Deze tool heeft al vele mensen waaronder mijzelf geholpen om snel inzichten te geven. Met de tool is het mogelijk om redelijk grof te zoeken in het kentekenregister. Soms is dat echter niet voldoende. In deze blogposting heb ik een handleiding geschreven met diverse tips en trucs om je zoekacties verder te verfijnen.

Stappenplan opvragen aantallen in kentekenregister

Voor elke zoekactie hanteer ik het volgende stappenplan om de juiste selectie in het kentekenregister te maken:

1. Gegevens referentievoertuig opvragen
2. Breed selecteren gegevens
3. Verfijnen selectie in Excel

Stap 3 is soms essentieel. Wanneer je deze nodig is echter afhankelijk van een aantal zaken die verderop in dit artikel worden toegelicht.

Gegevens referentievoertuig opvragen

De basis van Hoeveel zijn er nog? zijn de gegevens die RDW via open data ter beschikking stelt. De eerste stap bij elke zoekactie is daarom dat je moet snappen hoe jouw gezochte voertuigen in het kentekenregister opgenomen zijn.

Het simpelste om dit te weten te komen, is het kenteken in te voeren in een online dienst. Hiervoor zijn een aantal mogelijkheden. Zoals vaak is de bron hierbij het meest aan te bevelen, oftewel direct bij RDW opvragen met de dienst RDW OVI. Er zijn echter ook alternatieve mogelijkheden die (net zo) handig zijn, zoals KentekenScore van Kenteken.TV. Je kan ook als startpunt je eigen kentekencard pakken, want ook hierop staan vaak de gegevens waarmee je zoekacties kan starten. Weet je geen kenteken? Een Google zoekactie van het merk-model in combinatie met term “kenteken” levert vaak al eerste hints op.

Afhankelijk van je zoekvraag zijn een aantal velden interessant om aandacht voor te hebben

• Merk
• Handelsbenaming
• Voertuigsoort
• Datum eerste toelating

Afhankelijk van te zoeken voertuig zijn een aantal andere velden later in het proces ook interessant om aandacht voor te hebben, zoals:

• Inrichting
• Typegoedkeuringsgegevens zoals Typegoedkeuringsnummer, Type, Variant en Uitvoering
• Cilinderinhoud
• Massa ledig voertuig
• Kleur (bij personenauto’s)

Breed selecteren gegevens

In het Nederlands kentekenregister staan meer dan 15 miljoen objecten geregistreerd. Het identificeren van een groep voertuigen die vergelijkbaar met je referentievoertuig is, is in de kern een filterprobleem. Je moet namelijk proberen met zo weinig mogelijk stappen bij de juiste ruwe dataset te komen.

Met de gegevens van één referentievoertuig ben je klaar voor je eerste zoekactie. Hierbij moet je een ander belangrijk aandachtspunt voor je zoekzocht snappen: zoals altijd met databases zijn de gegevens niet in alle 100% van de gevallen correct, of kennen allerlei eigenaardigheden.

Deze eigenaardigheden komen door een aantal zaken:

• Namen geregistreerde merken/fabrikanten zijn soms anders over de jaren heen
• Sommige velden zijn pas op later moment in gebruik genomen
• Type- en/of overnamefouten

Hoeveel impact deze eigenaardigheden op je zoekactie hebben, is niet altijd op voorhand te voorspellen. Voor een grove zoekactie zoals “Hoeveel Porsches personenauto’s uit de periode 1990-1998 zijn er in Nederland?” gaat het minder om het exacte aantal dan om de grootheid (antwoord: ~ 4.100 auto’s). Als je echter wilt weten hoeveel Fords Escort XR3i Cabriolet nog geregistreerd staan in Nederland, wil je een preciezer antwoord voor je vraag krijgen. In het laatste geval moet je volledig bewust zijn van de datakwaliteit van het Nederlandse kentekenregister.

Namen geregistreerde merken/fabrikanten zijn soms anders over de jaren heen

Het Nederlands kentekenregister is een hulpmiddel om voertuigen op de openbare weg goed te kunnen identificeren. Een belangrijk veld hierbij is het merk van het desbetreffende voertuig. Dit veld is daarom ook verplicht bij elk geregistreerd. Zelfs met deze verplichting zijn er overigens momenteel zestien gekentekende voertuigen zonder merk gevuld in het kentekenregister. Wederom een bewijs van eerder punt dat databases niet 100% zijn.

Vanwege het belang van registratie van een merk is de lijst van verschillende merken relatief beperkt (~10.750 momenteel) en bevat in principe geen type- of invoerfouten. Daarmee is het selecteren op basis van merk niet per se appeltje eitje.

Zo zijn de eerste reeks Tesla’s roadsters geregistreerd met merk TESLA. Daarna kwamen de eerste Model S en Model X. Deze werden met merk TESLA MOTORS geregistreerd, terwijl de huidige Tesla’s weer met merk TESLA worden geregistreerd. Als je dus alle Nederlandse Tesla’s in het kentekenregister wilt weten dan moet je op beide mogelijke merknamen zoeken. De oorsprong hiervan ligt in de manier waarop merken worden geregistreerd in het Europese typegoedkeuringssysteem. En soms wordt bij de registratie van een geïmporteerde Tesla weer gewoon TESLA gepakt als merk. Dan krijg je dus dus soort rare verdelingen qua merknaam in de registraties van het kentekenregister:

Er zijn ook andere grotere merken die met verschillende merken in het kentekenregister staan. Een paar voorbeelden:

• KIA en KIA MOTORS
• ROLLS ROYCE en ROLLS-ROYCE
• LAMBORGHINI en AUTOMOBILI LAMBORGHINI S.

Bij de selectie van merk in tool Hoeveel zijn er nog? wordt een handig lijstje getoond terwijl je aan het invoeren bent. De verschillende mogelijke merken is ook de reden dat je in de tool ook een tweede merk kan opgeven.

Sommige velden zijn pas op later moment in gebruik genomen

Bij het verfijnd zoeken van voertuigen is gebleken dat een aantal velden erg handig zijn. Zo kan je met het veld cilinderinhoud makkelijk filteren op de motorisering van een auto met een brandstofmotor (of juist door ontbreken van dit veld op elektrische voertuigen). RDW registreert echter dit veld pas sinds eind jaren tachtig van de vorige eeuw. Sindsdien wordt het veld gevuld bij nieuw geregistreerde auto’s, maar ook bij importvoertuigen.

Ondanks het gemak van dit veld bij sommige zoekacties, is het dus niet alle gevallen bruikbaar. Je moet dat maar net even weten.

Type- en/of overnamefouten

Het grootste struikelblok bij samenstellen van de juiste filters en verfijnen van de zoekresultaten is de mogelijke type- en/of overnamefouten vrije tekstvelden in het kentekenregister. Deze fouten kunnen al in het buitenland gebeurd zijn, waardoor bij overname van de kentekendocumenten uit het buitenland niet anders kan gebeuren dan 1-op-1 overnemen (zie daarvoor voorbeeld case Lynk & Co), maar kunnen ook de beambte gebeurd zijn die bij import de gegevens in moet voeren in het RDW systeem.

Ouderdom van de gezochte voertuigen speelt hierbij ook een grote rol. Vooral bij het filteren van veld Handelsbenaming moet je voorbereid zijn op allerlei variaties en problemen. Stelregel hierbij is dat hoe ouder de gezochte voertuigen, hoe groter de kans dat er op creatieve wijze variaties in veld handelsbenaming voorkomen.

Tig manieren om AMG versies te beschrijven

Ook voertuigen die veel geïmporteerd worden, hebben een grotere kans op variaties qua registraties. Zo maakt Kenteken.TV aan het einde van het kalenderjaar een jaaroverzicht van alle geregistreerde auto’s met 300kW of meer aan motorvermogen.

Zeker bij de snellere versies van BMW, Audi of Mercedes-Benz kom je allerlei mogelijke notaties tegen. Die ook nog soms met verschillende merken worden geregistreerd. Zomaar wat voorbeelden van een Mercedes-Benz AMG C63:

• MERCEDES-AMG C63 AMG
• MERCEDES-BENZ AMG C 63 S
• MERCEDES-AMG AMG C 63 S
• MERCEDES-BENZ C63 AMG
• MERCEDES-BENZ AMG C63

In het beste geval zou je moeten teruggrijpen op het geregistreerde chassisnummers bij deze auto’s. Deze gegevens worden echter niet openbaar gepubliceerd, want ze zijn geclassificeerd als Gevoelig Gegeven. Jaren geleden had ik voor analysedoeleinden wel toegang tot dit gegevens binnen een besloten omgeving waarmee ik elke in Nederland geregistreerde Ford Mustang qua chassisnummers ging uitpluizen. En zelfs toen moest ik constateren dat er ook type- of overnamefouten in chassisnummers bestaan, terwijl dit de echte basis van een voertuigidentificatie is. Dit is niet exclusief voor Fords Mustand, want iets soortgelijks heb ik ook gemerkt met uitzoeken van alle Porsche 911 chassisnummers jaren geleden.

Hoeveel zijn er nog? selecties invoeren

De basiskennis is nu aanwezig om een brede selectie te maken. Voor de brede selectie gebruiken we Hoeveel zijn er nog? van Kenteken.tv. Het makkelijkste is om gewoon met merk of de combinatie merk en model/handelsbenaming te beginnen. Bij merken waarvan je weet dat er alternatieve merknamen zijn kan je ook een tweede merk opgeven.

Filteren op Merk zoekt enkel en alleen in het merkveld. Extra filter is bedoeld om in meerdere velden tegelijk te zoeken. Voornamelijk wordt gezocht in Handelsbenaming, maar deze zoekactie kijkt ook in merk, Europese typegoedkeuring (ETG) velden Type, Variant en Uitvoering. Zo is ETG Type code van BMW i3 als volgt: BMWI-1 en dat kan deze resultaten opleveren.

Om de brede selectie te verfijnen is het ook mogelijk om hier al voertuigsoort, inrichting, bouwjaar vanaf of bouwjaar tot en met in te voeren. Vooral de bouwjaren kan handig zijn. Bijvoorbeeld als je in een vervolgproces moet grasduinen in alle Opels geregistreerd voor 1970. Dan heb je gewoon niets aan de nieuwere Opels in je gegevensset.

Ook wordt in resultatenpagina extra inzichten gegeven, zoals bij welke voertuigsoorten deze Opels van voor 1970 zijn geregistreerd:

Hoeveel zijn er al?

De dienst Hoeveel zijn er nog? heeft overigens ook een kleine variatie. Als je zoekt naar zeer recente auto’s, zoals bij de zoekvraag “Hoeveel Lucids zijn er sinds 2022 geregistreerd?” dan wordt niet alleen de grafiek van registraties op jaarniveau getoond, maar op maandniveau. Daarnaast is bij recente auto’s de titel “Hoeveel zijn er nog?” een beetje vreemd. Daarom wordt de titel in deze gevallen gewijzigd naar “Hoeveel zijn er al?”.

Verfijnen selectie in Excel

Voor het verder verfijnen van de selectie in het kentekenregister is er een ander werktuig nodig: Microsoft Excel (of andere alternatieven zoals Google Sheets).

Elke zoekactie op Hoeveel zijn er nog? levert de mogelijkheid om tot 250.000 kentekens te downloaden in CSV-formaat. Hiervoor zijn twee varianten: een beknoptere versie qua aantal kolommen en een versie met alle kolommen die RDW in tabel gekentekende voertuigen op hun Opendata platform plaatst. Het CSV bestand wordt direct bij RDW opendata omgeving gedownload overigens.

Omzetten in kolommen in Excel

Het CSV bestandsformaat is een tekstbestand waarbij per rij alle kolommen door middel van een komma worden gescheiden (CSV = Comma Separated Values). Zo’n bestand wordt standaard geopend in Excel en kan in een handomdraai worden omgezet tot een bruikbaar bestand om verder te filteren. Hiervoor zijn de volgende stappen nodig:

• Downloaden bestand en openen in Excel
• Omzetten in kolommen
• Activeren filtering kolommen

Na het downloaden staat in je download map een bestand met naam als “m9d7-ebf2.csv”. Deze kan je vervolgens openen door dubbel te klikken. In het algemeen worden CSV bestanden waarbij de kolommen door een komma worden gescheiden als volgt geopend in Excel:

Met een ingebouwde functie in Excel kan je deze gegevens omzetten in de juiste kolommen in Excel. Hierbij is extra aandacht voor de datumvelden benodigd. In de download staan deze genoteerd als jaar-maand-dag, oftewel YMD. Bij de omzetting kan je Excel instrueren dat deze kolom een datum bevat. Dat levert bij verdere filtering en analyses wellicht plezier op.

In bijgaande animatie wordt in de Engelstalige versie van Excel alles gedaan. De Nederlandse naam van deze functie heet overigens “Tekst naar kolommen“. Na splitsen van de rijen in kolommen wordt voor de kolomnamen ook nog filtering aangezet. Dat is handig voor de volgende stap.

Filtering op resultaten

Door de geactiveerde filtering is het mogelijk om snel inzicht te krijgen in de verschillende manieren waarop bepaalde modellen zijn geregistreerd:

Elke kolom met een filter kan je op deze manier gebruiken om je resultaten verder te filteren. En voor de Excel specialisten onder ons is het natuurlijk ook mogelijk om je resultaten met behulp van een draaitabel (in Engels pivot table) samen te vatten.

Als er allerlei variaties in spelwijzen zijn en je wilt graag tellen welke wel tot je eindresultaat behoort en welke niet, dan adviseer ik je om een extra kolom toe te voegen in je excelbestand. In deze nieuwe kolom vul je een waarde in wanneer je een match hebt. Je kan deze aanpak ook juist omdraaien en de rijen met voertuigen die niet matchen van een waarde voorzien. Net wat je handiger vindt.

Uiteindelijk kan je weer op deze nieuwe kolom filteren om je eindresultaat te zien.

Hoeveel zijn er nog? voorbeelden

Nu de basis bekend is van het opzoeken van aantallen in het Nederlands kentekenregister, heb ik nog een paar voorbeelden om te illustreren hoe bovenstaande in praktijk werkt.

Voorbeeld 1 – Aston Martin Valkyrie

In 2022 werden de eerste hypercar van Aston Martin in Nederland geregistreerd. Maar hoeveel zouden er anno juli 2023 in Nederland geregistreerd staan?

Deze superauto zal vast niet in grote aantallen in het kentekenregister voorkomen. Daarnaast is de kans op parallele import van deze auto nog gering. Daarom start de zoekactie voor deze hypercar bij het startscherm van Hoeveel zijn er nog?

Je zou wellicht verwachten dat de naam Valkyrie redelijk uniek is. Zoeken op enkel deze naam zou daarom wellicht al de juiste Astons opleveren. Dat bleekt echter niet zo te zijn.

Dan blijkt er ook nog een Honda Motorfiets te zijn met deze naam. In het resultaat is echter al wel zichtbaar dat er maar één kenteken met voertuigsoort Personenauto is. Zou dat dan al het antwoord zijn?

Om zeker te zijn dat dit het is, verfijnen we de grove zoekactie door Aston Martin toe te voegen aan de zoekactie:

Bij de extra filter suggestie worden overigens alleen maar handelsbenamingen getoond die 10 keer of meer in het kentekenregister voorkomen. En die grenswaarde wordt niet behaald met Valkyrie.

Deze zoekactie levert namelijk 1 maal Aston Martin Valkyrie op volgens de laatste informatie van 6 juli 2023. Deze groene versie is van meerdere kanten op de gevoelige plaat gezet en dat is terug te vinden op Topgear Nederland.

Voorbeeld 2- Daihatsu Gran Move

Freelance autojournalist Marc Klaver twitterde recentelijk een foto van een auto die iets minder aansprekend is dan een Valkyrie, namelijk een Daihatsu Gran Move.

Maar hoeveel zouden hiervan nog rondrijden in Nederland? Daihatsu leverde destijds twee modellen uit met in de naamgeving Move. Van de kleinere Move werden volgens Autoweek iets meer dan 4.000 exemplaren nieuw geregistreerd. Van de Gran move verrassend genoeg nog zelfs iets meer dan 5.200 exemplaren in de periode 1997 tot en met 2004.

Anno juli 2023 zijn er daar nog maar een paar over. Met zoekactie gefilterd op DAIHATSU en extra filter GRAN MOVE wordt de eigen nieuwsgierigheid beantwoord. Er zijn nog 675 Gran Moves in Nederland geregistreerd!

