandse-autosport-viert-hoogtijdagen . Mijn bijdrage als datanerd is vanaf 1:32 terug te luisteren.