Voorbeeld 3- Fiat/Abarth 124 Spider

Sommige modellen worden door meerdere merken op de weg gezet. Vaak hebben deze merken een sterke onderlinge relatie. Abarth is bijvoorbeeld het performance merk van Fiat. Voor beide merken werd een aantal jaar geleden een leuke roadster geleverd, namelijk 124 spider. Dit model was als normale variant bij Fiat beschikbaar met dezelfde naam als de ietwat gekietelde versie bij Abarth. Overigens is dit model met ander koetswerk ook beschikbaar als Mazda MX-5.

De 124 Spider kan dus bij twee merken voorbijkomen, maar hoeveel zijn er in totaal nog in Nederland?

Modelnaam 124 Spider is echter niet zomaar door Fiat gekozen. Het is namelijk een directe verwijzing naar een model dat op de markt werd gebracht sinds 1966. En dat zie je ook terug in de verdeling van dit autotype over de bouwjaren heen:

Als je dan enkel de moderne 124 Spider wilt weten, dan kan je dat verkrijgen door een minimum bouwjaar in te voeren, zoals bijvoorbeeld 2000. Dan krijg je de volgende zoekquery:

https://www.kenteken.tv/hoeveelzijnernog.php?merk=FIAT&merk2=ABARTH&filter=124+SPIDER&bjmin=2000&bjmax=

Hoeveel Abarths 124 Spider zijn er?

Op het moment van schrijven van dit artikel blijken er 489 exemplaren te zijn in Nederland. Maar hoeveel zijn er daarvan een Abarth? Daarvoor moeten we, helaas, de details downloaden.

Het verschil tussen de Fiat 124 Spider en Abarth 124 Spider zit ‘m vooral in de hoeveelheid motorvermogen dat uit de 1.4 motor wordt gehaald. Volgens Autoweek carbase heeft de Abarth versie 170 pk, terwijl de normale Fiat 140 pk heeft.

Om een idee te krijgen van aantal Abarths, heb ik het CSV bestand in Excel geladen en een draaitabel gemaakt. Als het veld merk wordt uitgezet ten opzichte van handelsbenaming wordt direct duidelijk dat de Abarth versie van deze 124 spider zowel bij merk ABARTH worden geregistreerd als bij FIAT:

125 van de 489 exemplaren van de 124 Spider lijken dus een Abarth te zijn. Helemaal 100% is dit niet te krijgen op basis van deze openbare RDW gegevens, want vooral als je verder kijkt naar de details van enkele geïmporteerde 124 Spiders mis je enkele gegevens om een definitief oordeel te vellen.

Voorbeeld 3 – Lynk & Co

Een populaire auto in de afgelopen jaren is het eerste model van Lynk & Co, namelijk de 01. Dit merk levert zijn auto’s voornamelijk via een abonnementsmodel in Nederland.

Met één merk en één model zou je zeggen dat het opzoeken van de aantallen een makkelijke opgave is. Je selecteert gewoon Lynk & Co als merk en klaar ben je. Als je eroverheen stapt dat Lynk & Co in het kentekenregister zonder spaties wordt geschreven dan zou dit het juiste resultaat moeten opleveren:

https://www.kenteken.tv/hoeveelzijnernog.php?merk=LYNK%26CO&merk2=&filter=&bjmin=&bjmax=

Op moment van schrijven levert dat 14.919 exemplaren op. Via een andere zoekmethode blijken er echter 6 meer exemplaren te zijn. Hoe zit dit nu weer?

Een downloadbestand geeft meer inzicht. Als we deze namelijk openen en filteren op merk zien we ineens 2 andere merken met Lynk & Co 01 modellen opduiken:

Dit zijn ook gelijk de zes oudste Lynk & Co’s van Nederland. 1 exemplaar is geregistreerd met merk GEELY, oftewel de moedermaatschappij van Lynk & Co. Vijf andere exemplaren staan geregistreerd op het merk OVRIGA.

Op dit merk staan meerdere kentekens geregistreerd. Een tijd lang heb ik hier geen verklaring voor kunnen vinden, totdat iemand me vertelde dat OVRIGA een Zweeds woord voor ‘overige’ is. Oftewel, deze voertuigen zijn eerst in Zweden geregistreerd op een merk die niet bestaat. En bij import van deze voertuigen in Nederland moest onze RDW de gegevens van het Zweedse kentekenbewijs overnemen.

Voorbeeld 4 – Ford Escort XR3i cabriolet

Als laatste voorbeeld pakken we een vraag op die via Kenteken.TV Facebook pagina binnenkwam. De vraagsteller wilde graag weten hoeveel soortgelijke auto’s zijn van zijn eigen trotse bezit: Ford Escort XR3i cabriolet uit 1992 met 1.8 motor die 130 pk levert.

Als basis voor deze vraag heb ik alle kentekens gepakt waarbij merk is FORD en ergens op het kentekenbewijs ESCORT voorkomt. Dit levert natuurlijk veel te veel records op, maar dat geeft meeste mogelijkheden om verder te filteren in Excel. Deze zoekquery levert momenteel 4.826 rijen op die verder gefilterd moeten worden.

Na het openen van het bestand en het maken van draaitabel met filtering op veld inrichting=cabriolet en velden handelsbenaming en cilinderinhoud tegen elkaar uitgezet wordt al snel iets duidelijk:

De geel gearceerde van in totaal 57 exemplaren zijn zeer waarschijnlijk de juiste 1.8 Cabriolets. Maar er zijn nog meer mogelijke exemplaren.

Nog verder uitdiepen

Bij de groen gearceerde is het veld cilinderinhoud niet ingevuld en staat in veld handelsbenaming een andere motorisatie genoemd dan 1.8. Deze zouden dus alsnog ook tot de telling toegevoegd kunnen worden. Daarvoor moeten we echter een tandje dieper graven in de gegevens.

Bij controle van deze 37 groen gearceerde bleken 34 exemplaren Europese typegoedkeuringsgegevens ingevuld te hebben. En laat Kenteken.TV daarvoor een paar handige opzoektoold voor gemaakt hebben! Op basis van het typegoedkeuringsnummer, variant en uitvoering werd echter nog niet duidelijk of dit typegoedkeuring voor cabriolet versie met 1.6 of 1.8 motor betrof. In deze typegoedkeuringsgegevens staat echter wel een motorcode L1H genoemd. Als we vervolgens daarop zoeken, dan is het zeer waarschijnlijk dat deze motorcode bedoeld is voor 1.6 motoren met cilinderinhoud van 1.597 cc.

Er blijven dus nog vier exemplaren over om nader te onderzoeken. Eén exemplaar heeft datum toelating internationaal uit juni 1988. Volgens Autoweek Carbase is de 1.8 XR3i cabriolet echter pas vanaf maart 1992 beschikbaar. Ook heeft dit exemplaar een kleinere wielbasis geregistreerd bij RDW, dus met zekerheid kunnen we deze wegstrepen.

Bij beperkt aantal kentekens is echte handwerk nog te doen. Alledrie de kentekens heb ik op RDW OVI, Finnik en Autoweek kentekencheck bevraagd. En uiteindelijk vallen ook deze drie kentekens af voor dit onderzoek.

Uiteindelijk lijkt het er dus op dat er 57 exemplaren Ford Escort Cabriolet 1.8 XR3 in Nederland zijn op moment van schrijven van dit artikel.

Het bericht Tips en trucs om aantallen op te zoeken in Nederlands kentekenregister verscheen eerst op Kenteken.TV blog.

Waarom is tellerstanden registratie bij RDW terechtgekomen?

Voordat de cijfers gepresenteerd kunnen worden, is er enige context nodig. Nederland was één van de eerste landen in Europa die op het gebied van fraude met tellerstanden initiatief nam. Niet zozeer door wettelijke maatregelen, maar door een unieke samenwerking van autobedrijven.

Hodometer

De officiële naam voor het mechanisme dat een afgelegde afstand registreert, is hodometer. Hodos is Grieks voor afstand en dat verklaart al een heleboel. Deze oorspronkelijke naam is nog het meest zichtbaar in het Engels. In deze taal wordt een kilometerteller ook wel een odometer genoemd. Al ver voor de eerste automobielen werden voertuigen uitgerust met mechanismes om gereden afstanden te meten. Deze werden veelal gebaseerd op het berekenen van het aantal omwentelingen van een wiel.

De eerste meters in automobielen werden gemonteerd in 1903 door de gebroeders Warner. Ze patenteerden hun uitvinding met de naam Auto-meter. Na hun verkoop van het bedrijf in 1912 werd hun uitvinding steeds meer gemeengoed. In 1925 behoorden de tellers van Stewart-Warner tot de standaarduitrusting van meerderheid van Amerikaanse auto’s.

Klokje rond

Lange tijd had een kilometerteller maar vijf schijfjes; na 99 999 stond de kilometerteller weer op 00 000. Daarom spreekt men nu nog weleens van ’tweemaal de klok rond’ als een auto meer dan 200 000 kilometer heeft gereden. “Klokje rond” is in autoblad Autoweek een bekende rubriek voor testen van auto’s die ettelijke honderdduizenden kilometers hebben gereden.

Belang van juiste tellerstanden

Bij aan- en verkoop van auto’s speelt een tellerstand een bepalende rol. Op basis van de tellerstand in combinatie met de ouderdom van een auto kan een eerste voorlopige oordeel van een auto gemaakt worden. Een auto van 10 jaar oud met slechts 20.000 km zou theoretisch waardevoller moeten zijn dan een auto van hetzelfde merk en model met 120.000 verreden kilometers.

Theoretisch is hierbij het cruciale woord in de vorige zin. Voetbaltrainer Co Adriaanse had het ooit over scorebordjournalistiek. Ook de staat van een auto beoordelen op enkel zijn tellerstand zal elke automotive expert je afraden. Maar niet iedereen is zo’n expert. Daarom is er in de loop van tientallen jaren een schimmige handel ontstaan rondom de kilometerteller in een auto. Terugdraaien van tellerstanden werd hierbij erg lucratief (ook al heb ik ooit ook een voorbeeld gehoord van iemand die juist tellerstand hoger maakte voor eigen gewin).

Terugdraaien tellerstanden

Bij de mechanische tellers met schijven was het niet heel lastig om 1 of meer schijven een zwieper te geven. Hierdoor stond er in plaats van 58.344 als tellerstand ineens weer 18.344. En in de handel van voertuigen kon zo’n nieuwe stand guldens meer opleveren. Bij 5-cijferige tellers was het verschil wellicht nog klein, maar sinds de introductie van tellers met 6 cijfers werd het terugdraaien van een teller met 100.000 km of meer nog interessanter voor een persoon die graag wilde frauderen.

Tegenwoordig worden geen mechanische tellers met schijven meer gebruikt. In plaats daarvan wordt er op elektronische wijze de tellerstand van een auto bijgehouden. Deze stand wordt vervolgens in diverse systemen in de auto weggeschreven. Hierdoor is het frauderen met tellerstanden lastiger geworden, maar nog steeds niet onmogelijk.

De schade van het terugdraaien van tellerstanden is ooit berekend op gemiddeld €1.500 voor een consument. Merendeel van dit bedrag is gerelateerd aan de hogere aanschafkosten van een auto met een lagere tellerstand. Een auto die meer gelopen heeft, heeft ook meer slijtage. Hierdoor zijn er voor deze auto’s ook hogere kosten te verwachten qua onderhoud en reparatie.

Stichting Nationale Autopas

Fraude is veelal lucratief voor een paar personen, maar de goeden lijden daaronder. Om de goeden een steuntje in de rug te geven werd in 1991 stichting Nationale Autopas (NAP) opgericht.

Deze stichting verzamelde namens hun leden de tellerstanden van voertuigen. Deze leden waren bijna allemaal autobedrijven die graag op deze manier hun steentje bij wilden dragen om de handel in gebruikte voertuigen eerlijker te maken. In de NAP-registratie werden op kentekenniveau zo veel mogelijk tellerstanden geregistreerd. Een oplopende reeks standen zou dan het meest wenselijk zijn. Een registratie van een lagere tellerstand zou deze reeks doorbreken en leidde tot een negatieve oordeel van de stichting over de tellerstandenreeks van zo’n auto.

Om deelnemende autobedrijven te helpen werden er ook afspraken gemaakt om bij het adverteren van auto’s met logische tellerstandenreeks in de showroom of online dit positieve oordeel te tonen. Dit label kreeg uiteindelijk de naam NAP-weblabel voor online advertenties. Anno 2021 is dit nog steeds op alle online platformen voor occasions in Nederland een belangrijk zoekcriteria.

Niet alle autobedrijven zouden uiteindelijk lid worden van deze stichting. Hierdoor bleef een deel van de automarkt mistig over de juiste tellerstandenreeks bij een voertuig.

De stichting ging naast registratie van de standen ook hard aan de slag om bij de rechtelijke en wetgevende macht duidelijk te maken dat fraude met tellerstanden een economisch delict is die bestraft moet worden. Na ettelijke jaren kwam hier verandering in door een wettelijke basis te maken waarbij het terugdraaien van tellerstanden strafbaar werd gesteld. Hierdoor moest er echter ook een verandering worden aangebracht in de wijze van registreren van tellerstanden. In 2014 was dit eindelijk het geval. Via mijn vorige werkgever VWE was ik destijds nauw betrokken bij het opleiden van de autobranche over deze verandering op dit gebied. Tegelijkertijd werd de introductie van kentekencard gelanceerd.

Tellerstanden registratie bij RDW sinds 2014

Sinds 1 januari 2014 heeft de RDW de wettelijke taak gekregen voor het registreren van tellerstanden voor personenauto’s en bedrijfsauto’s. Op 1 juli 2021 komen daar ook motorfietsen bij. Als onderdeel van deze nieuwe registratie is de database van stichting NAP overgenomen (daarover later meer) en als basis gebruikt. Ook is het uitgeven van oordelen over reeksen overgenomen. Ook wordt sinds 2014 een gewijzigde versie van NAP weblabel door RDW beheerd:

RDW vraagt sinds de uitvoering van de wettelijke taak ook geregeld om aandacht voor tellerfraude. Over de campagne van 2016 gaf ik bijvoorbeeld aandacht vanwege het tonen van een kenteken in het reclamemateriaal.

Sinds 2014 zijn op de site van RDW allerlei diensten beschikbaar voor zowel autobedrijven als consumenten om tellerstanden in te zien, aan te leveren of te corrigeren. De reeks tellerstanden op kentekenniveau is hierbij enkel en alleen voor de eigenaar van een voertuig te bekijken. De hoeveelheid kilometers die iemand jaarlijks maakt, is privacygevoelig bestempeld. Toegang tot deze gegevens is daarom voorbehouden tot zeer beperkt aantal partijen. En zo’n toegang levert soms commotie op.

Oordeel tellerstanden

In de RDW dienst OVI wordt echter wel op kentekenniveau het laatst bekende oordeel over de reeks tellerstanden getoond.

De tellerstand zelf waarbij dit oordeel is gegeven, is niet te zien. Het kan echter zijn dat de laatst aangeleverde stand van enkele jaren geleden is. Om te controleren of de huidig afgelezen stand de oplopende reeks niet doorbreekt, is het mogelijk om een Tellerstandcontrole uit te voeren. Deze online dienst kent overigens een aantal beperkingen. Zo is het niet mogelijk om meerdere standen per dag voor hetzelfde kenteken te controleren. Dit is ooit zo bedacht om mogelijke fraudeurs niet te veel speelruimte te geven om precies de juiste tellerstand te achterhalen die ze als basis voor terugdraai acties kunnen gebruiken.

Tellerfraude voorbij?

Door de drempel van registratie van tellerstanden door RDW erkenninghouders zo laag mogelijk te leggen, is het anno 2021 lastiger geworden om tellerfraude te plegen. Lastiger betekent echter niet onmogelijk. Volgens verhalen schijnen er nog steeds mensen te zijn die hun auto de tellerstand terug laten draaien. Wellicht niet eens voor de meeropbrengst van de verkoop van de auto zelf, maar bijvoorbeeld na afloop van de vakantie met de lease-auto in Italië om de eigen bijdrage voor privé kilometers van de werkgever te ontlopen.

Vrijgave tellerstandoordelen in opendata RDW

De RDW publiceert al enkele jaren zogenaamde niet-gevoelige gegevens als opendata via https://opendata.rdw.nl . Deze bron is voor Kenteken.TV de basis van vele tools en analyses. Elke uitbreiding van de dataset is aanleiding om de machinerie op te starten om de nieuwe gegevens te bekijken.

Eind april 2021 kwam een nieuwe uitbreiding online. In deze uitbreiding zat zoals verwacht een nieuw veld waarmee gecheckt kan worden of de tenaamstelling van een gekentekend voertuig kan gebeuren (wellicht een andere keer een analyse van dit veld). Verrassend genoeg zaten er echter ook drie andere velden in. Velden waar ik eerlijk gezegd al langer op zat te hopen. De drie velden zijn:

• Jaar laatste registratie tellerstand
• Tellerstandoordeel
• Code toelichting tellerstandoordeel

Velden waarmee ik eindelijk een aantal vragen kan beantwoorden. Vragen die direct aanleiding waren voor het bouwen van een nieuwe online tool.

Tellerstandoordelen en toelichting

Er zijn in de registratie van RDW vier verschillende oordelen qua tellerstanden op kentekenniveau:

• Logisch
• Niet logisch
• Geen oordeel
• Niet geregistreerd

Elk oordeel heeft zijn eigen toelichting.

Logisch

Het oordeel “Logisch” betekent dat de nieuwere geregistreerde tellerstand telkens hoger is dan de daarvoor geregistreerde tellerstand. De RDW oordeelt dan dat de reeks van tellerstanden logisch verklaarbaar is. Als je de reeks standen zou zien, dan zou het bijvoorbeeld als volgt kunnen uitzien:

Onlogisch

Het oordeel “Onlogisch” is natuurlijk het tegenovergestelde van “Logisch”. Ergens zit er in de reeks van geregistreerde tellerstanden een lagere stand dan de voorgaande geregistreerde stand. Dit leidt tot een dip in de reeks standen.

Een lagere tellerstand in de reeks hoeft nog niet per se te betekenen dat er tellerfraude heeft plaatsgevonden. Er kan ook sprake van een invoerfout zijn geweest. Na het invoeren van een onlogische tellerstand ontvangt zowel de invoerder als eigenaar van voertuig een melding. Door middel van een correctiemelding kan een foutief ingevoerde tellerstand worden gecorrigeerd. Als dit echter niet snel genoeg gebeurt, dan zal de stand voor definitief worden opgenomen in de reeks standen voor desbetreffende voertuig.

Geen oordeel

Het oordeel “Geen oordeel” is een speciale. Er zijn diverse aanleidingen waardoor RDW geen oordeel kan vellen over de reeks standen. In de opendata worden deze aanleidingen nader gecodeerd door middel van de kolom Code toelichting tellerstandoordeel.

Zo zijn er vijf verschillende mogelijkheden waarom een tellerstand geen oordeel krijgt:

Overigens worden bij deze voertuigen nog steeds actief standen geregistreerd. Zo kan een eigenaar/houder van een voertuig door middel van een RDW Voertuigrapport de reeks geregistreerde standen opvragen.

Niet geregistreerd

De laatste mogelijke oordeel is “Niet geregistreerd”. Het kan zijn dat RDW helemaal geen of te weinig standen heeft verkregen om een oordeel te vellen. Dit kan zijn bij zeer oude voertuigen die niet of nauwelijks in het reguliere onderhoudscircuit voorbijkomen (bijvoorbeeld doordat ze geschorst zijn). Of juist gloednieuwe voertuigen die nog helemaal geen onderhoudscyclus of bandenwissel hebben gehad.

Tellerstandmonitor van Kenteken.TV

Met de nieuwste Kenteken.TV applicatie “Tellerstandmonitor” is het mogelijk om de actuele stand te zien qua oordelen over tellerstanden geregistreerd door RDW. De eerste versie toont deze oordelen in geaggregeerde vorm voor alle personenauto’s, maar biedt ook mogelijkheden om voor een specifiek merk en/of bouwjaar reeks gegevens te bekijken.

Op basis van deze monitor is het mogelijk om in een handomdraai allerlei interessante, actuele wetenswaardigheden over oordelen tellerstanden te achterhalen. Zo zijn dit de getallen van 24 mei 2021 voor alle personenauto’s met een bouwjaar 1990 of jonger:

• 77,5% van alle geregistreerde personenauto’s heeft een logische reeks van tellerstanden
• 1,6% heeft een tellerstandoordeel Onlogisch. Dat zijn 146.974 voertuigen.
• Maar liefst 20,5% heeft een tellerstandoordeel “Geen oordeel”.
• Merendeel van “Geen oordeel” is vanwege import of vervangend kenteken (18,2% van alle personenauto’s of 88,5% van alle “Geen oordeel” oordelen)
• 1,9% van totale aantal personenauto’s heeft nog onlogische tellerstandoordelen afkomstig uit de administratie van stichting NAP. Dat zijn 170.646 voertuigen. Deze voertuigen zijn met tellerstandoordeel “Geen oordeel” gecodeerd in de registratie.
• Voor 0,3% zijn niet genoeg standen verzamelden om een oordeel te vellen

Per bevraagde set van gegevens worden ook 2 interactieve grafieken gemaakt. In de ene grafiek zie je de verhoudingen qua percentages. De tweede grafieken toont in absolute aantallen dezelfde gegevens:

Detailanalyses tellerstanden

De tellerstandmonitor biedt een aantal standaard inzichten. We kunnen met behulp van wat creatieve bevragingen echter ook een tandje dieper gaan. Zo heb ik gekeken naar de top 5 merken qua tellerstand oordelen Logisch, Onlogisch en Geen oordelen.

Top 10 merken Logisch

De top 10 merken met hoogste percentage tellerstand oordeel ‘Logisch’ is als volgt:

Bij de analyse zijn alle personenauto’s vanaf bouwjaar 1990 geanalyseerd. Het zijn echter vooral de merken die jonger dan 1990 zijn die hoog in de lijstjes eindigen. De hoge score van volumemerken Kia en Dacia is hierbij extra opvallend.

Top 10 merken Onlogisch

Met dezelfde filtercriteria, maar andere sortering is ook een top 10 merken met hoogste percentage Onlogisch te maken.

In deze top 10 staan een aantal merken die met een mijlenteller in plaats van kilometerteller zijn uitgerust. 1 keer een verkeerde stand op die manier doorgeven en je zorgt voor een Onlogische tellerstand. Extra bijzonder is het merk Trabant. Geen enkele Trabant heeft een tellerstand Logisch momenteel. Op zich is dat weer niet zo vreemd, want de Trabant is in Nederland niet als nieuw geleverd. Eigenlijk had ik daarom 100% “Geen oordeel” verwacht.

Geen oordeel top 10

Voor het top 10 lijstje merken “Geen oordeel” heb ik iets aan de criteria moeten tweaken. Bij de vorige twee lijstjes werden enkel merken meegenomen met minimaal 50 voertuigen op de weg. Voor dit lijstje hebben we de aantallen opgehoogd naar 1.000. “Geen oordeel” wordt namelijk voornamelijk uitgedeeld aan voertuigen die geïmporteerd worden. En bij import worden soms vreemde merken geregistreerd. Ondanks het nieuwe minum is dat bij nummer 1 ook duidelijk te zien. Bijna alle Volkswagens worden als VOLKSWAGEN in het kentekenregister ingeschreven. Er zijn echter ook 1.526 exemplaren met merk VW. En dat zijn bijna allemaal importvoertuigen.

Het hoge importgehalte zie je ook bij 2 andere soorten voertuigen. Veel snelle bolides met meer dan 300 kW worden vanwege de BPM niet nieuw gekocht, maar na een paar jaar geïmporteerd. En dat zie je dan ook terug bij de tellerstand oordelen. Ook (huur)campers worden veelal geïmporteerd om aan de binnenlandse vraag te voldoen. Ook dat is terug te zien in deze top 10 op plekken acht, negen en tien.

We kunnen ook nog verder inzoomen op de verschillende coderingen bij tellerstand oordeel “Geen oordeel”. Zo staat bij de vijfcijferige tellers het merk ROVER op de eerste plek met maar liefst 16,6% (886 van 5.331 Rovers). Van nummer twee Subaru heeft slechts 4,9% een teller die maar vijf cijfers aangeeft.

Ook de top 5 van onlogische tellerstanden volgens de oude stichting NAP is interessant. Onlogische tellerstandenreeksen van deze stichting zijn door RDW wel overgenomen, maar konden wettelijk gezien niet als “Onlogisch” worden gewaarmerkt. Als alternatief is daarom gekozen om deze voertuigen “Geen oordeel” te geven met extra codering.

Qua merken zijn de nummer één en twee opvallend. Auto Union is een merk uit lang vervlogen tijden. In 1965 werd dit merk onderdeel van het nieuwe merk Audi. Er zijn echter in de jaren tachtig en negentig nog honderden Audi’s met het merk AUTO UNION in het kentekenregister ingeschreven. Anno 2021 zijn er 3.086 exemplaren met bouwjaar 1990 of nieuwer. Ook bij het merk Smart is in eerste instantie een ander merk gebruikt op. Van 1999 tot en met 2003 werd bij de kentekeninschrijving het merk “MICRO COMPACT CAR SMART” gebruikt. Pas sinds 2003 verschijnt er merk SMART op je kentekenbewijs.

Voor alle merken geldt dus eigenlijk hetzelfde. Het zijn merken die in de jaren negentig zijn geleverd, maar later zijn verdwenen. Hier is dus eigenlijk sprake van van het tegenovergestelde effect als met de nieuwe merken met hoog percentage bij oordeel Logisch.

Verversing tellerstanden in registratie

Om goede oordelen te geven over een reeks tellerstanden is het essentieel dat er zo veel mogelijk standen worden geregistreerd voor elk voertuig. De nieuwe uitbreiding geeft hierin een mooi inzicht over hoe dit gaat.

Bij elk oordeel wordt namelijk het jaar genoemd waarop het meest recente oordeel is gebaseerd. Idealiter wil je natuurlijk dat 100% van de voertuigen een oordeel heeft gehad in de afgelopen periode.

Op basis van een extra analyse op de actuele gegevens van het kentekenregister gepubliceerd op 24 mei 2021 komen interessant getallen. 44,2% van alle personenauto’s in deze database heeft een tellerstand geregistreerd gekregen in 2021. Persoonlijk vind ik dat geen beroerde score (op 24 mei is pas 39% van een jaar verstreken). 45,72% van alle personenauto’s heeft het laatste oordeel tellerstanden in 2020 gekregen. 5,91% heeft een laatste oordeel in 2019 gekregen.

Oude tellerstandregistraties?

Zoals eerder besproken zijn er twee jaartallen in de registratie van tellerstanden belangrijk. In 1991 begon stichting NAP en in 2014 de RDW. Opvallend is hierbij dan er volgens de registratie ook voertuigen zijn die een registratiejaar tellerstand van voor 1991 hebben. De oudste zou uit 1961 komen. Bij nadere analyse van de bouwjaren lijkt het ogenschijnlijk dat deze voertuigen een tellerstandregistratie hebben gehad direct in het eerste jaar van inschrijving van het kentekenregister (in de volksmond bouwjaar genoemd).

Bouwjaar versus registratiejaar analyse

De oude jaren was ook aanleiding om een kruistabel te maken met aan de ene kant de bouwjaren (als rijen) en registratiejaren (als kolommen).

Opvallend is hierbij direct dat er auto’s zijn die een jaar eerder dan hun eigen bouwjaar hun meest recente tellerstand registratie hebben gekregen. Dat is qua datakwaliteit vreemd.

Bij bouwjaar 2016 en 2017 zie je een ander specifiek fenomeen. In Nederland kennen we verschillende APK-regimes. Onderdeel van een APK-beurt is de registratie van de tellerstand in de databank van RDW. Benzine auto’s hebben een APK-regime van 4-2-2-1, oftewel de eerst APK-keuring is na 4 jaar en daarna om twee keer om de twee jaar en dan vervolgens jaarlijks.

Bij 2017 is te zien dat aardig aantal auto’s geen recente tellerstandregistratie hebben gekregen. Deze aantallen zullen waarschijnlijk vanwege de verplichte APK dit jaar voor deze auto’s rap minder worden. Dit effect zie je namelijk voor bouwjaar 2016.

Toekomst van tellerstandregistraties

In 2014 is RDW de toegewezen overheidsorgaan geworden voor het vastleggen van tellerstanden. De stichting NAP is op hetzelfde moment gewijzigd qua organisatie. De oorspronkelijke doelstellingen van de stichting waren namelijk veranderd en er moest geen verwarring blijven bestaan met de naam en het logo. Daarom werd de stichting VAT opgericht, oftewel stichting Verenigde Aanpak Tellerfraude. Dit is een samenwerkingscollectief van BOVAG, RAI Vereniging, ANWB, KNMV en VNA.

De KNMV is de vereniging voor motorrijders en niet voor niets onderdeel van stichting VAT. Ook bij motorfietsen vindt namelijk terugdraaien van tellerstanden plaats en daarom is een kilometerregistratie belangrijk. Deze voertuigsoort zal daarom per 1 juli 2021 worden toegevoegd aan de tellerstandenregistratie van RDW.

Plannen RDW

Er zijn echter nog meer plannen om de registratie van tellerstanden te verbeteren. In het wettelijk jaarverslag 2021 schreef RDW hierover het volgende:

De RDW heeft sinds 2014 de wettelijke taak om tellerstanden te registreren. Een goede registratie kan tellerfraude tegengaan. Tellerfraude heeft grote maatschappelijke gevolgen. Denk aan consumenten die te veel betalen voor een tweedehands auto, oneerlijke concurrentie tussen garagebedrijven, en onveilige situaties door onjuist onderhoud. De RDW werkt in de bestrijding van tellerfraude samen met de Vereniging Aanpak Tellerfraude (VAT).

Ook in 2020 hebben we samen met VAT stappen gezet om de kwaliteit van de registratie te verbeteren en het aantal geregistreerde tellerstanden te verhogen. Uit onze analyse bleek bijvoorbeeld dat de software die garagehouders gebruiken om tellerstanden door te geven niet altijd optimaal werkt. In 2021 ondernemen de RDW en VAT actie om dit te verbeteren, samen met softwareleveranciers.

In opdracht van het ministerie van IenW heeft de RDW in 2020 een uitvoeringstoets Tellerstanden uitgevoerd. Hierin keken we onder andere naar het verhogen van het aantal tellerregistraties door nieuwe bronnen aan Jaarverslag RDW 2020 te spreken, naast de erkenninghouders en de RDW.

Onderdeel van deze uitvoeringstoets was het structureel implementeren van de werkwijze die we hanteerden in de pilot tellerstandenuitwisseling tussen België en Nederland. Inclusief opname van de Belgische tellerstanden in ons register. We verwachten in 2021 te starten met de implementatie van deze werkwijze.

In 2020 is daarnaast het Tellerrapport geactualiseerd, en van naam veranderd. Het rapport heet nu het RDW-Voertuigrapport. Dat dekt de lading beter, omdat in het rapport uitgebreide voertuiginformatie staat.

Nieuwe maatregelen per 1 juli 2021

Kern van de initiatieven van RDW is dus om vooral meer tellerstanden te registreren voor een sluitende en actuele stand van zaken. Op 1 juli 2021 zullen hiervoor nieuwe wettelijke afspraken in werking treden. De afspraken luiden als volgt:

• Verbod van houden en verkopen van zogenaamde tellerblokkade-apparatuur. Met dit apparaat kan je het oplopen van tellerstand tijdens het rijden blokkeren.
• Start aanpak tellerfraude voor motorfietsen
• Vervallen ondergrens voor aanleveren tellerstanden. Momenteel wordt nog een reparatiekostengrens van € 150 aangehouden. Doel is om vooral meer standen voor bij jonge voertuigen te krijgen. Deze zijn nog niet APK-plichtig en komen ook weinig in de garages voor reparaties of onderhoudsbeurten
• Afschaffen verplichte registratie tellerstand bij demontage

Daarnaast zullen er komende jaren meer initiatieven op Europees niveau gaan plaatsvinden. Tellerfraude is namelijk niet exclusief voorbehouden aan Nederlandse auto’s. In de afgelopen jaren zijn er al diverse studies over “odometer tampering” verschenen. In 2014 werd door de samenwerkende registratie autoriteiten (waaronder RDW) een rapport over dit fenomeen geschreven. Maar ook de Nederlanders Michel van Roon en Rob Henneveld werkten in 2010 al mee aan een rapport over bestrijding tellerfraude voor Car-pass, de Belgische implementatie van een tellerstanderegistratie .

Rekeningrijden

Ook komt de registratie tellerstanden in een andere discussie nog wel eens voorbij. Al jarenlang wordt gesproken over het “anders betalen voor mobiliteit” oftewel rekeningrijden. Bij deze betaling van autokosten op basis van gebruik speelt de gereden jaarlijkse afstand een belangrijke rol. Zo nu en dan wordt hierbij de registratie van tellerstanden via bijvoorbeeld de APK-keuring aangehaald als mogelijke voeding voor de berekening van de kosten.

Vermoedelijk zal dit hoogstens als extra check van gegevens worden gebruikt. Als “betalen naar gebruik” ooit wordt geïmplementeerd, zal dit op basis van zogenaamde On-Board Units in de auto’s gaan plaatsvinden en niet via een administratief proces als onderdeel van een APK-keuring.

Toelichting analyse BNR Autoshow

Over de nieuwe tool en over deze uitgebreide analyse heb ik op vrijdag 28 mei bij BNR Autoshow een uitgebreide toelichting mogen geven.

Deze uitzending is online als podcast terug te luisteren via de bekende podcast apps, of via https://www.bnr.nl/podcast/de-nationale-autoshow/10442595/de-nederlandse-autosport-viert-hoogtijdagen . Mijn bijdrage als datanerd is vanaf 1:32 terug te luisteren.

Het bericht Analyse oordelen over tellerstanden personenauto’s verscheen eerst op Kenteken.TV blog.

Kenteken.tv in 2020

Voor de Kenteken.tv was het over het algemeen een goed jaar. Qua postings was het wellicht niet zo productief met 19 postings, en ook qua nieuwe tools gebeurde in 2020 weinig. Op de achtergrond gebeurde echter des te meer.

Blogpostings

De 19 blogpostings hadden diverse onderwerpen. Zo werd een uitstapje gemaakt met een analyse van Amerikaanse kentekenplaten, maar werd er ook een analyse gemaakt van de inhoud van de chip op de Nederlandse kentekencards. Ook werden er natuurlijk weer genoeg kentekens gespot in bewegende reclamematerialen. Deze postings trokken soms heel even aardig zoekverkeer, met name als mensen op zoek gingen naar de zangeres van een fraaie cover van een bekend liedje.

In 2020 werd ook weer gedoken in de geschiedenis van de Nederlandse kentekenplaten met een artikel over de handel in rijnummers in begin 20e eeuw.

In totaal werden alle blogpostings wel flink minder gelezen dan in 2019. De grooste verklaring is dat in 2019 in de aanloop van uitgifte nieuw kenteken voor personenauto heel veel verkeer was gekomen, maar ook de terugval van nieuwverkoop auto’s heeft direct invloed op bezoekers voor de posting over het voorspellen van je nieuwe kenteken.

De top 5 van 2020 van meest gelezen artikelen staan echter al een paar jaar enkele evergreens:

Slimmere applicaties

In de eerste maanden van 2020 kregen wel bijna alle tools code-aanpassingen waardoor alles net even slimmer gingen werken. Zo werd voorheen bijvoorbeeld de lijst van nieuwe 300 kW+ clubleden handmatig opgehaald en geplaatst. Door verbeterde automatisering wordt deze ledenlijst nu dagelijks bijgewerkt. Deze automatisering werd voor meer tools herhaald, waardoor er altijd actuele gegevens zichtbaar zijn.

Daarnaast werden de mogelijkheden van het maken van een digitale kentekenplaat flink uitgebreid.

300 kW+ club jaaroverzicht 2020

Alhoewel de nieuwverkoop van auto’s in 2020 een behoorlijke terugval kende, kunnen we stellen dat het aantal inschrijvingen van voertuigen met 300 kW of meer motorvermogen een aardige groei doormaakte. Hierbij moet wel gezegd worden dat vanwege de BPM-regelgeving deze nieuwe inschrijvingen veelal afkomstig zijn uit het buitenland.

In 2019 noteerden we aan het einde van het jaar 4.931 voertuigen die waren ingeschreven in 2019. Op basis van hetzelfde principe tellen we eind 2020 maar liefst 5.622 nieuwe 300 kW+ clubleden met 2020 als Nederlandse inschrijfjaar. Dat is een groei van 14%.

Daarmee stonden er eind vorig jaar maar liefst 31.205 personenauto’s geregistreerd. Aangezien er in een jaar ook weer leden worden uitgeschreven, is het interessant om de netto groei te vergelijken. Dat was in 2020 maar liefst 3.596 voertuigen.

300kW+ clubleden registraties per maand

Ondanks de stijging in aantallen is ook in de cijfers van de ledenadministratie van 300 kW+ club een soortgelijk patroon herkenbaar als bij de normale imports en occasionregistraties. De maand april liet een duidelijke dip zien, maar deze werd in de maanden dat het coronabeleid vrijer werd weer flink ingehaald.

Top 15 merken

Opvallend is dat de nummer 1 wederom Mercedes (incl. Mercedes-AMG) was, maar dat er in totaal minder sterren werden geregistreerd dan in 2019. Daardoor kwam de nummer 2 Porsche dit jaar heel dichtbij.

Ook de flinke groei van Audi valt op. Vorig jaar nog 561 leden, maar dit jaar maar liefst 948 registraties. Hierdoor ging dit merk BMW voorbij in de ranking.

Top 40 modellen

Om de top 40 modellen te maken dient er eerst allerlei dataschoonmaakacties uitgevoerd te worden. Je kan namelijk de talloze varianten van merken zoals Mercedes, BMW of Audi op diverse manieren noteren in het kentekenregister. Opvallend is dat dit soort datakwaliteitsissues bij een merk als Porsche veel minder problematisch is door het geringer aantal modellen en varianten daarvan.

Top 50 qua motorvermogen

Opvallend in de top 50 is dat er in 2020 geen auto’s zijn geregistreerd met meer dan 585 kW motorvermogen. In 2019 kwam je daarmee nog net in de top 10. In de lijst van 2020 komen er maar liefst 38 op de eerste plek. Allemaal Ferrari’s 812 Superfast of 821 Gts.

Top 30 Duurste bolides

Qua dure bolides bleef het in 2020 ook redelijk netjes. Er werden geen catalogusprijzen van boven de 1 miljoen euro genoteerd. Dat wil natuurlijk niet zeggen of de straatwaarde van de auto’s uit de top 30 niet deze grens hebben overschreden.

Het bericht Kenteken.TV jaaroverzicht 2020 verscheen eerst op Kenteken.TV blog.

Bijzonderheden op papieren kentekenbewijs

Op het papieren kentekenbewijs werd in een aparte sectie bijzonderheden vermeld. Ogenschijnlijk leken dit vrije teksten, maar zoals later in deze blogposting ook zal blijken, waren dit veelal gestandaardiseerde teksten die in systemen met codes werden vastgelegd.

Bijzonderheden op kentekencard

Sinds 2014 worden er voor Nederlands gekentekende voertuigen geen papieren kentekenbewijzen meer uitgegeven. Sindsdien hebben we een kentekenbewijs op kentekencard. Op deze kentekencard staan de belangrijkste registratiegegevens zichtbaar op voor- of achterkant. Hoogstwaarschijnlijk vanwege ruimtegebrek staan de bijzonderheden er echter niet op vermeld.

Op de chip van de kentekencard staan heel veel registratiegegevens en meer, maar de bijzonderheden staan er niet op.

Toch worden er op kentekenniveau nog steeds bijzonderheden geregistreerd. Deze gegevens zijn digitaal beschikbaar via bijvoorbeeld RDW OVI site.

Sinds de introductie van de kentekencard is de status van het kentekenbewijs echter ook ietwat gewijzigd. Formeel gezien moet bijvoorbeeld een politie niet langer gegevens van een kentekencard aflezen, maar een controle op de digitale versie van de gegevens doen.

In deze digitale versie zijn de bijzonderheden behorende bij een voertuig inzichtelijk.

Opendata bijzonderheden

In Nederland wordt al jarenlang door RDW de kentekengegevens in digitaal formaat ter beschikking gesteld. In eerste instantie was deze informatie enkel en alleen voorbehouden aan andere overheden. Commerciele partijen konden echter via een beschikking van de Minister een zogenaamd informatieproviderschap afspreken.

Bij 1 van deze RDW-informatieproviders was ik tot voor kort werkzaam. Binnen dit bedrijf waren we altijd op zoek naar nog meer gegevens om een preciezer beeld te krijgen over een (gekentekend) voertuig. Zo hoorde ik ooit een verhaal waarbij bijzonderheden van het kentekenbewijs een hoofdrol speelde.

Mijn voormalige werkgever stelde ooit aan RDW de vraag “Wij willen graag alle bijzonderheden ontvangen. Mag dat?”. Hierop scheen de officiele beheerder van dit gegeven een simpel “Nee, dat kan niet. Het is een te breed verzoek, want er zitten gevoelige informatie in” te hebben gegeven. De vraag diende dus op een andere manier geformuleerd te worden, namelijk “Mogen we het veld bijzonderheden op kenteken ontvangen, waarin staat dat een voertuig een dubbele cabine heeft en/of een taxi is?”. Hierop werd uiteindelijk wel positief geantwoord.

Tijden veranderen, zo ook hoe omgegaan wordt met verstrekking van gegevens uit overheidsbronnen. Sinds enkele jaren levert RDW diverse databronnen als opendata via haar platform https://opendata.rdw.nl uit. In een update die per 1 augustus 2020 live is gegaan, zijn er 2 datasets toegevoegd:

• Open Data RDW: Gekentekende_voertuigen_subcategorie_voertuig
• Open Data RDW: Gekentekende_voertuigen_bijzonderheden

Vooral de tweede dataset interesseerde me. Zeker met het verhaal van mijn voormalige werkgever in het achterhoofd, maar daarover zometeen meer.

Alle bijzonderheden in opendata?

Voordat een lijstje van populairste bijzonderheden getoond kan worden, is het belangrijk om een beetje de structuur te snappen.

Per kenteken kunnen er meerdere bijzonderheden geregistreerd worden. Zo worden in het onderstaande voorbeeld 3 verschillende bijzonderheden weergegeven:

Met een simpele query in de nieuwe dataset zou je kunnen achterhalen welke kentekens de meeste regels bijzonderheden hebben.

Vooral de aantallen met 23 en 24 regels intrigeerde me direct. Het is namelijk gek dat het aantal hoger is dan bijvoorbeeld regels 21 en 22. Daar wilde ik dus meer over weten. Als je echter een paar van deze kentekens checkt, dan komen er helemaal geen 24 regels in het resultaat. Daarom controleerde ik een paar kentekens via RDW OVI als vergelijk. En toen werden mij een aantal dingen duidelijk.

Zo bevat de tabel van bijzonderheden in RDW opendata versie niet alle bijzonderheden. In ieder geval wordt er data gestript zoals chassisnummers. Dit is namelijk door RDW als Gevoelig Gegeven bestempeld.

Het lijkt er echter ook op dat er bijzonderheden worden gestript die codes bevatten die beetje lijken op chassisnummers. Zo zijn de bovenste bijzonderheden niet in de opendata opvraagbaar. Vermoedelijk door het gebruik van de asterisk in de genoemde artikelnummers:

Meest gebruikte bijzonderheden

De top 10 van meest gebruikte regels qua bijzonderheden is de volgende:

Conversie

Nummer 1 is “Conversie”. Dit betekent dat het kentekenbewijs uitgegeven is naar aanleiding van de omwisseling van een registratiebewijs voor aanhangers en opleggers.

Eerder in gebruik genomen

Ook nummer 2 heeft te maken met de start van afgifte kentekens, namelijk voor brom- en snorfietsen. Sinds september 2005 kreeg deze voertuigsoort in plaats van bromfietsplaatje een echt kenteken. Vanwege beperking administratieve lasten was het echter ondoenlijk om bij de schouwing uitgebreid stil te staan bij de bepaling van de exacte leeftijd voor het veld “datum toelating internationaal”. Gevolg was dat al deze brom- en snorfietsen een datum toelating internationaal van 31-08-2005 kregen plus een aantekening op het kentekenbewijs in de vorm van een bijzonderheid:

Het effect van deze speciale registratiedatum voor het veld datum toelating internationaal is in 2020 nog steeds duidelijk te zien in een speciale “Hoeveel zijn er nog? weergave:

Bouwjaar

Nummer 3 uit de top 3 heeft ook te maken met het inschrijven van een voertuig. In dit geval van individuele importen gaat het om individuele importen. Blijkbaar was het tot begin deze eeuw gebruikelijk om bij import ook de overgenomen en/of bepaalde datum toelating internationaal als bijzonderheid op te nemen. Ook nummer 5 uit de lijst heeft met iets soortgelijks te maken.

Er was namelijk een tijd waarin op het kentekenbewijs het veld “datum toelating internationaal” of ook wel “datum eerste toelating” genoemd niet aanwezig was. Zo werd er in de jaren zestig van de vorige eeuw aangeraden om naar het veld bijzonderheden te kijken als je een auto zou gaan aanschaffen. Er werd in die tijd namelijk veel auto’s uit Duitsland geïmporteerd. Dat waren echter veelal auto’s die kaduk waren en voor de import (provisorisch) waren opgelapt.

Als er bij “bijzonderheden” enkel het woordje “Geen” stond, dan kon je er destijds bijna wel zeker van zijn dat het voertuig voor het eerst nieuw geregistreerd was in Nederland.

Als er bij “bijzonderheden” een jaartal en maand vermeld stond, dan had je te maken met een gebruikt geïmporteerd voertuig. Dit werd als jaartal + maand of jaartal + maand + dag vermeldt. Dit was dan het bouwjaar dat door door de RDW was vastgelegd bij een bouwjaar bepalingsonderzoek. Deze werd van de oorspronkelijke buitenlandse registratie overgenomen. Het kon echter ook voorkomen dat er bij “bijzonderheden” alleen een jaartal stond. In dat geval had je te maken met een geïmporteerd voertuig, waarvan geen (officiële) buitenlandse registratie bekend was. Via het chassisnummer kon dan de productie jaar als bouwjaar vastgesteld worden.

Doordat in de jaren vijftig en zestig geïmporteerde voertuigen een eigen lettercombinatie kregen, werden destijds deze lettercombinaties als afkortingen gelezen. In het Algemeen Dagblad van 30 januari 1963 stond een aardig overzichtje hiervan:

Bij de introductie van sidecode 2, ook wel “omgekeerde kentekens” genoemd, werden deze specifieke combinaties voor importvoertuigen afgeschaft. Het lezen van “bijzonderheden” van kentekenbewijs werd toen nog belangrijker.

Het interpreteren van veld “bijzonderheden” bleef nog lange tijd een goed advies. Zo werd dit nogmaals herhaald bij de introductie van nieuwe kentekenserie en kentekenbewijzen in 1973:

Naast de top 5 zijn er nog meer bijzondere bijzonderheden waarover in de volgende paragrafen wordt bericht.

Dubbele cabine

Voor (lichte) bedrijfswagens is een speciale inrichting waarmee je zowel van fiscaal aantrekkelijke voorwaarden kan genieten als een ruime bedrijfswagen heb voor personen en lading. Deze wagens zijn/worden voorzien van een dubbele cabine, ook wel afgekort tot DC.

Het fiscaal aantrekkelijke zit erin dat je bij een voertuig met dubbele cabine geen BPM-heffing hoeft te betalen bij aanschaf van de auto. Daarnaast heb je een lager tarief wegenbelasting dan bij een bedrijfswagen die niet beschikt over een dubbele cabine.

Volgens de dataset zijn er momenteel in Nederland 72.197 bedrijfswagens met een dubbele cabine die aanmerking van deze regeling kunnen komen.

Andere kentekenplaten

Normaliter worden Nederlandse personenauto’s en bedrijfswagens voorzien van een langwerpig gele kenteken. Officieel gezien wordt dit model 27.1. Als een voertuig ouder dan 1 januari 1978 is, kan de kleur eventueel veranderd worden naar pruisisch blauw of donkerblauw.

Er zijn echter ook voertuigen waar geen langwerpig kenteken op voor- of achterkant past. Voor deze voertuigen kunnen er door middel van een aantekening op het kentekenbewijs in de vorm van bijzonderheden uitzonderingen worden gemaakt. Er zijn momenteel 2 mogelijke uitzonderingen mogelijk. Dit zijn de aantallen:

Kentekenplaat model 18.2

De eerste is het formaat die met name voor voertuigen bedoeld zijn die voor de Noordamerikaanse markt zijn geproduceerd. Deze voertuigen hebben een minder brede mogelijkheid voor plaatsen van een kentekenplaat. Voor deze voertuigen kan een kentekenplaat van model 18.2 worden toegepast.

Zo heeft een Ford Mark V met kenteken 05-XN-VX geen langwerpige plaat gekregen zoals deze:

In plaats daarvan kreeg deze Ford een kentekenplaat van het type 18.2:

In Nederland zijn er momenteel 56.885 voertuigen die zo’n soort plaat voor en/of achter mogen voeren, dankzij aantekening op hun kentekenregistratie.

Kentekenplaat model 27.10

Een ander type kentekenplaat die gevoerd kan worden, zie je vooral terug op bijvoorbeeld terreinvoertuigen. Dit type kentekenplaat met modelcode 27.10 is meer rechthoekig. Deze voertuigen hebben vaak een grote band op achterdeur, of 2 kleinere achterdeuren. In deze gevallen past dan ook geen langwerpige plaat achterop. Ook op driewielige motorijtuigen zoals trikes of quads zie je vaak deze rechthoekige kentekenplaten achterop.

Zo heeft een Suzuki LTZ400, oftewel een quad, achterop een kentekenplaat model 27.10:

Afwijkende koplampen

Bij het importeren van met name Amerikaanse voertuigen moet er soms aanpassingen aan de dimlichtinstallatie worden gedaan om het voertuig toe te laten op het Nederlandse wegennet. Voor iets meer dan 18.000 voertuigen is dit geldig:

Camera-monitorsysteem vervangt verplichte spiegels

Sinds enkele jaren is het mogelijk om met een aantekening op je kentekenregistratie je voertuig te voorzien van camerasysteem in plaats van de verplichte buitenspiegels. Volkswagen was ooit met de futuristische XL1 de eerste fabrikant, maar deze optie werd “normaler” bij de introductie van Audi E-tron. Vooral voor de luchtweerstand is het vervangen van de buitenspiegels door camera’s interessant.

Er zijn echter ook trucks met deze nieuwe technologie. In totaal zijn er in Nederland 681 voertuigen met camera’s ter vervanging van de spiegels:

In Nederland rijden er volgens mijn laatste telling bijna 5.000 Audi E-trons rond. De optie om de buitenspiegels te vervangen door camera’s heeft totnutoe dus een dekking gekregen van 12,2% gekregen.

Af-fabriek roetfilter verwijderd

Een ander interessant item is het verwijderen van roetfilters. Hierover is in de media al eens over geschreven. In het kentekenregister wordt een melding gemaakt als een voertuig wel een roetfilter (af-fabriek) zou moeten bezitten, maar bij keuring is geconstateerd dat roetfilter verwijderd is.

Momenteel zouden er in Nederland 488 voertuigen moeten zijn waarbij een roetfilter verwijderd is.

Het bericht Bijzondere analyse van “bijzonderheden” in Nederlandse kentekenregistratie verscheen eerst op Kenteken.TV blog.

Wat is een meldcode?

Eigenlijk bestaan er in Nederland verschillende type meldcodes. Zelfs meerdere bij de Nederlandse overheid. Als je bijvoorbeeld naar de website www.meldcode.nl zou gaan, dan kom je al snel echter de eerste toepassing van het woord meldcode, nl. meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling. Ook als je op de term meldcode in Google zou zoeken, dan kom je eerst allerlei zoekresultaten tegen over deze specifieke meldcode. Deze meldocde is een stappenplan die sinds 2013 wettelijk is vastgelegd waarmee bijvoorbeeld een huisarts, kinderopvangmedewerker, leerkracht of hulpverlener moet omgaan met het signaleren en melden van (vermoedens van) huiselijk geweld en kindermishandeling. Een meldcode dus die, helaas, nog steeds nodig is.

Chassisnummers

De meldcode voor Nederlands gekentekende voertuigen heeft een ander nut. Deze code van 4 karakters staat op elk Nederlands kentekenbewijs. Bewust zeg ik hierbij karakters. Normaliter bestaat uit deze meldcode namelijk uit de laatste 4 cijfers van het unieke serienummer van een voertuig, het chassisnummer.

Alle geproduceerde voertuigen krijgen over de hele wereld een unieke gecodeerd chassisnummer, internationaal ook wel Vehicle Identification Number genoemd oftewel VIN. Het VIN is Het VIN is een wettelijk voorschrift en wordt wereldwijd door fabrikanten van voertuigen als identificatie aangebracht. Sinds 1980 wordt het VIN opgebouwd uit 17 tekens. Deze 17 tekens zijn door ISO gestandaardiseerd in een norm: ISO-3779. In deze norm is vastgelegd dat een chassisnummer uit 3 delen bestaat:

• WMI – World Manufacturer Identification – 3 posities
• VDS – Vehicle Description Section – 6 posities
• VIS – Vehicle Indicator Section – 8 posities

Op basis van WMI code zou je de fabrikant en lokatie van de fabriek moeten kunnen achterhalen. Wellicht eens leuk om daar verder eens in te duiken een andere keer. Wil je echter nu al weten wat de WMI code van jouw chassisnummer betekent? Gebruik dan deze speciale Kenteken.TV opzoekdienst.

Voor dit artikel concentreren we ons op het laatste gedeelte, de VIS. In dit gedeelte codeert een fabrikant met unieke reeks karakters. Volgens de ISO-3779 standaard moeten de laatste 4 karakters numeriek zijn.

Meldcode uit laatste 4 karakters chassisnummer

Een Nederlandse meldcode bestaat precies uit deze laatste 4 karakters van een chassisnummer. Aangezien de ISO standaard vrij duidelijk is over de type karakters van deze laatste 4 posities, zou je dus bijna gaan denken dat alle meldcodes van Nederland bestaan uit 4 cijfers. Dat is echter niet het geval.

Voor de implementatie van ISO-3779 waren er geen strakke regels voor chassisnummers. Zo kon je als fabrikant je eerste productieauto, bromfiets of vrachtwagen voorzien van chassisnummer 1. Je zou dan wellicht verwachten dat de meldcode van dit chassisnummer ook gewoon 1 is. Omwille van standaardisering is er ooit iets anders besloten door RDW. Bij een chassisnummer korter dan 4 karakters moet je voorafgaand aan het chassisnummer X-jes zetten. Of zoals RDW het zelf uitlegt:

Een meldcode kan dus in theorie bestaan uit de volgende varianten:

1. 9999
2. X999
3. XX99
4. XXX9

Programmeurs kunnen deze 4 varianten met een zogenaamde regular expression op de volgende manier valideren

\d{4}|[xX]{1}\d{3}|[xX]{2}\d{2}|[xX]{3}\d

Meldcode uit voertuigcode

Bij kentekenbewijzen delen I van voor 16-07-1991 werd de meldcode uit een zogenaamde voertuigcode gehaald in plaats van uit chassisnummer. De voertuigcode kan bestaan uit 15 posities (personenvoertuig) of meer dan 15 posities (bedrijfsvoertuig).

Voorbeelden:

OOSEAPA10612029 de meldcode is: 2029

OOPEUV-18156556B04080043 de meldcode is: 6556  

Deze specifieke voertuigcodes worden echter sinds de jaren negentig niet meer gebruikt. Sinds 1 januari 1995 werden ze in ieder geval niet meer opgenomen op het kentekenbewijs.

Waar kan ik mijn meldcode vinden?

Nu het al duidelijk is dat meldcode voornamelijk bestaat uit laatste gedeelte van een chassisnummer, zijn er verschillende manieren om zo’n meldcode te achterhalen.

Kentekenbewijs of kentekencard

Sinds 2014 kennen we in Nederland kentekenbewijzen op creditcardformaat. Op deze zogenaamde kentekencard staat op de voorkant direct onder het kenteken de meldcode benoemd:

Op de achterkant van de kentekencard staat het voertuigidentificatienummer benoemd. Met de eerder opgedane kennis kan je ook hier de meldcode eruit vissen.

Op de kentekencard staat ook een chip. Op deze chip staat de digitale versie van de leesbare gegevens. Met speciale kaartlezer kan je deze gegevens uitlezen van een kentekencard. Op deze manier is ook de meldcode op te vragen.

Chassisnummer

Het chassisnummer is natuurlijk ook terug te vinden op het voertuig. In een eerdere analyse van Kenteken.TV heb ik al eens de populairste lokatie van dit voertuigidentificatienummer op het chassis duidelijk gemaakt:

Om voor je eigen voertuig (niet alleen auto’s) de precieze lokatie te achterhalen, kan je deze handige dienst van Kenteken.TV gebruiken: PlaatsChassisnummer

Dealer

Als je echter een nieuwe auto besteld, dan heb je nog geen kentekencard in huis of weet je nog geen chassisnummer. Je zal dan bij de leverende dealer moeten navragen wat je meldcode wordt.

Wat is de oorsprong van meldcode?

Een scherpe kijker van het Nederlandse kentekenbewijs ziet dat er naast diverse velden een code staat. Bij kenteken staat A, en bij datum eerste toelating staat B. Deze codes zijn in Europees verband afgestemd. Hiermee zijn kentekenbewijzen namelijk internationaal leesbaar te maken. Bij 2 velden staat er geen code:

• Meldcode
• Datum eerste inschrijving in Nederland

Voor meldcode heeft dit ook te maken met de oorsprong van het veld. Het is namelijk een Nederlandse uitvinding die enkel en alleen voor Nederlands geregistreerde voertuigen van toepassing is.

CRWAM

Voor de oorsprong van dit veld moeten we een flink aantal jaar terug. In 1984 werd door een nieuwe versie van de Centrale Register Wettelijke Aansprakelijkheidsverzekeringen voor Motorvoertuigen ingevoerd. Dit register, kortweg CRWAM genoemd, kwam sindsdien in beheer bij RDW in Veendam.

In dit register moet elke motorvoertuigbezitter zijn verzekering registreren voor aansprakelijkheid. Onverzekerd rondrijden kan heel lang goed gaan, totdat er een ongeluk wordt veroorzaakt. Als dan blijkt dat de veroorzaker geen verzekering heeft, dan zit de benadeelde met de gebakken peren of ander leed.

Met centralisatie van het register met verzekeringen bij het kentekenregister in Veendam werd het voor RDW makkelijker om beide bestanden naast elkaar te leggen. Op basis van deze vergelijkingen konden onverzekerde eigenaren van voertuigen worden aangeschreven.

Bij deze vergelijkingen bleek dat begin jaren negentig 98% correct geregistreerd was:

Bij nadere analyse van de 2 procent bleek echter vaak iets anders aan de hand. Vaak werd gewoonweg het verkeerde kenteken geregistreerd in CRWAM. Als je bij invoeren van een kenteken van 6 karakters (zonder de streepjes) 1 cijfer of letter anders invoert, dan kom je natuurlijk op een heel ander kenteken uit.

De verklaring lag in de vele schakels tussen verzekerde en CRWAM:

De oplossing was echter al even voor handen. Sinds april 1992 werd namelijk de meldcode op deel II van het (papieren) kentekenbewijs vermeld. De combinatie van kenteken en meldcode levert (in theorie) een uniek paartje op. Hierdoor kon op een makkelijke manier mogelijke invoerfouten worden gedetecteerd.

Overigens kan het in theorie best dat je een foutief ingevoerd kenteken met correct meldcode, toch tot een geldige combinatie kan leiden. Een geldig kenteken met foutief ingevoerde meldcode kan natuurlijk niet leiden tot een geldige combinatie 😉

Kenteken + meldcode gebruiken

Bij de introductie van de digitale snelwegen zoals internet zijn wellicht het aantal schakels tussen verzekerde en CRWAM flink verkleind, maar toch heeft het controlepaartje kenteken + meldcode nog steeds actuele waarde.

Zo wordt bij het afmelden van een APK ook eerst gevraagd om de kenteken en meldcode. Je wilt namelijk niet dat door een invoerfout een ander voertuig dan bedoeld wordt goedgekeurd of juist afgekeurd.

Ook bij het tenaamstellen werd voorheen gebruik gemaakt van de combinatie kenteken en meldcode als startpunt. Tegenwoordig wordt dit echter met documentnummer en tenaamstellingscode opgelost.

Ook in het verzekeringsproces wordt nog steeds gebruik gemaakt van de meldcodecheck op basis van kenteken. Deze meldcodecheck is voor veel marketeers een gruwel. Het is namelijk gebleken uit veel online conversie optimalisaties dat de meldcodecheck een echte conversiekiller is. Mensen weten namelijk hun meldcode van hun voertuig niet uit hun hoofd, maar hebben ook niet altijd hun kentekencard bij de hand. Hierdoor haken mensen af in het afsluitproces. Bij mijn voormalige werkgever VWE heb ik diverse malen de vraag gehad of we geen meldcode op kenteken konden uitleveren om juiste deze stap over te slaan. Een begrijpelijke vraag, maar volgens mij verhoog je dan weer de kans op verkeerd geregistreerde voertuigen.

Meldcode, een gevoelig gegeven

Er is echter een andere reden waarom meldcode niet uitgeleverd mocht worden. Dit veld is namelijk geoormerkt als een zogenaamd Gevoelig gegeven. Oftewel dit mag niet uitgeleverd worden naar jan en alleman. Zoals eerder al verteld, kan je namelijk met de combinatie kenteken en meldcode allerlei registratieprocessen uitvoeren.

De beperkte beschikbaarheid van het gegeven meldcode is maar goed ook. Je hebt echter niet altijd een kentekencard nodig om een meldcode te achterhalen. Zo zijn er (buitenlandse) criminelen die zich bij Nederlandse autobedrijven melden met een verzoek. Zij willen de auto uit Nederland exporteren, maar willen graag op voorhand alvast chassisnummer aangeleverd krijgen om wat controles uit te voeren. Op basis van de digitale advertentie (foto’s en gegevens) en het chassisnummer hebben ze alle info in handen om zelf advertenties aan te maken op allerlei Nederlandse advertentieportalen (die vaak kenteken en meldcode als controlegegeven vragen). Hiermee hebben ze de basis voor hun scamactiviteiten.

Soms hoeven ze echter niet zo veel moeite te doen. Er zijn diverse autobedrijven die de meldcode gewoon in de advertentie melden…

Het bericht Meldcode – de bijzondere controlesleutel bij een kenteken verscheen eerst op Kenteken.TV blog.

Nieuwe tool – APK gebrekmonitor

In Nederland dient elke voertuigeigenaar een aantal verplichtingen na te komen. Zo moeten eigenaren van een personenauto, oplegger of bedrijfswagens hun gekentekend voertuig per tijdsperiode laten keuren. Oftewel de Algemene Periodieke Keuring, kortweg APK genoemd. Er zijn echter wel meer dingen die gekeurd moeten worden. Zo dienen de voertuigen uitgerust met een tachograaf ook periodiek gecontroleerd te worden op de juiste werking.

De keurmeester die deze keuring uitvoert, heeft een opleiding en examen afgelegd. Hij of zij dient bij zo’n keuring nauwgezet de procedures te volgen die in het APK handboek zijn uitgewerkt. Als een keurmeester bij het gekeurde voertuig een bevinding heeft dan de keurmeester uit een uitgebreide lijst van mogelijke gebreken een selectie maken. Deze gebreken kunnen voorkomen in 3 verschillende type bevindingen:

• Reparatiepunten
• Afkeurpunten
• Adviespunten

Uiteindelijk wordt van deze momentopname een keuringsrapport gemaakt en digitaal verzonden naar RDW. Via opendata gegevens zijn deze gebreken op kentekenniveau opvraagbaar en daarom ook analyseerbaar. De nieuwe tool APK-gebrekmonitor speelt hierop in.

Zo is het mogelijk om voor elk gebrek op te vragen hoe vaak deze wordt toegepast in Nederland. Aangezien de complete lijst van alle mogelijke APK / Tachograaf gebrekcodes zeer lang is, is het mogelijk om bij de ingave van gebrek te zoeken in de complete lijst:

Na het opvragen van de aantallen worden de volgende inzichten getoond:

• Aantal gebreken per maand
• Marktaandeel gebrek uitgesplitst per maand
• Totaal aantal keuringen per maand als vergelijkingsmateriaal

Elk inzicht wordt weergegeven in een interactieve grafiek. Interessante optie is vooral om met je muis te bewegen over de legendasleutels. Hierdoor wordt enkel en alleen van de geselecteerde legendasleutel de grafiek getoond.

Op basis van de beschikbare data is er per type keuring een top 10 te maken aan meest geselecteerde gebreken. Het geeft een aardig inzicht in de staat van het Nederlandse wagenpark op moment van keuring.

Top 10 gebreken APK lichte voertuigen

1. Band(en) aanwezig met een profieldiepte van 1,6 t/m 2,5 mm
2. Band onvoldoende profiel
3. Kentekenplaatverlichting werkt niet (goed) / ontbreekt
4. Overmatige vloeistoflekkage overige vloeistoffen
5. Bandenspanning niet op juiste waarde
6. Stadslicht werkt niet (goed)
7. Ruitenwisserinstallatie geeft onvoldoende zicht
8. Dimlicht onjuist afgesteld
9. Stuur- of fuseekogel met slijtage kleiner of gelijk 1,0 mm
10. Uitlaatsysteem niet gasdicht

Top 10 gebreken APK zware voertuigen

1. Stuur- of fuseekogel met slijtage kleiner of gelijk 1,0 mm
2. Achterlicht werkt niet (goed)
3. (Zij-)markeringslicht werkt niet (goed)
4. Band beschadigd
5. Band onvoldoende profiel
6. Kentekenplaatverlichting werkt niet (goed) / ontbreekt
7. Dimlicht onjuist afgesteld
8. Stadslicht werkt niet (goed)
9. Stuurkogel of -koppeling te veel speling
10. Overmatige vloeistoflekkage overige vloeistoffen

Top 10 gebreken tachograaf

1. Onderbreking stroomvoorziening meer dan 5 minuten
2. Fout in bewegingsgegevens
3. Gegevens installatieplaat niet te lezen
4. (Goedgekeurde) Verzegeling onjuist/ontbreekt
5. Geen/onjuiste technische print aanwezig (digitaal)
6. Serienummer VU of zegel niet/niet juist ingevoerd
7. Poging tot inbreuk op de beveiliging
8. Tachograaf bevat foutcode(s) tav de installatie
9. K-Factor niet/niet juist ingevoerd
10. Voertuig is beladen

Nieuwe tool – Overzicht toegevoegde objecten

In een gekentekend voertuig kan achteraf een object worden toegevoegd, waarvan de Nederlandse overheid wilt dat deze geregistreerd wordt. Zo is het verplicht om de inbouw van een LPG installatie te melden bij RDW.

Maar er zijn in de afgelopen jaren meerdere type objecten geweest waarvoor een registratieplicht heeft plaatsgevonden.

Met de nieuwe dienst RDW Toegevoegde objecten is het mogelijk om de volgende registraties te monitoren:

• LPG installatie
• Tachograaf
• Roetfilter zwaar
• Roetfilter licht
• Boordcomputer taxi
• Snelheidsbegrenzer

Ter info: Van de laatste categorieën wordt door RDW niet meer actief de inbouw genoteerd.

Per categorie worden de volgende inzichten getoond:

• Totaal aantal
• Verdeling registratiejaren
• Verdeling registraties afgelopen 2 jaar (in geval van LPG installatie en Tachograaf)

Laatst uitgegeven kenteken verbeteringen

Al langer wordt op Kenteken.TV het laatst uitgegeven kenteken van personenauto’s getoond.

In de loop der tijden heeft het mechanisme op de achtergrond verantwoordelijk voor het ophalen en tonen van dit kenteken al diverse reworks gehad. Sinds enkele maanden werden echter naast personenauto’s ook laatst uitgegeven kentekens van andere voertuigsoorten getoond. Door wederom een wijziging aan de achterkant moest de volledige techniek voor deze voertuigcategorieën overboord gegooid worden.

Nu wordt als basis de dagelijkse gegevensset van RDW opendata gebruikt om per voertuigsoort het laatst uitgegeven kenteken te achterhalen. Nadeel van deze methode is dat slechts 1 keer per dag deze gegevens bijgewerkt worden, terwijl laatst uitgegeven kenteken frequenter van een update wordt voorzien.

Groot voordeel van de nieuwe methode is dat voor het eerst ook laatst uitgegeven kentekens van andere voertuigsoorten worden getoond. Dit is momenteel de complete lijst:

• Personenauto
• Motorfiets
• Brom-/snorfiets
• Lichte bedrijfsauto
• (Zware) bedrijfsauto
• Aanhanger of caravan
• Oplegger

Voorbeeld kentekens bij digitale kentekenmaker

Eén van de populairste diensten van Kenteken.TV is de tool om een digitale kentekenplaat te maken. Deze dienst stelt je in staat om in een handomdraai een digitale tweeling van je fysieke kentekenplaat te maken. Totnutoe was het een kwestie van proberen om te achterhalen wat de verschillende opties zijn die in de loop der jaren toegevoegd zijn.

De selectiemogelijkheid voor type plaat is vanaf nu uitgebreid met voorbeeld kentekens. Hierdoor is het voor een gebruiker snel te zien hoe een een kentekenplaat er mogelijkerwijs uit komt te zien.

Andere verbeteringen

Verder zijn nog diverse andere kleine en grotere verbeteringen doorgevoerd. Een kleine opsomming:

Treemap NL wagenpark

Zo was in 2015 eenmalig een treemap gemaakt waarmee het Nederlandse wagenpark inzichtelijk gemaakt wordt in de vorm van blokken. Deze interactieve datavisualisatie techniek is vooral interessant om verhoudingen tussen grootheden te zien, bijvoorbeeld tussen 2 verschillende voertuigsoorten of binnen 1 voertuigsoort 2 verschillende merken.

De achterliggende code uit 2015 was nooit aangepast om te werken met geactualiseerde gegevens. Dit is nu aangepast waardoor de treemap NL wagenpark elke dag gevoed wordt met nieuwe gegevens.

Suzuki Ignis wall

Niet helemaal nieuw, maar wellicht nog niet eerder gezien op Kenteken.TV is de nieuwe datavisualisatie van alle Suzuki’s Ignis van Nederland. In een eerdere blogposting wordt uitgebreid ingegaan op deze ietwat bizarre generatie van gigantische afbeelding.

Het bericht Grote maart update van Kenteken.TV bevat diverse verbeteringen en nieuwe tools verscheen eerst op Kenteken.TV blog.

Kentekencard

Waarschijnlijk weten heel veel mensen al niet meer beter. Ergens in de auto, portemonnee of gewoon thuis ligt het kentekenbewijs van het voertuig die ze rijden, trekken en/of bezitten.

Op dit kentekenbewijs in creditcard formaat, kortweg kentekencard of kentekenkaart genoemd, staat aan de voorkant en achterkant allerlei registratiegegevens van het gekentekende voertuig. Zo staat op de voorkant naast het kenteken de NAW-gegevens van de eigenaar-houder en 3 belangrijke registratiedata, zoals datum eerste toelating, datum eerste inschrijving in Nederland en datum tenaamstelling.

Op de achterkant staan allerlei belangrijke gegevens om het voertuig te identificeren, zoals voertuigidentificatienummer (ook wel VIN of chassisnummer genoemd), merk, handelsbenaming, Europese typegoedkeuringsgegevens. Er staan echter ook enkele essentiële gegevens voor het gebruiken van het voertuig, zoals gewichten, vermogen, aantal zitplaatsen, brandstofsoorten.

Op de voorkant staat rechtsonder het unieke documentnummer van deze kentekencard. Op de achterkant staat hetzelfde documentnummer gecodeerd in een barcode.

Chip op kentekencard

De introductie van de kentekencard ging begin 2014 veel gepaard met communicatie over de nieuwe vorm van het kentekenbewijs en de wijziging van de processen daaromheen. Op de kentekencard was echter op nadrukkelijk verzoek van o.a. de vertegenwoordigers uit de voertuigbranche plaatsgemaakt voor een digitale chip. Op deze chip staan de gegevens die leesbaar zijn op de kentekencard ook digitaal beschikbaar.

Dit zou voornamelijk bij innameprocessen in de voertuigbranche erg handig zijn. In plaats van mondeling uithoren van de eigenaar/berijder van een voertuig zou het inschuiven van de kentekencard in een smartcard reader volstaan.

Kenteken.TV verkende als een van de eerste in 2014 de mogelijkheden van deze chip. Mijn verwachting destijds was dat het uitlezen van deze chip massaal zou worden toegepast binnen de automotive branche. Dit bleek uiteindelijk langzamer te gaan dan gedacht. Anno 2020 beschikken diverse software pakketten voor de voertuigbranche over een module om de kentekencard gegevens uit te lezen en te gebruiken voor het vervolgproces in hun applicatie.

Onder andere de volgende softwareleveranciers voor autobedrijven en/of schadeherstelbedrijven bieden modules aan om kentekencard gegevens direct in te lezen in hun software:

• Autoflex
• Automaat
• Autotaal
• Carsys
• Commerce Delta
• Iboss
• InSyPro Planmanager

De realisatie is niet altijd even makkelijk geweest. Steeds meer applicaties in de automotive branche draaien tegenwoordig in the cloud of zijn volledig webgebaseerd. Voor het uitlezen van een smartcard zoals een kentekencard is, heb je echter randapparatuur nodig die is aangesloten op je lokale desktop/laptop. En vanuit een browser is dat niet 1-2-3 te regelen. Vaak hebben deze softwarepartijen een programmaatje gemaakt die lokaal op de PC de gegevens van de kentekencard uitleest en vervolgens doorstuurt naar de cloud.

Hoe kan je je kentekencard uitlezen?

Je hebt het echter niet per se software nodig van een garagemanagementsysteem om je eigen kentekencard uit te lezen. Direct bij de introductie van de kentekencard in 2014 gaf RDW een demo-applicatie vrij op Github om kentekencards uit te lezen. Voordat je deze software kan opstarten heb je echter wel eerst een ander essentieel item nodig: een smartcard reader.

Soms is een laptop al uitgerust met een smartcard reader, maar veelal zal er hardware gekocht moeten worden die via USB aan je Windows machine aangesloten kan worden. In principe zijn alle deze leesapparaten plug-n-play, oftewel USB-stekker inpluggen en direct gebruiksklaar.

De volgende apparaten worden aanbevolen door bijvoorbeeld Carsys:

• Hama USB Identiteitskaartlezer (via Bol.com)
• König smartcard reader (via Bol.com)
• Nedis smartcard reader (via Okaphone), is gelijk aan König

Ikzelf heb de Hama aangeschaft en deze werkte direct goed.

eVR demo applicatie werkend krijgen

Via de Github site van RDW is een ZIP-file te downloaden van de EVR applicatie. In december 2013 heeft RDW versie 1.0.0.0 vrijgegeven. In mei 2019 is een kleine update van de applicatie beschikbaar gemaakt (hierover later meer). Helaas heeft RDW deze niet als nieuwe release in Github beschikbaar gemaakt (bijvoorbeeld als versie 1.1.0.0 of zoiets), maar enkel en alleen de gewijzigde broncode en ZIP-file bijgewerkt.

Je dient voor een werkende versie het volgende ZIP-bestand te downloaden:

Deze demo applicatie heeft geen installatieprogramma. Het ZIP-bestand zal daarom zelf moeten worden uitgepakt op een lokatie naar keuze, bijvoorbeeld C:\temp\eVR.ReadVehicleLicenseCardDemo.

Na het inprikken van de smartcard reader in een USB-poort kan je in de uitgepakte folder dubbelklikken op de executable eVR.ReadVehicleLicenseCardDemo.exe. Hoogstwaarschijnlijk zal je dan de volgende foutmelding krijgen:

Om deze foutmelding weg te werken dien je de volgende handelingen uit te voeren:

• Klik op OK om foutmelding weg te halen. Sluit EVR programma af.
• In de uitgepakte map zit een folder genaamd certs , bijvoorbeeld C:\temp\eVR.ReadVehicleLicenseCardDemo\certs
• Kopieer het complete pad naar deze folder (via toetscombinatie CTRL-C bijvoorbeeld)
• Open het bestand eVR.ReadVehicleLicenseCardDemo.exe.config in een programma als Notepad/kladblok.
• Overschrijf de waarde van key CSCAFileDir van C:\eVR-master\certs met de gekopieerde inhoud
• Sla gewijzigde config bestand op en heropen de EVR demo applicatie.

Als het goed is, krijg je nu geen foutmelding. In plaats daarvan zou je het scherm moeten krijgen waarbij twee maal een afbeelding van een smartcard en pijl te zien is:

Als je vervolgens zeker weet dat de de smartcard reader via USB is aangesloten, kan je een kentekencard erin schuiven. Vrijwel meteen zou er data in de eVR applicatie getoond moeten worden:

Voor de demo-applicatie heeft RDW eigenlijk iets heel leuks gedaan. Ze hebben een soort van digitale tweeling gemaakt van de fysieke kentekencard. Dynamisch wordt de data van de chip op een virtuele versie van een kentekencard getoond.

Ongeldige kentekencard?

Het kan zijn dat je een oude versie van de kentekencard leestool van RDW al op je PC had staan. Afhankelijk van de ouderdom van de kentekencard zelf kan je dan bij het insteken van een kentekencard een foutmelding krijgen:

De reden hiervoor is verklaarbaar. Bij het beschrijven van de chip van de kentekencard door RDW wordt gebruik gemaakt van een digitale certificering zodat de authenticiteit van de gegevens op de chip geverifieerd kan worden.

Voor deze verificatie verstrekt RDW zogenaamde CSCA-certificaten. Om de eVRD applicatie op de kentekencard te controleren zijn er 2 certificaten beschikbaar:

• CSCA NL eVRD 01 – Certificaat voor alle kentekencards uitgegeven vanaf 1 januari 2014 tot en met 10 mei 2019
• CSCA NL eVRD 02 – Certificaat voor alle kentekencards uitgegeven vanaf 11 mei 2019

Als je dus bij een oudere versie van de eVR applicatie een kentekencard gemaakt na 11 mei 2019 probeert te lezen, dan kan de applicatie een foutmelding geven. Dit komt doordat de applicatie het nieuwe CSCA certificaat niet kent.

Het is niet onrealistisch dat er in toekomst nog meer nieuwe CSCA certificaten zullen worden geïntroduceerd. De speciale pagina van RDW over deze certificaten zal hiervoor in de gaten gehouden moeten worden.

Welke data staat op de chip van je kentekencard?

Het is natuurlijk erg leuk om een virtuele versie van je kentekencard op het scherm getoverd te krijgen. Exact dezelfde gegevens kan je echter ook zelf aflezen van de kaart zelf. Het nut van de beschikbaarheid van de digitale versie van deze gegevens is dus vooral interessant voor partijen die veel keren op een dag deze gegevens zouden willen gebruiken. Ziedaar de verklaring dat softwareleveranciers in de automotive branche een kentekenuitlees applicatie hebben gemaakt.

Naast de registratiegegevens (volgens de technische uitleesdocumentatie ook wel EF_RegistrationA genoemd) staat er zeer waarschijnlijk echter nog meer gegevens op deze chip. Dit kan gelden voor voertuigen die vanaf 2014 zijn toegelaten op de Nederlandse weg.

Je kan heel snel zien of deze extra gegevens op de chip staan als je de eVR-applicatie gebruikt. Je krijgt dan namelijk een extra tabblad te zien genaamd CVO Data 1

En bij het openklikken van deze tabblad zal er een lange lijst van gegevens worden getoond:

Maar voordat we hieruit mogelijk interessante informatie destilleren, gaan we eerst dieper in op het hoe en waarom van deze gegevens.

Certificaat van Oorsprong

Om een voertuig in Nederland te registreren kan een importeur/fabrikant op basis van een Certificaat van Overeenstemming (CvO) een voertuig inschrijven. Jaren geleden gebeurde dit op basis van nationale typegoedkeuringsgegevens. Sinds einde van de vorige eeuw wordt binnen de EU echter bij steeds meer voertuigcategorieën de inschrijving gedaan op basis van Europese typegoedkeuringen.

Voor elk modellenreeks die bestemd is voor de Europese markt dient een fabrikant een typegoedkeuring aan te vragen. Ter completering van het verhaal: voor kleine series gelden ietwat afwijkende afspraken. Per individueel exemplaar uit deze modellenreeks wordt vervolgens een Certificaat van Overeenstemming (CvO) of in het Engels Certificate of Conformity (CoC) gemaakt. Op deze papieren versie staat naast het unieke identificatienummer van een voertuig (VIN) ook de geldende typegoedkeuringsgegevens vermeldt. Met zo’n CvO geeft de fabrikant dus aan dat het voertuig conform overeenstemming met de onderliggende typegoedkeuring geproduceerd is.

Elk EU land is verplicht om voertuigen op basis van deze CvO in te schrijven. Aangezien het registreren van tientallen voertuigen op basis van een papieren, individuele CvO veel administratief gedoe oplevert, kent RDW sinds jaar en dag de mogelijkheid om voertuigen versneld in te schrijven. Deze jarenlang gebruikte procedure bleek uiteindelijk echter niet EU-proof en daardoor moest RDW het proces aanscherpen.

RDW was hierom één van de initiatiefnemers binnen het Europese overlegorgaan van registratie-autoriteiten Ereg om de verstrekking van CvO’s digitaler te maken. Hiervoor werd IVI, oftewel Initial Vehicle Information geïntroduceerd. IVI is een op XML gedefinieerde standaard om CvO van een voertuig digitaal te verstrekken. Dit levert allerlei voordelen op:

Het voordeel van het digitale CvO voor de fabrikant is dat hij dit eenmalig aanlevert voor een betreffend voertuig. Dat voertuig kan dan op basis van het digitale CvO  worden ingeschreven in 1 van de aangesloten lidstaten. De fabrikant hoeft niet meer verschillende berichten aan te leveren aan verschillende landen.

Het is exact deze initiële voertuigregistratie XML die op de chip van je kentekencard geplaatst zou kunnen zijn. Dit is bijvoorbeeld stukje IVI-xml van de kentekencard geplukt van mijn privé auto:

In de eVR applicatie wordt deze XML omgezet naar een lange lijst van gegevens die in tabblad CVO Data 1 wordt getoond.

Wegschrijven IVI-XML in eVR applicatie

Met een kleine aanpassing in de sourcecode van de eVR applicatie is deze XML zelf weg te schrijven naar een lokaal bestand. Om dit te kunnen doen heb je ontwikkelomgeving nodig die de eVR code kan wijzigen en opnieuw kan compileren.

In de source is een bestand Form1.cs waarin de code staat die verantwoordelijk is voor het opbouwen van de eVR grafische interface. Op regel 180 wordt functie CreateCVODataGrid gedeclareerd:

Voor regel 188 kan de volgende coderegel worden toegevoegd om in de folder waarin eVR applicatie staat de IVI XML weg te schrijven:

File.AppendAllText(DateTime.Now.ToString("yyyyMMddHHmmssfff") + ".xml", cvoAsXML);

Helaas heb ik zelf niet de beschikking over deze ontwikkelomgeving. Anders had ik deze code zelf als een fork in Github kunnen publiceren.

Interessante digitale CvO gegevens

Aangezien bij de inschrijving van het voertuig in het Nederlandse kentekenregister de importeur al diverse typegoedkeuringsgegevens moet aanleveren, is een veelvoud van de informatie in deze digitale CvO ook op andere manieren bevraagbaar, zoals via RDW OVI site of via de opendata bronnen.

Er staat echter ook data in die voor de Nederlandse registratie niet essentieel is, maar wel meer inzicht over het voertuig geeft.

Helaas is het wel zo dat deze IVI-xml bestanden niet altijd compleet worden aangeleverd door fabrikanten, of op specifieke data-elementen door fabrikanten anders gevuld worden. Deze conclusie is getrokken na het analyseren van meerdere kentekencards. Wees dus niet verbaasd als je uiteindelijk niet alle mogelijke interessante data terugvindt op je kentekencard.

Per interessant element zal worden aangegeven hoe dit veld in de IVI xml heet en hoe het veld in de eVR applicatie heet.

Om meer informatie over individuele elementen te krijgen, adviseer ik om in de documentatie van IVI te duiken.

Daadwerkelijke gewicht voertuig

Voertuigen krijgen bij de typegoedkeuringen een range mee qua gewicht. Voor de registratie van het gewicht op het Nederlandse kentekenbewijs wordt hierbij het minimum van deze range aangehouden. Dit is eerder uitgebreid beschreven op deze blog.

In de IVI XML staat echter wel degelijk het daadwerkelijke (en veelal zwaardere) gewicht benoemd van het voertuig.

Productiedatum voertuig

Als een voertuig als nieuw en ongebruikt voor het eerst geregistreerd wordt in een land, dan krijgt dit voertuig een zogenaamde Datum Eerste Toelating. Dit wordt door vele mensen als bouwjaar gezien. Dit is echter strict genomen onjuist. Als een voertuig sinds 2018op een parkeerplaats heeft gestaan en dan pas in 2020 voor het eerst geregistreerd wordt dan is het bouwjaar natuurlijk niet 2020, maar 2018.

In de IVI-XML zijn er verschillende velden die dichterbij de echte productiedatum komen. Voor voertuigen die gebouwd worden in kleine series, zou het XML veld ProductionYear gevuld moeten zijn.

In de IVI-XML is een speciale sectie benoemd om landen de vrijheid te geven om specifieke lokaal gewenste informatie te verkrijgen. Zo kent Duitsland al sinds jaar en dag een bepaalde classificatie van merk en model, zogenaamde HSN/TSN. In de IVI XML van vorige lease-auto Opel Astra stond hierover in de IVI-XML:

<TechnicalAdditionalDataGroup>
	<CodeEmissionCategory>EURO6;W;PI</CodeEmissionCategory>
	<CodeOfManufacturer>0035</CodeOfManufacturer>
	<CodeOfType>BHZ</CodeOfType>
	<CodeOfVariantVersion>00424</CodeOfVariantVersion>
	<CheckDigitCodeOfVariantVersion>0</CheckDigitCodeOfVariantVersion>
</TechnicalAdditionalDataGroup>

NOOT: De gegevens onder XML elementen TechnicalAdditionalDataGroup worden niet in de eVR applicatie getoond.

Maar ook de Belgische overheid wenst allerlei extra informatie voor de registratie te verkrijgen. Dit is het lijstje van onze zuiderburen

Naast een veld voor de registratie van de fabricagedatum willen ze ook graag informatie ontvangen over de af-fabriek montage van enkele rij-assistentiesystemen in een voertuig. Dit is precies de informatie die momenteel op kentekengebied ontbreekt in Nederland.

In alle IVI XML bestanden die ik heb kunnen inzien, heb ik deze velden voor de Belgische overheid nooit gevuld gezien. Waarschijnlijk is de verklaring hiervoor simpel. Alle voertuigen die ik controleerde, zijn oorspronkelijk voor de Nederlandse markt geproduceerd (zie ook volgende paragraaf).

Er is echter 1 ander veld in de IVI XML die vrij dicht op de daadwerkelijke productiedatum van een voertuig zit. Een digitale CvO wordt namelijk (digitaal) ondertekend. Deze ondertekening wordt gedaan namens een persoon van de fabrikant. Zo was mijn Opel Astra eind juli 2016 geproduceerd. In de IVI XML staat het volgende:

<SigningAuthorityTable>
	<SigningAuthorityGroup>
		<NameOfSigner>[[om privacy redenen weggehaald]]</NameOfSigner>
		<PositionOfSigner>Director GME Regulations &amp; Certification</PositionOfSigner>
		<PlaceOfSignature>Ruesselsheim</PlaceOfSignature>
		<DateOfSignature>2016-07-27</DateOfSignature>
	</SigningAuthorityGroup>
</SigningAuthorityTable>

Bij diverse merken lijkt dit een goede indicatie van de fabricageperiode. Bij Peugeot twijfel ik hier echter over. De datum van ondertekening van de CvO is telkenmale gelijk aan de datum dat de typegoedkeuring zelf was goedgekeurd. Dat lijkt me niet te kloppen.

Beoogd land van registratie

Voertuigen worden veelal via een dealer en importeur bij de fabrikant besteld. Uit mijn eigen ervaring met specifieke VIN informatie weet ik dat per land de uitvoeringen en specifieke opties erg kunnen verschillen. Zo zijn voertuigen voor de Scandinavische landen vanwege de koude winters anders samengesteld dan voor de warmere Zuideuropese landen.

Bij het importeren van voertuigen is het daarom zinnig om te weten voor welk land een voertuig geproduceerd is. In de digitale CvO staat een element die inzage kan geven hierin.

Helaas heb ik dit veld niet bij alle gecontroleerde kentekencards terug kunnen vinden.

Opmerkingen

Een belangrijk onderdeel van de papieren CvO’s is het veld waarin de fabrikant opmerkingen kan plaatsen. Dit biedt voor de fabrikant mogelijkheden om specifieke gegevens die van invloed kunnen zijn op de typegoedkeuring mee te geven.

In de digitale CvO van mijn leaseauto stond bijvoorbeeld het volgende:

<Remarks>
ad No. 7: optionally 1452 - 1580;ad No. 16.2: axle 2 +40 when towing trailer;
ad No. 35: 205/55 R16 91V on 6.5Jx16 ET41;205/55 R16 94V XL on 6.5Jx16 ET41;205/55 R16 94V XL on 7.0Jx16 ET41;205/55 R16 91V on 7.0Jx16 ET41;225/40 R18 92W XL on 7.5Jx18 ET44;
ad No. 48: vehicle is equipped with diesel particulate filter;</Remarks>

In bijvoorbeeld de digitale CvO van een Peugeot 308 kwam ik de volgende opmerking tegen:

<Remarks>15 inch wheels not possible with electric parking brake</Remarks>

Gehomologeerde band-wielcombinaties

In Duitsland zijn importeurs en fabrikanten verplicht om enkel band-wielcombinaties toe te staan op een voertuig die gehomologeerd zijn. In de meeste andere Europese landen waaronder Nederland wordt met deze informatie niet of nauwelijks iets gedaan.

In de IVI XML staat per as (voor- of achteras) beschreven welke band-wielcombinatie toegestaan zijn volgens de fabrikant. Op de vooras van onze Peugeot 108 mogen bijvoorbeeld 2 band-wielcombinaties:

<TyreAxleTable>
	<TyreAxleGroup>
		<TyreSize>165/65R14</TyreSize>
		<LoadCapacityIndexSingleWheel>79</LoadCapacityIndexSingleWheel>
		<SpeedCategorySymbol>T</SpeedCategorySymbol>
		<RimSizeIncludingOffSet>4.50J14 (e=35)</RimSizeIncludingOffSet>
	</TyreAxleGroup>
	<TyreAxleGroup>
		<TyreSize>165/60R15</TyreSize>
		<LoadCapacityIndexSingleWheel>77</LoadCapacityIndexSingleWheel>
		<SpeedCategorySymbol>H</SpeedCategorySymbol>
		<RimSizeIncludingOffSet>4.50J15 (e=35)</RimSizeIncludingOffSet>
	</TyreAxleGroup>
</TyreAxleTable>

Zoals je kan zien in het XML voorbeeld wordt per band-as combinatie data getoond. In de eVR applicatie wordt deze data in een lange lijst getoond die minder goed leesbaar is:

Ook worden er soms suggesties gegeven over type band. Zo blijkt uit de IVI-XML van een BMW 2-serie Sports Tourer dat de winterband (TypeOfTyre=MS) iets anders qua dimensies moet zijn dan de normale band:

<TyreAxleTable>
	<TyreAxleGroup>
		<TyreSize>205/55 R17</TyreSize>
		<LoadCapacityIndexSingleWheel>91</LoadCapacityIndexSingleWheel>
		<SpeedCategorySymbol>W</SpeedCategorySymbol>
		<RimSizeIncludingOffSet>7 1/2Jx17/ET54</RimSizeIncludingOffSet>
	</TyreAxleGroup>
	<TyreAxleGroup>
		<TyreSize>195/55 R17</TyreSize>
		<LoadCapacityIndexSingleWheel>92</LoadCapacityIndexSingleWheel>
		<SpeedCategorySymbol>H</SpeedCategorySymbol>
		<TypeOfTyre>MS</TypeOfTyre>
		<RimSizeIncludingOffSet>7Jx17 ET47</RimSizeIncludingOffSet>
	</TyreAxleGroup>
	<TyreAxleGroup>
		<TyreSize>225/40 R19</TyreSize>
		<LoadCapacityIndexSingleWheel>89</LoadCapacityIndexSingleWheel>
		<SpeedCategorySymbol>W</SpeedCategorySymbol>
		<RimSizeIncludingOffSet>8Jx19 ET57</RimSizeIncludingOffSet>
	</TyreAxleGroup>
	<TyreAxleGroup>
		<TyreSize>225/45 R18</TyreSize>
		<LoadCapacityIndexSingleWheel>91</LoadCapacityIndexSingleWheel>
		<SpeedCategorySymbol>W</SpeedCategorySymbol>
		<RimSizeIncludingOffSet>8Jx18 ET57</RimSizeIncludingOffSet>
	</TyreAxleGroup>
	<TyreAxleGroup>
		<TyreSize>225/45 R18</TyreSize>
		<LoadCapacityIndexSingleWheel>95</LoadCapacityIndexSingleWheel>
		<SpeedCategorySymbol>V</SpeedCategorySymbol>
		<TypeOfTyre>MS</TypeOfTyre>
		<RimSizeIncludingOffSet>8Jx18 ET57</RimSizeIncludingOffSet>
	</TyreAxleGroup>
</TyreAxleTable>

Vervolg

In de digitale versie van het CvO worden naast de eerdere genoemde interessante velden is er nog veel meer data beschikbaar. Een deel is voor mezelf ook nog onontgonnen. Zo heb ik nog geen kentekencards gelezen die op basis van de nieuwe WLTP cyclus zijn getest.

Daarnaast ben ik ook benieuwd hoe de CvO gegevens van een EV eruitzien. Maar ook van andere voertuigcategorieën zoals motorfietsen, brom- en snorfietsen, campers, caravans, etc.

Een andere speciale voertuigcategorie zijn de vrachtwagens of opleggers. Deze voertuigen bestaan vaak uit meerdere componenten waarvoor een CvO gemaakt wordt. Op de kentekencard zouden deze CvO’s allemaal inzichtelijk moeten zijn. Dit heb ik nog niet kunnen verifiëren.

Laat daarom in een reactie weten, wat je zelf hebt gevonden.

Het bericht Er staat meer data op je kentekencard dan je denkt verscheen eerst op Kenteken.TV blog.

Geschiedenis duplicaatcode (feit)

In Nederland hebben we sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw een systematiek waarbij het kenteken bij het voertuig blijft gedurende hun levensloop in dit kikkerlandje. Dit kenteken werd destijds op een donkerblauwe kentekenplaat geperst. Eind jaren zeventig werd de blauwe variant ingeruild voor een gele reflecterende variant. Bij het intreden van de 21 eeuw volgde een belangrijke nieuwe wijziging. Op 1 februari 2000 werden namelijk de eerste gele kentekenplaten met blauwe EU-sticker aan linkerkant geïntroduceerd onder de noemer GAIK-kenteken. GAIK staat voor Gecontroleerde Afgifte en Inname Kenteken. Met GAIK werd op allerlei plekken verbeteringen aangebracht in de veiligere uitgifte en inname van kentekenplaten. Zo kwam er een specifieke erkenningsregeling voor kentekenplaatfabrikanten.

Ook kreeg elke kentekenplaat een eigen unieke code, de zogenaamde GAIK-code. Deze code staat op de langwerpige gele kenteken (in vakjargon 27.1 kentekenplaat genoemd) linksonder. Deze codes worden bij bedrukken van een kenteken door de fabrikant ingevoerd in een digitaal systeem van RDW.

Een ander lastig punt van kentekenplaten is de bevestiging van deze aluminium dingen op het voertuig. Deze bevestiging wil nog wel eens door schade, zelf losttrillen en/of menselijk sjorren en trekken stuk gaan, waardoor de kentekenplaat en voertuig wellicht voorgoed van elkaar gescheiden worden. Vooral het zonder toestemming ontvreemden van de platen en deze gebruiken bij ramkraken en/of tankbeurten zonder betalen is een maatschappelijke doorn in het oog. Om gestolen kentekenplaten en juiste kentekenplaten gescheiden te houden is daarom de term duplicaatcode geintroduceerd, oftewel een extra cijfertje die opgehoogd wordt als een kentekenplaat verdwenen is. Deze duplicaatcode wordt door RDW bepaald.

Bij wegraken kentekenbewijs of kentekencard krijg je duplicaatcode op je kenteken (fabel)

Bij de introductie van de nieuwe GAIK-kentekens werd gesteld dat het kentekenbewijs en de bijbehorende kentekenplaten een logisch setje zouden zijn. Mocht 1 exemplaar uit dit setje verdwijnen of zoekraken, dan zou de gehele set vernieuwd moeten worden met een ophoging van duplicaatcode. Aangezien niet iedereen een keurige administratie van zijn kentekenbewijzen erop nahield, wilde het nog wel eens gebeuren dat het zoekraken van 1 van de kentekenbewijzen resulteerde in aanvragen van nieuwe kentekenplaten met een duplicaatcode erop.

Dit zorgde ervoor dat RDW veelvuldig de machinerie voor kentekenbewijzen moest door laten lopen en kentekenplaatfabrikanten een extra zakcentje hadden door . Voor de burger was dit echter allemaal maar rompslomp, dus in het kader van administratieve lastenverlichting werd vanaf 22 september 2008 besloten dat er geen koppeling tussen vermissing kentekenbewijzen en kentekenplaten meer zou bestaan.

Dit heeft als gevolg gehad dat het aantal uitgegeven duplicaatcodes drastisch gedaald is. Helaas is hiermee niet het probleem van ontvreemding of verlies van kentekenplaten opgelost. En dit kan vervelende consequenties opleveren. Mocht je zelf overkomen dat één of beide platen verdwenen zijn, dan dien je een bepaalde procedure te doorlopen.

Het is sowieso verstandig om de bevestiging van je kentekenplaat periodiek te controleren en maatregelen te nemen om verlies te voorkomen, zoals popnagelen of extra dubbelzijdig tape. Enkel erin klikken van de plaat in kentekenplaathouder is vragen om problemen vroeg of laat.

Voertuigen met kentekens met duplicaatcode zijn minder waard (fabel)

Naast administratieve verlichting van de oorzaak-gevolg van verliezen van kentekenbewijs geeft volgens sommige mensen ook het minder toepassen van duplicaatcodes nog een verlichting, namelijk in de waardering van het voertuig bij aan- en verkoop. Deze mensen vinden namelijk voertuigen met een duplicaatcode van 1 of hoger waardeverminderend zijn. Het zou namelijk iets zeggen over hoe de eigenaar omgaat met zijn voertuig. Aangezien er verschillende plausibele redenen buiten de schuld van de eigenaar zijn waarom een duplicaatcode nodig is, lijkt me het verstandig om dit heel hard naar de rijk der fabelen te verwijzen.

Elk kenteken heeft een duplicaatcode (deels feit/deels fabel)

Bij eerst afgegeven kentekenplaten bij een nieuw of geïmporteerd voertuig wordt geen duplicaatcode getoond. Op de achtergrond kan het echter zijn dat een voertuig in de administratie van RDW wel een duplicaatcode heeft, namelijk 00. Deze code werd toegekend aan voertuigen bij omwisseling van de oude gele kentekenplaten naar de nieuwe GAIK-kentekens begin deze eeuw. Tegenwoordig wordt bij nieuwe kentekens deze waarde niet opgeslagen. Totdat duplicaatcode 1 moet worden uitgegeven.

Ik kan zelf controleren wat juiste duplicaatcode is (fabel)

Stel je koopt tweedehands een voertuig van een particulier. Bij het bekijken van het voertuig voor aankoop zie je op beide kentekenplaten een duplicaatcode (of helemaal geen). Je wilt zeker zijn dat je geen miskoop doet, dus je wilt zeker weten dat de kentekenplaten kloppen bij het voertuig.

Om zeker van je zaak te zijn ga je naar RDW.nl of andere autoriteiten van voertuiginformatie en historie. Nergens op deze sites zal je echter te weten komen wat de actuele duplicaatcode behorende bij het kenteken/voertuig is. Deze informatie is namelijk door RDW geclassificeerd als Gevoelig Gegeven. Oftewel een gegeven waarmee mogelijkerwijs identificatie of registratie fraude mee gepleegd kan worden.

Alhoewel niet genoemd in de documentatie van RDW aangaande gevoelige gegevens geldt min of meer hetzelfde voor de GAIK-codes van de kentekenplaten. Een hit/nohit dienst om deze codes te verifiëren bij RDW zou op zijn minst handig zijn om extra zekerheid te krijgen.

Hoogst mogelijke duplicaatcode is 19 (feit)

Bij het ontwikkelen van de duplicaatcode moest RDW keuzes maken over het hoogst mogelijk cijfer wat uitgegeven mag worden als duplicaatcode. Aangezien ikzelf ooit in de documentatie had gelezen dat een duplicaatcode maximaal 2 karakters kon bevatten en enkel bestaand uit cijfers mocht bestaan, was mijn eigen aanname dat 99 het hoogst mogelijke cijfer zou zijn.

Naar aanleiding van een tip over een blogposting van Wiegel Jelsma die zich verwonderde over de vreemde letter K bij GAIK-kentekens kwam ik in de regelgeving over kentekenplaten ook regels over duplicaatcodes tegen. In deze regels wordt duidelijk dat hoogste mogelijke duplicaatcode conform regelgeving het getal 19 is.

Voor de duplicaatcodes 10 tot en met 19 gelden echter andere plaatsingsregels dan bij de getallen 1 tot en met 9. De reeks 1 tot en met 9 wordt bij de langwerpige kentekenplaten boven het eerste streepje getoond. Getallen 10 tot en met 18 worden onder het eerste streepje getoond en bovendien wordt enkel het laatste cijfer getoond (oftewel de 1 van tiental verdwijnt). Met deze kennis is de online kentekenplaatmaker van Kenteken.TV aangepast aan deze regels.

Voor de hogere getallen wordt het wel een beetje verwarrend. Duplicaatcode 10 is namelijk cijfer 1 onder het streepje. Met deze logica is het hoogste enkelvoudige cijfer onder de streep 9. Dat correspondeert met duplicaatcode 18. In tabelvorm ziet dat er als volgt uit:

Overigens kunnen op brom- of snorfietskentekens ook duplicaatcodes voorkomen. Op deze kentekenplaten worden geen streepjes gebruikt. En op deze kentekenplaten kunnen wel de complete getallen 10 tot en met 18 getoond worden.

Hoogst uitgegeven duplicaatcode is 1217 (feit)

Aangezien duplicaatcode gevoelig gegeven is, is het niet makkelijk na te gaan wat hoogst uitgegeven duplicaatcode totnutoe bij RDW is. Gelukkig was het Twitter webcare team van RDW zo vriendelijk om even in de data te duiken en mij te voorzien van een antwoord.

Op moment van schrijven van deze posting is duplicaatcode 12 het hoogst uitgegeven duplicaatcode. De berijder van dit voertuig heeft ogenschijnlijk botte pech. Wel interessant wordt het, wat er gebeurt als deze eigenaar doorgaat met zijn ophogingen. Wat er namelijk zal gebeuren als na duplicaatcode 19 nogmaals een duplicaat nodig is, is op dit moment onbekend.

update 22 november 2018: Met dank aan Bart Bartholomeus is er een update over hoogst uitgegeven duplicaatcode. Sinds kort is er een personenauto die met 8 onder eerste koppelteken rondrijdt, oftewel 17e duplicaatcode heeft gekregen. Hij wist ook te vertellen wat er gaat gebeuren als deze ongelukkige bestuurder/bestuurster verdergaat met verliezen van platen: na cijfer 9 onder koppelteken (18e duplicaatcode) zal het voertuig een vervangend kenteken krijgen (?!).

Duplicaatcode op kentekenplaat hoeft niet zwart te zijn (fabel)

Sommige mensen vinden het extra cijfertje op hun kentekenplaat erg storend. Het zou namelijk iets zeggen hoe zij met het voertuig omgaan. Om deze reden hebben sommige mensen geprobeerd om de duplicaatcode te maskeren door de zwarte folie op het cijfertje weg te halen. Tot maart 2014 kon dit ongestraft, want in de regelgeving was niet expliciet vermeldt dat de duplicaatcode moest bestaan uit zwarte onuitwisbare teken. Dit is dus in 2014 hersteld.

Ondanks het nieuwe omschrijving komt het nog frequent voor, zoals ook Kentekenplaat verzamelaar Bart Bartholomeus op zijn Twitter account in 2016 liet zien:

Duplicaatcode is binnenkort passé (fabel)

Bij de introductie van GAIK werd voorspeld dat de beveiliging van kentekenplaten nog beter zou gaan worden bij de introductie van een chip in de kentekenplaat. Deze werd binnen 5 jaar na introductie van GAIK-kentekenplaat verwacht, maar inmiddels leven we in 2017 en is er nog slechts een proef geweest in 2016 met een RFID-chip. Een proef waarvan de resultaten in de openbaarheid nog niet zijn gepubliceerd.

Het bericht 9 fabels of feiten over duplicaatcode op Nederlandse kentekenplaten verscheen eerst op Kenteken.TV blog.

Aanleiding

VWE is een grote dienstverlener op het gebied van remarketing van voertuigen oa door het verstrekken van de juiste documenten om een voertuig tig kilometers verder dan de Nederlandse grens te registreren in een ander land. Als deze voertuigen al rijdende naar de plaats van bestemming worden gebracht dan dienen ze voorzien te zijn van een tijdelijke kentekenplaat, oftewel de exportplaat. Voor de introductie van de kentekencard had dit exportkenteken een eigen kentekencombinatie die gebaseerd werd op jaar-maand-week en daaropvolgende opvolgnummers. Sinds de introductie van de kentekencard is besloten om de exportkentekenplaat te baseren op het oorspronkelijke Nederlandse kentekencombinatie. De witte plaat en zwarte letters zijn nog steeds gelijk.

Aangezien je niet altijd op voorhand kan weten welk voertuig op export gaat, heeft VWE een kentekenstickerkoffer ontwikkeld waardoor je in een handomdraai een witte kentekenplaat kan voorzien van de juiste letters en cijfers. Deze koffers en nabestellingen van de stickers kunnen klanten online bestellen in de VWE exportshop.

Aangezien het vanwege voorraadvorming handig is om te weten welke letters en cijfers hardlopers zijn, werd de vraag gesteld welke letters en cijfers verhoudingsgewijs meer of minder gebruikt worden. Een gedeelte van die analyse is gebruikt voor deze posting.

Streepje

Het Nederlandse kentekensysteem kent op kentekenplaten groepjes van cijfers en letters. Deze groepjes  kunnen minimaal uit 1 cijfer of letter bestaan, maximaal uit 3 cijfers. Als er 4 cijfers of letters achtermekaar staan, wordt er een streepje gezet. Aangezien elke kentekenplaat 2 streepjes kent, zal het niet verbazen dat juist het streepje het vaakst voorkomt op een Nederlands kenteken. Dit is geen 100%, want op de brom- en snorfietskenteken komen geen streepjes voor. Daarnaast ontbreekt er nog wel eens een streepje op een vierkant kentekenplaat (ook wel Model 27.2 genoemd)

Cijfers

Elk kenteken heeft in Nederland minimaal 2 cijfers in de combinatie staan. Aangezien bij de honderdtallen in kentekens 001 t/n 099 niet gebruikt wordt, is het niet helemaal verbazingwekkend dat juist het cijfer 0 het minst voorkomt in een kenteken. De kans op een 0 in een willekeurig Nederlands kenteken is 19,8%, terwijl de cijfers 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 en 9 hoegenaamd gelijkig voorkomen met 23,3%

NOOT: In een willekeurig kenteken kan een cijfer meer dan 1 keer voorkomen. In deze analyse is enkel geteld of een cijfer voorkomt

Dit beeld is over alle voertuigsoorten heen gelijkig.

Letters

Letters zijn een ander verhaal. Sowieso zijn een aantal letters in de loop der jaren uitgesloten van gebruik of nooit gebruikt. Zo heeft geen enkel Nederlands kenteken de letter Q, I of C in haar midden. De letter C heeft daarbij nog wel een status aparte, want deze letter wordt bij de kentekens van Corps Diplomatique wel gebruikt.

Zeldzame letters

In de categorie zeldzame letters kunnen we de letters E, A, O of Y scharen. Deze letter O wordt enkel bij opleggers gebruikt als eerste letter. 99,0% van deze voertuigsoort heeft deze letter in haar kentekens. Dit is echter een kleine voertuigsoort (161.264 in totaal).

De letters E, A en Y komen vooral voor op oudere voertuigen. De kans dat je een Y spot is relatief gezien het grootst bij voertuigsoorten Aanhangwagen (6,7%) , Motorfiets (7,4%) of Oplegger (11,2%).

Populaire letters

Aan de andere kant van het spectrum zijn de populaire letters. Een zestal letters komen vaker op een kenteken voor dan het cijfers 0:

De verklaring voor de populariteit van deze letters is redelijk makkelijk. De letters F en D worden bijvoorbeeld gebruikt bij brom- en snorfietsen als eerste letter. De letters T, X en Z komt vooral door de nieuwe kentekens van de laatste jaren. De 5 recentste jaren maken het grootste gedeelte van het Nederlands wagenpark uit. In deze jaren werd sidecode 7 beeindigd (met de letters T, X en Z) en de qua letters beperkte sidecode 8 doorlopen. Deze sidecode had slechts K, S, T, X en Z als beginletter bij personenauto’s. K was echter in de sidecodes daarvoor zeldzaamheden als beginletter. Bij de letter S worden combinaties als SS en SD als verboden combinatie gezien, waardoor deze letter ook minder in gebruik is.

Dit jaar zijn we gestart met sidecode9. De eerste letter daarin is G. Deze is al volledig doorgelopen en dat is al gauw meer dan 250.000 kentekens.

Als we overigens enkel kijken naar personenauto’s dan zijn de letters T en X zelfs populairder dan de cijfers 1 tot en met 9! 23,9% van alle personenauto’s heeft minimaal 1 keer de letter T op het kenteken staan. 23,8% heeft letter X.

Het bericht Welk teken komt het meeste voor op kentekenplaten? verscheen eerst op Kenteken.TV blog.

Mobiele hijskranen in Nederland

In het kentekenregister van RDW worden mobiele hijskranen als een aparte inrichting gekenmerkt. Aangezien verplaatsbare hijsapparaten in allerlei gedaantes voorkomen, is het daarom niet verwonderlijk dat de inrichting “mobiele hijskraan” in meerdere voertuigsoorten terugkomt:

Als we verder inzoomen op voertuigsoort Bedrijfsauto is de volgende merken top10 te maken:

De 2 gebruikte hijskranen zijn echter hele speciale kranen. Deze kranen hebben een aparte kentekenregistratie en vallen onder exceptioneel transport. De aparte registraties krijgen een kenteken beginnend met ZZ. Van de mobiele hijskranen zijn er 456 voertuigen met ZZ in het kenteken. De top10 merken ziet er dan als volgt uit:

Verdeeld naar bouwjaren ziet het er als volgt uit:

Omgevallen hijskranen

Vrijwel direct na het ongeluk werd van de kleine kraan het kenteken rondgetwitterd. Dit is een Liebherr LTM 1400-7.1. Voor kraanexperts beter herkenbaar als 400-tonner.

De tweede grote kraan gaf wat meer problemen qua data-onderzoek. Op beelden van het ongeluk is het kenteken namelijk nergens leesbaar. Door een foutieve infographic werd ik ook op een verkeerd spoor gezet. Daarin werd namelijk gesproken over een Demag AC 650 (650 tonner in vaktaal). Volgens internet zou hierbij kenteken ZZ-63-24 horen. Echter deze kraan is in januari 2015 geexporteerd. Met dank aan extra hulp Wouter Karssen werd deze kwestie echter snel opgelost. Peinemann heeft namelijk in januari 2015 een nieuwe kraan in dienst genomen. Deze Demag AC700 (700 tonner) is de vervanger van de AC 650. Daarnaast vond hij op een forum een foto van de plaatsing van de grote kraan op het ponton eind juli:

NOOT: In zowel de vorige screenshot van VWE als deze screenshot van de kranen heb ik een photoshop edit toegevoegd. VWE toont namelijk foutief bij dit soort voertuigen een APK vervaldatum. Vanwege het exceptionele karakter van deze voertuigen worden deze voertuigen op andere manieren gekeurd. Om te voorkomen dat mensen de verkeerde conclusie van mogelijk verlopen APK trekken heb ik dit weggepoetst.

Het bijzondere en exceptionele van deze voertuigen is ook duidelijk te zien in het veld bijzonderheden op het kentekenbewijs/kentekencard van dit voertuig:

Door deze vulling wordt ook gelijk het massa ledig gewicht van 99.999 kg nader verklaard. Een hogere waarde kan RDW gewoon niet kwijt in dat veld van het register…

Het bericht Mobiele hijskraan voertuiggegevens nader bekeken verscheen eerst op Kenteken.TV blog.